QĐND - Thời gian qua, ngành quân y Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã thực hiện hiệu quả công tác kết hợp quân dân y (KHQDY) trên tuyến biển, đảo, góp phần thực hiện thành công Đề án “Phát triển y tế biển, đảo Việt Nam đến năm 2020”. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác KHQDY, cần tiếp tục đầu tư cải thiện năng lực khám, chữa bệnh và thực hiện khám, chữa bệnh theo hình thức bảo hiểm y tế (BHYT) tại các phòng khám KHQDY.

Cán bộ phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Quan Lạn (BĐBP tỉnh Quảng Ninh) tư vấn sức khỏe cho người dân trên đảo.

 

“Điểm tựa” của ngư dân

Mấy ngày liên tục đánh bắt hải sản trên biển trong thời tiết giá lạnh khiến chị Nguyễn Thị Hằng, 45 tuổi, trú tại thôn Đông Nam, xã đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh) xuống sức. Những cơn sốt cao kèm theo các cơn ho như xé phổi ập đến khiến chị nằm liệt. Hai vợ chồng quyết định bỏ dở đợt đánh bắt, cho tàu quay vào bờ và không quên gọi điện báo tin cho cán bộ phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Quan Lạn. Tàu vừa cập bến, Trung tá QNCN Đỗ Văn Thi, phụ trách phòng khám đã chờ sẵn. Anh nhanh chóng xuống tàu khám và phát hiện bệnh nhân bị viêm phổi cấp. Lập tức, chị Hằng được đưa vào phòng khám để cấp cứu. Sau hơn một tuần điều trị, sức khỏe của chị đã dần bình phục.

- Đây không phải lần đầu tôi được quân y BĐBP cấp cứu trên biển. Nếu không có phòng khám KHQDY, tôi và gia đình không an tâm khi ra biển làm ăn-chị Hằng xúc động cho biết.

Theo Thượng tá Nguyễn Văn Thu, Phó trưởng phòng Quân y, Cục Hậu cần, Bộ tư lệnh BĐBP: Thực hiện chương trình KHQDY, nhất là từ khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển y tế biển, đảo Việt Nam đến năm 2020”, ngành quân y BĐBP đã chủ động phối hợp với Bộ Y tế, cấp ủy, chính quyền và y tế địa phương đẩy mạnh hoạt động KHQDY trên tuyến biển, đảo. Đến nay, đã có hơn 150 phòng khám KHQDY, trong đó có hàng chục phòng khám ở tuyến biển, đảo đi vào hoạt động. Năm 2013, BĐBP một số tỉnh, thành phố tuyến biển như Hải Phòng, Quảng Ninh, Bình Thuận… đã khánh thành nhiều phòng khám và triển khai hiệu quả công tác KHQDY trên một số đảo trọng điểm. Năm 2013, ngành quân y BĐBP đã khám, chữa bệnh cho hơn 155.000 lượt người, trong đó có hàng chục nghìn lượt người dân tuyến biển, đảo. Hoạt động KHQDY trên tuyến biển, đảo là chỗ dựa tin cậy để ngư dân thêm yên tâm vươn ra biển, vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Mỗi ngày, phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Ba Lạt (BĐBP tỉnh Nam Định) khám, tư vấn sức khỏe cho hàng chục lượt người.

 

 

Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức, hoạt động

Khảo sát hoạt động KHQDY trên tuyến biển, đảo, chúng tôi thấy điểm nổi bật là các phòng khám KHQDY được tổ chức rất linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đặc thù của từng địa bàn.

Giao An (Giao Thủy, Nam Định) là xã ven biển có địa bàn rộng, dân số đông. Người dân trong xã có nghề nuôi trồng thủy sản và khá nhiều người thường xuyên sinh hoạt, làm việc 24/24 giờ tại các chòi trên đầm nuôi tôm, cá… Thiếu tá QNCN Trần Hà Tuyên, phụ trách phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Ba Lạt (BĐBP tỉnh Nam Định) rất tâm đắc trước việc cấp trên bố trí phòng khám ở vị trí hợp lý để “chia lửa” với trạm y tế xã. Anh cho biết:

- Phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Ba Lạt vừa giúp y tế xã chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân trên địa bàn phụ trách, vừa sẵn sàng cơ động xử lý các tình huống đột xuất… Cách đây không lâu, một thanh niên khi đang lao động ngoài biển thì bị tiêu chảy, sốt và trụy mạch. Nhận được tin, chúng tôi lập tức cơ động ra hiện trường, kịp thời cấp cứu bệnh nhân. Do bệnh nhân cách trung tâm xã gần 10km, sự việc lại xảy ra trong đêm, nên trong trường hợp này, nếu chỉ riêng y tế xã xử lý sẽ rất khó khăn…

Bố trí ở vị trí hợp lý để phối hợp, giúp đỡ lẫn nhau trong chăm sóc sức khỏe nhân dân cũng là cách mà phòng khám KHQDY Đồn biên phòng Quan Lạn (BĐBP tỉnh Quảng Ninh) thực hiện. Trung tá QNCN Đỗ Văn Thi, phụ trách phòng khám cho biết:

- Trong khi trạm y tế xã và phân viện của Bệnh viện Đa khoa huyện Vân Đồn nằm sâu trong trung tâm xã đảo Quan Lạn, thì phòng khám KHQDY được xây dựng gần bờ biển để kịp thời làm tốt công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển; chăm sóc sức khỏe bà con ngư dân… Từ đầu năm 2013 đến nay, phòng khám đã tiếp nhận, sơ cứu, cấp cứu hơn 50 trường hợp, trong đó chủ yếu là ngư dân bị nạn trên biển.

Ở những xã đảo dân số không cao, địa bàn không rộng, thì lực lượng BĐBP cùng y tế địa phương thành lập phòng khám KHQDY thay cho trạm y tế xã. Phòng khám KHQDY xã Việt Hải (Hải Phòng) là phòng khám đầu tiên thực hiện mô hình này. Phòng khám được biên chế cả cán bộ y tế địa phương và cán bộ y tế của biên phòng. Cách làm này phát huy được thế mạnh của cả quân và dân y.

Nâng cao năng lực khám, chữa bệnh BHYT

Thực hiện chương trình KHQDY ở tuyến biển, đảo thời gian qua, y tế các địa phương đã tích cực giúp lực lượng quân y biên phòng trong việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ. Ngược lại, lực lượng quân y biên phòng giúp y tế địa phương trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, đặc biệt là với ngư dân hoặc trong các tình huống cứu nạn, cứu hộ. Mặc dù nhiều địa phương đã có sự hỗ trợ kinh phí cho các phòng khám KHQDY, nhưng hiện nay khó khăn lớn nhất trong thực hiện KHQDY vẫn là thiếu thuốc. Cơ số thuốc trên cấp cho phòng khám KHQDY ít, nên nhiều nơi bộ đội phải nhường tiêu chuẩn thuốc cho dân. Để khắc phục triệt để tình trạng này, nhiều ý kiến cho rằng, ngoài việc tăng cường đầu tư kinh phí, cần thực hiện khám, chữa bệnh theo hình thức BHYT cho nhân dân. Thiếu tá QNCN Trần Hà Tuyên phân tích:

- Mặc dù có thẻ BHYT nhưng nhiều người dân khi đến khám tại phòng khám KHQDY vẫn phải mua thuốc. Nếu phòng khám KHQDY được khám BHYT thì không chỉ khắc phục được tình trạng thiếu thuốc mà còn bảo đảm quyền lợi của người bệnh.

Một bất cập nữa là hiện nay, phần lớn các phòng khám KHQDY mới chỉ dừng lại ở việc khám, chữa bệnh ban đầu với các mặt bệnh thông thường. Ở vùng đồng bằng, điều kiện đi lại khá thuận lợi, nhưng tại các xã đảo, nơi giao thông không thuận lợi, người dân không có nhiều lựa chọn trong tiếp cận dịch vụ y tế thì đây thực sự là điều thiệt thòi. Chị Bùi Thị Hương, 27 tuổi, ở xã đảo Việt Hải (Cát Hải, Hải Phòng) chia sẻ:

- Những năm trước, mỗi khi đau ốm, nhất là chửa đẻ, chúng tôi phải lo vào bờ rất vất vả. Hiện nay, xã đã được đầu tư một phòng khám KHQDY. Mặc dù năng lực khám, chữa bệnh đã được cải thiện, nhưng so với nhu cầu được chăm sóc sức khỏe thì vẫn còn khoảng cách. Chúng tôi mong muốn cấp trên tiếp tục đầu tư cả về con người, trang thiết bị cho phòng khám để phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ước muốn của chị Hương cũng là nguyện vọng của rất nhiều bà con đang sinh sống trên các xã đảo, là vấn đề cấp thiết cần sớm được các cơ quan chức năng giải quyết.

Bài và ảnh: TRUNG KIÊN