QĐND - Đến làng Cự Đà (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) trong dịp Tết, du khách không chỉ được tận mắt tham quan những ngôi nhà cổ để khám phá kiến trúc tài hoa của người xưa mà còn biết đến nghề truyền thống làm miến dong nơi đây. Chúng tôi được biết, nghề này do các cụ truyền lại, trước kia, đa phần người ta phải làm các công đoạn bằng thủ công, nay nhờ có máy móc đã giải phóng được sức lao động của con người và cho năng suất cao.

Phơi miến ở làng Cự Đà.

Món miến nấu với nước suýt gà, cho thêm mộc nhĩ, ít lá hành thái nhỏ thì khỏi phải nói, người khó tính nhất cũng bị thuyết phục. "Công nghệ" chế ra những sợi miến cũng từ thứ nguyên liệu rất “làng quê” - Đó là từ củ dong riềng. Khi củ già, người ta đem về rửa sạch, cắt bỏ rễ, mắt, sau đó cho xay thành bột, bột được xay lọc nhiều lần, phần bã được loại ra, còn lại phần bột nguyên chất được lắng xuống thùng chậu. Công đoạn tiếp theo là cô bột lại và đem phơi để bột khô. Bột khô có màu trắng tinh, vỡ vụn là bột ngon. Sau đó, bột khô được hòa với nước ấm để tráng thành bánh (như tráng bánh cuốn), khi bánh tráng đã se mặt, người ta cho vào máy tạo sợi, độ dài từ 3 - 4m, ngắn, dài cũng tùy theo. Sợi miến thành phẩm lúc này được đem phơi cho thật khô và được xuất đi các nơi để tiêu thụ. Tùy theo thị hiếu sở thích của khách mà người làm quyết định màu sắc của sợi miến, ví như để nguyên thì ra thứ miến trắng, trộn nước hàng thì ra thứ miến nâu, trộn với nước nghệ thì ra thứ miến vàng…

Làng miến Cự Đà xưa và nay đã nuôi sống biết bao thế hệ ở đây. Về mùa khô tiết trời se lạnh, không có mưa thì gần như nhà nhà làm miến, xóm nào cũng thấy làm miến.

Bài và ảnh: THẾ  VĂN