Đừng coi thường bệnh tiêu chảy

QĐND - Trong mùa hè, tiêu chảy là một trong những căn bệnh phổ biến nhất đối với cả người lớn và trẻ em. Đây là căn bệnh nguy hiểm, dễ lây lan và có thể gây tử vong nếu không điều trị đúng và kịp thời.

Bệnh nguy hiểm

Bệnh tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày, với các triệu chứng kèm theo là nôn, mất nước, rối loạn điện giải, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Bệnh tiêu chảy có thể lây lan nhanh và gây thành dịch lớn, nhất là ở những khu vực dân cư đông người, sử dụng chung nguồn nước ăn uống, sinh hoạt. Bệnh hay bùng phát vào mùa hè, khi thời tiết nóng ẩm là điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh phát triển.

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy, trong đó có nguyên nhân do vi rút, vi khuẩn, nguy hiểm nhất là tiêu chảy do phẩy khuẩn tả (còn gọi là bệnh tả). Bệnh lây theo đường tiêu hóa qua thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn, bệnh có liên quan chặt chẽ với điều kiện môi trường, nước, an toàn thực phẩm và thói quen vệ sinh của người dân.

Chế biến thức ăn không bảo đảm vệ sinh là một trong những nguyên nhân của bệnh tiêu chảy.

Vào mùa hè, nhiệt độ cao rất thuận lợi cho sự thoái hóa thực phẩm và sự phát triển của các loại vi khuẩn, nấm nên thức ăn rất chóng hư hỏng. Ngoài ra, thời tiết nắng nóng tạo điều kiện cho ruồi, muỗi, chuột, gián, kiến... sinh sôi nảy nở nên càng dễ làm lây lan các mầm bệnh đường tiêu hóa qua thực phẩm và nước uống. Tiêu chảy mùa hè thường có liên quan đến nhiễm khuẩn đường ruột. Các nguyên nhân gây tiêu chảy thường tạo nên tình trạng mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong đường ruột. Khi các vi khuẩn có hại xâm nhập vào đường ruột và nếu chúng mạnh hơn hoặc sức đề kháng cơ thể kém, thì chúng sẽ lấn áp các vi khuẩn có lợi và tiết ra độc tố gây tiêu chảy.

Nguyên nhân của hội chứng tiêu chảy cấp rất phong phú, có thể do tác nhân sinh học (vi khuẩn và độc tố, vi rút đường tiêu hóa, ký sinh trùng, vi nấm), do tác nhân hóa học (các độc tố tự nhiên, hóa chất độc hại…). Ngoài ra còn do các bệnh lý mạn tính, cơ địa (viêm ruột mãn tính, sau sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc tẩy, nhiễm trùng - nhiễm độc toàn thân, do cơ địa không dung nạp lactose, viêm đại tràng mạn tính, ung thư ruột, dị ứng với thức ăn…). Các chuyên gia cho rằng, nguy cơ tiêu chảy cấp trong cộng đồng liên quan rất chặt chẽ và tăng cao trong điều kiện khí hậu, thời tiết nóng ẩm của mùa hè, ô nhiễm môi trường sống; nguồn thực phẩm bị ô nhiễm; nguồn nước ăn uống thiếu và không bảo đảm vệ sinh; điều kiện bảo quản, vệ sinh chế biến thực phẩm không bảo đảm; thói quen ăn sống, ăn tái, ăn gỏi…).

Uống  Oresol không đúng cách cũng không có tác dụng

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nguyên nhân mắc bệnh chủ yếu được xác định là do thực phẩm không bảo đảm an toàn vệ sinh, thức ăn đường phố được chế biến sẵn… Do đó, người dân dễ bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy trong đó có Ecoli. Hiện, trung bình mỗi ngày, khoa Nhi tiếp nhận khoảng từ 2 đến 3 ca bệnh tiêu chảy. Một số ca tiêu chảy nặng chủ yếu là do người dân không được bù nước, số khác thì được bù nước bằng oresol nhưng pha không đúng cách nên không có tác dụng.

Nhiều người rất hay có thói quen chia nhỏ gói oresol uống thành nhiều lần, nhất là khi pha cho trẻ nhỏ, trong khi đáng lẽ phải hòa tan hết 1 gói oresol trong 200ml nước mới bảo đảm nồng độ các chất, bù nước cho cơ thể bị mất khi tiêu chảy. Vì vậy, người dân cần hết sức chú ý đọc hướng dẫn của nhà sản xuất trước khi sử dụng dung dịch bù nước đường uống, đặc biệt với trẻ nhỏ. Một sai lầm nữa là cha mẹ thường hay dùng chung một thìa khi cho trẻ ăn hoặc không chịu vệ sinh thìa, dụng cụ đựng đồ ăn của trẻ. Chẳng hạn, vừa dùng thìa cho trẻ uống nước lọc, lại tiếp tục dùng cho trẻ uống oresol và các thức uống khác...

Box: Theo Tổ chức Y tế thế giới, ước tính tiêu chảy cấp là nguyên nhân dẫn đến 2,2 triệu người chết hằng năm, chiếm 3,7% nguyên nhân tử vong trong năm và xếp thứ 5 trong 10 nguyên nhân tử vong toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê số mắc và chết do tiêu chảy cấp có xu hướng giảm nhưng vẫn còn ở mức cao. Tại các bệnh viện, số bệnh nhân mắc tiêu chảy cấp vẫn được xếp thứ 4 trong 10 nguyên nhân dẫn đầu của bệnh nhân nhập viện. (Nguồn Bộ Y tế)