Luật Tổ chức Chính phủ

QĐND - Sau hơn 12 năm thực hiện Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001, Chính phủ đã tập trung quản lý, điều hành vĩ mô trên các mặt của đời sống kinh tế-xã hội; từng bước xóa bỏ cơ chế chủ quản của các bộ đối với doanh nghiệp; tách chức năng quản lý nhà nước với chức năng cung cấp dịch vụ công của các bộ, cơ quan ngang bộ; triển khai thực hiện chủ trương xã hội hóa các hoạt động sự nghiệp phù hợp với sự phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, luật đã đề cao trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng trong hoạt động điều hành, quản lý Nhà nước...

Ngày 19-6-2015, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức Chính phủ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001 và thực tế điều hành còn một số hạn chế bất cập, trong đó có vấn đề hết sức quan trọng là luật và các quy định dưới luật còn phân tán, chưa bao quát được hết chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ trong quá trình điều hành hệ thống các cơ quan hành chính Nhà nước từ Trung ương đến địa phương một cách thống nhất, liên tục, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả. Điều đó dẫn đến, hoạt động của Chính phủ còn tập trung nhiều về hoạt động hành chính mà chưa chú trọng đúng mức cho hoạt động khởi xướng, hoạch định chính sách, xây dựng và thực hiện chiến lược ở tầm quốc gia. Vì vậy, việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001 là hết sức cần thiết.

Ngày 19-6-2015, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức Chính phủ. Tiếp đó, ngày 17-7, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về việc công bố luật này. Theo ông Trần Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nội vụ (đại diện cơ quan soạn thảo), với 7 chương, 50 điều, Luật Tổ chức Chính phủ đã cụ thể hóa quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ tại Điều 96 của Hiến pháp; bảo đảm bao quát hết các lĩnh vực quản lý của Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ. Luật đã quy định cụ thể hơn về thẩm quyền của Thủ tướng trong lãnh đạo và chịu trách nhiệm về hoạt động của hệ thống hành chính Nhà nước từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm thống nhất, thông suốt, liên tục của nền hành chính quốc gia. Luật quy định số lượng cấp phó của người đứng đầu vụ, văn phòng, thanh tra, cục, đơn vị sự nghiệp công lập không quá 3, của người đứng đầu tổng cục không quá 4.

Vẫn theo Thứ trưởng Trần Anh Tuấn, Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 có 4 điều mới quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ, gồm: Quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong hoạch định chính sách và trình các dự án luật, pháp lệnh (Điều 7); Quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong quản lý về cơ yếu (Điều 19); Quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ trong bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước và xã hội, quyền con người, quyền công dân (Điều 21); Quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ đối với công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí (Điều 24). Ngoài ra, tại Chương II của luật có một điều quy định về quan hệ của Chính phủ với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội (Điều 26) và một điều quy định về trách nhiệm của Chính phủ (Điều 27).

Luật cũng đã quy định rõ chế độ làm việc của Chính phủ và từng thành viên Chính phủ; hình thức hoạt động của Chính phủ; phiên họp Chính phủ; trách nhiệm tham dự phiên họp Chính phủ của thành viên Chính phủ; thành phần mời tham dự phiên họp Chính phủ và kinh phí hoạt động của Chính phủ.

Luật Tổ chức Chính phủ sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016, thay thế Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001.