QĐND - Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải vừa có văn bản chấp thuận đề nghị của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) về việc dừng hoạt động của tàu cao tốc cánh ngầm tuyến TP Hồ Chí Minh-Vũng Tàu. Điều này đã được báo trước bởi những bất cập của tàu cánh ngầm, nhưng các doanh nghiệp (DN) kinh doanh loại phương tiện này đang rất lo lắng, băn khoăn và mong sớm được hoạt động trở lại.

Tàu quá hạn, mất an toàn

Sau vụ tai nạn tàu cánh ngầm hồi đầu năm 2014, Bộ GTVT đã tổ chức kiểm tra toàn diện các tàu cánh ngầm tuyến TP Hồ Chí Minh-Vũng Tàu. Kết quả cho thấy, trong tổng số 22 tàu, có 10 chiếc đang hoạt động, 12 chiếc đã ngừng do quá cũ, không có khả năng sửa chữa, khôi phục. Trong số 10 tàu đang hoạt động, có 8 chiếc đã sử dụng hơn 20 năm, 1 tàu 19 năm và 1 tàu 18 năm; gần như tất cả các tàu này đều đã được hoán cải thay máy chính. Các bộ phận khác như: Khoang, thiết bị phụ tùng, buồng khách, bệ đỡ hệ trục… đều có vấn đề về kỹ thuật và hỏng hóc. Đề cập tới vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cho rằng: Các khiếm khuyết được phát hiện trong quá trình kiểm tra, nếu có khắc phục được thì cũng chỉ mang tính tạm thời, không ổn định và không đồng bộ do tàu cũ, khai thác nhiều năm, hoạt động với tần suất cao và hoán cải sửa chữa nhiều lần; vì vậy, luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông đường thủy, cần phải được thay thế bằng tàu mới để bảo đảm an toàn giao thông. Bộ đã kiến nghị Chính phủ cho dừng hoạt động của tàu cánh ngầm và đã được chấp thuận.

Vụ cháy tàu cánh ngầm Vina Express dịp trước Tết Nguyên đán 2014. Ảnh: BIÊN PHÒNG

 

Thực tế cho thấy, trong vòng hơn 6 năm (2007-2013), trên tuyến hoạt động của tàu cánh ngầm đã xảy ra 38 sự cố, tai nạn, trong đó có 2 vụ tai nạn nghiêm trọng làm chết 2 người, chìm một phương tiện nhỏ do va chạm trên sông; 6 vụ tai nạn do thuyền trưởng không làm chủ tốc độ, va chạm với phương tiện khác hoặc với phao tiêu. Đặc biệt là vụ tàu SG 6003 của Công ty Dịch vụ Hàng hải Vina Express bốc cháy dữ dội dịp giáp Tết Nguyên đán 2014 khiến hơn 80 hành khách phải nhảy xuống nước thoát thân. Những sự cố này khiến hành khách bất an, lo lắng. Công bằng mà nói, trong một thời gian dài tàu cánh ngầm là sự lựa chọn ưu tiên của nhiều hành khách bởi các ưu thế: Đúng giờ, thuận tiện, nhiều chuyến đi mỗi ngày… Thế nhưng, cùng với thời gian, những con tàu này đã xuống cấp nghiêm trọng. Theo ông Tất Thành Cang, Phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc Sở GTVT, dừng hoạt động của tàu cánh ngầm trong thời điểm này là cần thiết để các doanh nghiệp tu sửa, nâng cấp phương tiện, khắc phục sự cố một cách triệt để, bảo đảm an toàn giao thông đường thủy.

Hướng đi nào cho doanh nghiệp?

Việc dừng hoạt động của tàu cánh ngầm đã kéo theo những hệ lụy cho doanh nghiệp và người lao động. Tại Công ty Cổ phần Tàu cao tốc Vina, chúng tôi thấy khá nhiều tàu đang nằm “đắp chiếu”, kể cả những chiếc tàu mới được nâng cấp, sửa chữa. Người lao động nghỉ việc nên công ty vắng ngắt, chỉ có vài ba người uể oải bảo quản, bảo dưỡng tàu thuyền. Ông Bùi Công Trùng, Chủ tịch HĐQT công ty bày tỏ: “Chúng tôi chịu rất nhiều tổn thất, trung bình mỗi tháng mất đứt khoản doanh thu 2,5 tỷ đồng. Ngoài ra, chúng tôi vẫn phải trả lương công nhân hằng tháng mất khoảng 200 triệu đồng không biết tính vào đâu”. Ấy là chưa kể, các doanh nghiệp đã đầu tư khá nhiều cho việc đào tạo nhân lực, từ thuyền trưởng, lái tàu đến nhân viên chuyên môn kỹ thuật… Không phải cứ tốt nghiệp đại học ra là làm được việc mà các công ty vận tải này phải bỏ thêm một khoản chi phí khá lớn, gửi nhân viên đi đào tạo lại và tích lũy kinh nghiệm thực tế mới thành thủy thủ tàu cánh ngầm. Công đoạn ấy cũng rất tốn kém! Việc dừng hoạt động không chỉ khiến chúng tôi thiệt hại nặng nề về tài sản, mất khách hàng mà quan trọng hơn là doanh nghiệp bị mất uy tín đối với thương hiệu đã được gây dựng trong gần 20 năm hoạt động".

Cũng trong tâm trạng không vui đó, ông Trịnh Thanh Chương, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Dòng Sông Xanh bộc bạch: “Chính phủ đã có văn bản thì chúng tôi phải chấp hành, nhưng nếu chỉ vì một doanh nghiệp gây sự cố mà dừng hoạt động của tất cả các tàu cánh ngầm khác thì tổn thất rất lớn cho chúng tôi”.

Phải nhìn nhận một thức tế là, cho dù doanh nghiệp có thay đổi toàn bộ tàu cánh ngầm mới thì vẫn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, mất an toàn. Vấn đề quan trọng là “đại tu” kịp thời những con người có trách nhiệm và các cơ quan chuyên môn phải thường xuyên giám sát, kiểm tra, đôn đốc để doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các tiêu chí đề ra, nhằm bảo đảm khai thác một cách tối ưu công năng của con tàu và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho hành khách. Tuy nhiên, những thiệt hại của doanh nghiệp tàu cánh ngầm trong thời gian buộc phải tạm dừng chưa biết xử lý ra sao? Hiện tại, Sở GTVT Thành phố Hồ Chí Minh đang đề nghị hỗ trợ các doanh nghiệp vay vốn để thay mới tàu cánh ngầm. Vấn đề ở đây là, cơ quan chức năng phải sớm ban hành quy chuẩn chất lượng các loại tàu cánh ngầm, thời hạn sử dụng tối đa… để doanh nghiệp chủ động khắc phục sửa chữa. Còn về việc hỗ trợ, bồi thường, luật sư Võ Hoàng Vĩnh, Văn phòng Luật sư Thành Hưng (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng: Các cơ quan nhà nước và chính quyền địa phương có trách nhiệm hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp giảm bớt thiệt hại trong thời gian chờ đợi tiếp tục được hoạt động trở lại.

HOÀNG THÀNH