QĐND - Giáo dục quốc phòng, an ninh (GDQP-AN) cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; được các ngành, các cấp và chính quyền địa phương những năm qua đặc biệt quan tâm. Nếu ai ra xứ đạo Trà Cổ (TP Móng Cái) hay đến bản Phai Lầu, xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh để tìm hiểu công tác GDQP-AN mới thấy hết nỗ lực cũng như hiệu quả của công tác GDQP-AN với người dân nơi đây. Khi chứng kiến lễ ký kết về “tự quản đường biên cột mốc” của người dân xứ đạo trong việc bảo vệ cương vực, bờ cõi mới thấy hết ý thức trách nhiệm và quyết tâm của người dân tuyến đầu với Tổ quốc. Mỗi người dân là một “chiến sĩ biên phòng”. Mỗi nhà thờ là “cột mốc” chủ quyền, “chốt” tiền tiêu nơi biên giới Tổ quốc… Các hộ người Dao, người Thái bản Phai Lầu đều ý thức về quyền, nghĩa vụ của mình trong xây dựng, bảo vệ biên giới… Từ việc nâng cao vai trò, trách nhiệm của người dân, nhất là các già làng, trưởng bản, người có uy tín, chức sắc, chức việc tôn giáo, chủ tàu thuyền, chủ hộ kinh doanh biên giới mà hàng nghìn tin liên quan đến chủ quyền an ninh biên giới, biển đảo, hoạt động của các loại tội phạm, buôn lậu trên địa bàn… đã được người dân báo cho các cơ quan chức năng giải quyết...

Tuy nhiên, công tác GDQP-AN cho đồng bào các dân tộc miền núi hiện vẫn còn không ít bất cập. Ở một số trường trên địa bàn miền núi hiện nay thiếu cả giáo viên GDQP-AN lẫn mô hình học cụ phục vụ công tác giáo dục. Ở không ít địa bàn vùng núi cao, việc  GDQP-AN hiện vẫn còn mang nặng tính hình thức, đại khái. Bên cạnh đó, năng lực sư phạm và kiến thức chuyên môn của một bộ phận không nhỏ đội ngũ cán bộ làm công tác giảng dạy còn hạn chế do kiêm nhiệm, nặng tính lý thuyết… nên chưa thu hút được đông đảo quần chúng tham gia; hình thức giáo dục nghèo nàn, cộng với mức thù lao cho giáo viên giảng dạy thấp cũng đang là “rào cản” cho việc đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác GDQP-AN địa bàn miền núi...

Để khắc phục những tồn tại trong công tác GDQP-AN hiện nay, nhất là đối với đồng bào miền núi, ngoài việc phát triển kinh tế-xã hội thì việc đổi mới các hình thức, phương pháp giáo dục, nhất là nâng cao tính trực quan, sinh động “dễ nhớ, dễ thuộc, dễ thực hành” với bà con không biết chữ, tránh khô cứng là giải pháp quan trọng. Mặt khác, việc thường xuyên củng cố, cần kiện toàn hội đồng GDQP-AN các cấp (nhất là hội đồng GDQP-AN cơ sở) có đủ số lượng, cơ cấu thành phần hợp lý; có chương trình kế hoạch công tác sát, đúng yêu cầu thức tế, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Bên cạnh đó, cần đánh giá khách quan, toàn diện công tác GDQP-AN từ cấp Trung ương đến cơ sở, trên cơ sở đó xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ, giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên đáp ứng yêu cầu công tác GDQP-AN, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến trong GDQP-AN… cũng sẽ là “chìa khóa” để tháo gỡ hạn chế, bất cập trong công tác GDQP-AN thời gian tới.

HOÀNG GIA MINH