QĐND - Lĩnh vực hàng không ở nước ta đang có bước phát triển nhanh chóng. Thị trường vận tải đường không hiện có sự tham gia của nhiều hãng hàng không với mạng bay ngày càng mở rộng, tần suất các chuyến bay cũng tăng lên đáng kể. Mặc dù vậy, một vài sự cố liên quan đến an toàn hàng không gần đây đang dấy lên lo ngại sự phát triển của cơ sở hạ tầng, đội ngũ nhân lực chưa theo kịp với tốc độ mở rộng thị trường.

Trong ngành hàng không vẫn có câu nói “một tai nạn là quá nhiều” với hàm ý cảnh báo nếu để xảy ra tai nạn sẽ dẫn đến những tổn thất to lớn về tính mạng, tài sản. Thời gian gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm đến sự cố kiểm soát viên không lưu (KSVKL) cấp huấn lệnh bay cho máy bay của Jetstar Pacific cất cánh trong khi một máy bay khác của Vietnam Airlines đang ở trên đường băng tại Sân bay Đà Nẵng. Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) đánh giá, đây là sự cố uy hiếp an toàn hoạt động bay nghiêm trọng. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, có thể dẫn đến tai nạn. Đáng chú ý, sự cố này xuất phát từ việc cơ quan quản lý bay để KSVKL chưa có giấy phép, đang trong giai đoạn thực tập, điều hành hai máy bay nêu trên. Kíp trực Đài kiểm soát tại Sân bay Đà Nẵng vào thời điểm đó bố trí thiếu nhân lực. Nhìn lại trong vài năm qua, đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự cố liên quan đến công tác điều hành, hướng dẫn bay. Năm 2012, một máy bay của Vietnam Airlines đang bay từ Nội Bài (Hà Nội) đi Đà Nẵng ở vị trí độ cao được KSVKL chỉ định thì phát hiện có máy bay đi ngược chiều. Phi công đã báo với đài không lưu, sau đó KSVKL mới hướng dẫn máy bay hạ độ cao. Ngoài ra, đã có trường hợp máy bay được cấp huấn lệnh hạ cánh xuống đường băng có vật cản thay vì đường băng trống. Những sự cố “suýt” va chạm này may mắn được phát hiện kịp thời và không xảy ra tai nạn đáng tiếc. Những người liên quan trực tiếp cũng đã bị xử lý trách nhiệm. Mặc dù vậy, đó vẫn chỉ là giải quyết phần ngọn, điều quan trọng hơn là cần phải chấn chỉnh năng lực con người trong công tác tổ chức, quản lý, điều hành.

Cung cấp dịch vụ hàng không cho chuyến bay quốc tế tại Sân bay Nội Bài (Hà Nội).

 

Một trong những bất cập của ngành hàng không hiện nay là nguồn nhân lực chưa đáp ứng được nhu cầu. Đôi ngũ phi công, nhân viên kỹ thuật lành nghề phải thuê từ nước ngoài khá nhiều. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng của ngành vẫn còn nhiều hạn chế. Đặc biệt là yếu tố về năng lực vùng trời, năng lực của đường cất hạ cánh tại các sân bay. Theo Cục HKVN, hiện nay, chỉ có 7/22 sân bay trên cả nước xây dựng rào an ninh để chống sự xâm nhập của con người, động vật. Ngoài ra, vấn đề ý thức tuân thủ của cán bộ, nhân viên hàng không và hành khách cũng là yếu tố có thể ảnh hưởng đến an toàn bay.

Để tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn bay, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã ban hành Chương trình An toàn bay quốc gia; trong đó quy định cụ thể nghĩa vụ của cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị, doanh nghiệp hàng không…; đồng thời, thiết lập một loạt các cơ chế về kiểm soát, thu thập thông tin, đánh giá rủi ro. Việt Nam đã thiết lập được hệ thống quản lý an toàn theo yêu cầu của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đối với các doanh nghiệp, cảng hàng không, đơn vị cung cấp dịch vụ không lưu… Bộ GTVT cũng đã ban hành Chương trình an toàn đường cất hạ cánh để chống các vật ngoại lai trên đường băng. Muốn thực hiện tốt hệ thống bảo đảm an toàn hàng không, quan trọng hơn cả là nâng cao năng lực vận hành của từng bộ phận. Cùng với đó, ngành hàng không phải luôn xác định, an toàn là yếu tố quan trọng nhất để phát triển bền vững.

Bài, ảnh: MẠNH HƯNG