QĐND - Theo số liệu của Bản tin cập nhật thị trường lao động do Bộ LĐ-TB và XH, Tổ chức Lao động thế giới (ILO) và Tổng cục Thống kê công bố mới đây thì tỷ lệ thất nghiệp của người có trình độ đại học trở lên ở nước ta đang tiếp tục gia tăng.

Được biết, tính đến hết Quý 1 năm 2014, cả nước có hơn một triệu người trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp, tăng 145,8 nghìn người so với Quý 4 năm 2013. Tỷ lệ thất nghiệp chung là 2,21%; tỷ lệ thất nghiệp thành thị là 3,72%, cao gấp 2,4 lần nông thôn (1,53%). Đáng chú ý, nhóm lao động trình độ cao tiếp tục khó khăn khi tìm việc làm, hiện có 162,4 nghìn người có trình độ từ đại học trở lên bị thất nghiệp (chiếm 4,14%); 79,1 nghìn người có trình độ cao đẳng bị thất nghiệp (chiếm 6,81%). Đặc biệt, thống kê báo cáo cũng ghi nhận tình trạng thất nghiệp thanh niên tiếp tục là vấn đề cần quan tâm, có 504,7 nghìn thanh niên từ 15-24 tuổi bị thất nghiệp, chiếm 6,66%, tăng 54,4 nghìn người so với Quý 4 năm 2013. Tính trong Quý I-2014 có gần 1,3 triệu lao động thiếu việc làm, tăng 66,5 nghìn người so với Quý 4-2013. Số giờ làm việc của lao động thiếu việc làm là 22,3 giờ/tuần, chỉ bằng 53% so với lao động cả nước (42,3 giờ/tuần). Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong nhóm ngành nông - lâm nghiệp và thủy sản là 4,7%, của nhóm lao động gia đình là 4,1% và lao động tự làm là 3,1%.

Người lao động tìm việc tại Trung tâm giới thiệu việc làm TP Hà Nội.

Ông Nguyễn Bá Ngọc, Phó viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội cho biết: Số người trình độ sau đại học thất nghiệp gia tăng cho thấy sự bất cập trong thị trường lao động Việt Nam. Trước tiên đó là rào cản thông tin, do chưa có thông tin về lĩnh vực, ngành nghề thị trường cần, nên hiện học sinh thi vào đại học chủ yếu theo phong trào, tâm lý đám đông; trong khi đó các doanh nghiệp lại khát lao động. Hiện nay trong số hơn 9,9 triệu người có bằng cấp, chứng chỉ thì chỉ có 2,7 triệu công nhân kỹ thuật, 2 triệu người tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp; còn lại là hơn 5,2 triệu người tốt nghiệp cao đẳng, đại học trở lên. Trong khi đó, nhu cầu tuyển của doanh nghiệp chủ yếu là những lao động có tay nghề. Sự mất cân bằng này sẽ tiếp tục làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp trong sinh viên tốt nghiệp thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị công bố Bản tin cập nhật thị trường lao động, ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB và XH nhận định: Bản tin cập nhật thị trường lao động số 2, Quý 2 năm 2014 đã cung cấp khá chi tiết và đầy đủ các số liệu về cung lao động, tiền lương, thất nghiệp, thiếu việc làm, lao động đi làm việc theo hợp đồng có thời hạn ở nước ngoài, các số liệu về cung cầu lao động... Đây là những thông số để các nhà quản lý và hoạch định chính sách có căn cứ cụ thể đánh giá mức độ ảnh hưởng của biến động kinh tế đến lao động trong cả nước, trong từng vùng, cũng như từng tỉnh, thành phố nhằm kịp thời đưa ra những giải pháp trong từng giai đoạn cụ thể. Bên cạnh đó, giúp các Bộ, ngành, các tổ chức có liên quan nghiên cứu chuẩn bị nhân lực đáp ứng nhu cầu của Bộ, ngành và quốc gia… Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cũng cho rằng, việc không dự báo được những thay đổi về thị trường là một trong các nguyên nhân gây cản trở đến cơ hội có việc làm. Thị trường lao động biến động liên tục, có những nghề mới xuất hiện và cũng nhiều công việc sẽ mất đi. Nếu không khảo sát, dự báo thị trường các năm tới cần những lao động nào thì chắc chắn đào tạo sẽ không thể đáp ứng được thị trường lao động và sẽ vẫn có nhiều thanh niên gặp khó khăn khi xin việc.

Còn ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam đánh giá: Thống kê này có ý nghĩa quan trọng đối Việt Nam, quốc gia với 90 triệu dân và có đến 53,7 triệu người trong lực lượng lao động, trong đó có 47,4 triệu người trong độ tuổi lao động. Trên thực tế, so với các nước trong khu vực Việt Nam không phải làm một nước có tỷ lệ thất nghiệp cao. Tuy nhiên, qua số liệu cung cấp, Việt Nam cần quan tâm đến chất lượng, năng suất làm việc của người lao động hơn nữa để phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường lao động.

Dự báo về triển vọng thị trường lao động, Bản tin thị trường lao động Việt Nam cũng nhận định: Trong năm 2014, kinh tế vĩ mô tiếp tục phục hồi sẽ tạo cơ hội cho thị trường lao động chuyển biến tích cực. Nhu cầu tuyển dụng lao động tiếp tục tăng, tập trung tại những địa phương có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất.

Bài và ảnh: ĐỨC HUY