Lãng phí công trình nước sạch

QĐND - Theo thông tin tại hội nghị về Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn (VSMT) do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức mới đây, cả nước hiện có 15.094 công trình cấp nước tập trung với các mô hình quản lý khác nhau. Cụ thể, tỷ lệ cộng đồng quản lý chiếm 48%, Trung tâm nước sạch và VSMT tỉnh chiếm 19%, tư nhân chiếm 11%, UBND xã chiếm 12%, doanh nghiệp chiếm 5%, hợp tác xã chiếm 3% và Ban Quản lý chiếm 2%. Điều đáng nói, hiện có khoảng 4.047 công trình, chiếm 27% tổng số công trình cấp nước, hoạt động kém hoặc không hoạt động. Những công trình cấp nước này chủ yếu thuộc vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, được xây dựng từ nhiều nguồn vốn khác nhau với quy mô nhỏ phục vụ từ 30-100 hộ dân. Như vậy, với 4.047 công trình cấp nước hoạt động kém hiệu quả, hoặc thậm chí không hoạt động, đã không chỉ gây nên sự lãng phí nguồn vốn của toàn xã hội mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của hàng chục nghìn hộ gia đình.

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trên?

Báo cáo của Bộ NN&PTNT tại hội nghị đã chỉ rõ: Công tác chỉ đạo, điều hành ở một số địa phương chưa thực sự quyết liệt, việc thực hiện chủ trương phân cấp còn bộc lộ nhiều bất cập dẫn đến lãng phí đầu tư. Một số địa phương phân cấp đầu tư cho huyện và xã, nhưng lại chưa quan tâm đến năng lực thực hiện của chủ đầu tư, trách nhiệm quản lý lẫn công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng ở địa phương bị coi nhẹ. Công tác xã hội hóa đối với nước sạch còn chậm, đầu tư của tư nhân còn hạn chế, đặc biệt sự tham của người dân chưa hiệu quả do quy hoạch chưa rõ ràng…

Thiết nghĩ, thay vì chỉ lo nguồn vốn xây mới các công trình thì các địa phương cần ưu tiên nguồn vốn để sửa chữa, nâng cấp vận hành, khai thác, sử dụng những công trình cấp nước đã xây dựng, lồng ghép các chương trình để bảo đảm việc cung cấp nước sạch cho người dân hiệu quả.

Những hạn chế, bất cập trong việc quản lý, vận hành các công trình cung cấp nước sạch trong thời gian qua đã được cơ quan chức năng nhìn nhận, đánh giá chính xác. Vấn đề là những hạn chế, bất cập kia cần sớm được khắc phục, tránh để diễn ra tình trạng công trình nước sạch xây dựng xong nhưng vận hành kém hiệu quả, không hoạt động, trong khi người dân vẫn “khát” nước sạch.