QĐND - Nói đến vải thiều là người ta nhớ tới Thanh Hà (Hải Dương) và ngược lại. Thanh Hà có nghĩa là dòng sông xanh, nơi đây được thiên nhiên ban tặng cho nhiều yếu tố thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng và nguồn nước của sông Thái Bình nên đất đai phì nhiêu, màu mỡ. Nhờ đó đã sản sinh ra đặc sản vải thiều-một loại trái cây được coi là “nữ hoàng hoa quả” ở nước ta.
Thanh Hà là huyện thuần nông với hơn 11.300ha đất nông nghiệp, hơn 60% diện tích trồng cây ăn quả. Riêng diện tích trồng vải lên tới gần 4000ha. Vải thiều ở đây nổi tiếng có mùi thơm dịu ngát, khi bóc thấy vỏ róc, cùi khô không tứa nước, đặc biệt là khi cho vào miệng ăn vừa thơm, vừa giòn, ăn xong có vị ngòn ngọt ở cổ. Đây là những nét riêng của vải Thanh Hà mà những vùng vải ở các địa phương bạn không có.
Từ giá trị kinh tế của cây vải thiều mà nhiều vùng quê ở miền Bắc đã trồng loại cây này, có nơi do đất đồi rộng nên đã phát triển mạnh thành những vùng có nhiều vải thiều nổi tiếng. Tuy nhiên, kết quả thực nghiệm cho thấy, vải trồng ở những vùng khác nhau thì chất lượng quả cũng khác nhau, chỉ có vùng đất Thanh Hà có chất lượng nổi tiếng và được người tiêu dùng biết đến như một đặc sản trái cây Việt Nam mà không ở nơi nào sánh được. Hiện nay ở Thanh Hà, cây “vải tổ” có tuổi đời hàng trăm năm, do ông Hoàng Văn Cơm đem về trồng tại làng Thúy Lâm, xã Thanh Sơn, luôn được chăm sóc chu đáo và hằng năm vẫn ra quả. Từ năm 2007, sản phẩm truyền thống vải thiều Thanh Hà đã đươc Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Từ năm 2012, vải thiều Thanh Hà được sản xuất theo quy trình VietGAP và cũng trong các năm 2012, 2013, vải thiều Thanh Hà được Trung ương Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam bình chọn vào tốp 10 về sản phẩm uy tín, chất lượng tiêu biểu, tin cậy vì người tiêu dùng.
Chúng tôi về Thanh Hà mùa vải này, con đường 190 từ TP Hải Dương về xứ vải đông vui như hội, các loại xe lớn, xe nhỏ nối đuôi nhau về “ăn vải”, trong đó có nhiều xe từ các tỉnh phía Nam ra. Anh Nguyễn Hùng Cường ở quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) cho chúng tôi hay: “Từ ngày được ăn quả vải Thanh Hà, chúng tôi mới hiểu thêm vì sao người ta lại gọi vải Thanh Hà là nữ hoàng hoa quả”.
Thanh Hà hiện có gần 4000ha vải, trong đó hơn 1000ha vải sớm, phần lớn tập trung ở 6 xã khu Đông của huyện. Theo các cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, năm nay, Thanh Hà ước đạt hơn 30.000 tấn, giá vải gần 30.000 đồng/kg đầu mùa và khoảng từ 10.000-13.000 đồng/kg giữa vụ. Nhiều năm nay, Huyện ủy, UBND huyện và cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương trong huyện đã đầu tư, nâng cấp hệ thống đường giao thông, xây dựng bãi đỗ xe tải trọng lớn, tổ chức giải tỏa ách tắc giao thông, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, tư thương và khách du lịch về Thanh Hà tham quan, tiêu thụ sản phẩm, đồng thời lập website vaithieuthanhha.net.vn để mọi người có thông tin cần thiết về vải thiều quê hương Thanh Hà.
Cây vải thiều đã góp phần mang lại đời sống ấm no và phát triển kinh tế-xã hội cho người dân Thanh Hà. Cùng với những yếu tố “trời cho” về địa lý, thổ nhưỡng, nguồn nước; với bàn tay cần cù và sáng tạo của người dân nơi đây, đặc sản vải thiều Thanh Hà sẽ mãi mãi là niềm tự hào của một vùng quê bình yên, no ấm.
LÊ QUÝ HOÀNG