QĐND - Tuyển sinh chung hay riêng, tự chủ theo cách nào? Đó là những nội dung đã làm nóng Hội nghị quán triệt Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI và tổng kết năm học 2012-2013 các trường đại học, cao đẳng do Bộ Giáo dục và Đào tạo  tổ chức ngày hôm qua (28-12). Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã tới dự, lắng nghe và có nhiều chỉ đạo sâu sắc...

Sau 2016, tất cả các trường tự chủ tuyển sinh

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Bùi Văn Ga, trong giai đoạn quá độ (từ 2014 đến hết 2016), Bộ GD-ĐT sẽ hỗ trợ các trường chưa đủ năng lực tự chủ tuyển sinh hoặc chưa chuẩn bị kịp phương án tự chủ tuyển sinh. Sau 2016, chủ trương tất cả các trường sẽ tự chủ tuyển sinh. Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho rằng, các đại học quốc gia, các đại học vùng và các trường trọng điểm cần có kế hoạch thực hiện tuyển sinh riêng sớm, thể hiện vai trò đầu tàu đổi mới của hệ thống giáo dục đại  học. Trong năm  2014, nhóm các trường này có thể tuyển sinh riêng ở một số khoa, ngành nhất định. Những năm tiếp theo cần triển khai tuyển sinh riêng cho tất cả các ngành.

Đồng tình với dự thảo tự chủ trong tuyển sinh được Bộ đưa ra, ông Đoàn Công Vinh, Phó giám đốc Đại học Đà Nẵng cho rằng, mục tiêu của tuyển sinh riêng là áp dụng cách thi mới để lựa chọn thí sinh có năng lực phù hợp với các ngành nghề của trường. Thi cử không làm thay đổi chất lượng, kiến thức vốn có của người học nhưng có tác dụng rất lớn đến phương pháp dạy và học, từ đó làm thay đổi chất lượng đào tạo, từ bỏ cách học lâu nay của học sinh là học để thi. Điều này không còn phù hợp với thế giới ngày nay.

"Trong khi tiến hành nghiên cứu để xây dựng đề án tuyển sinh riêng vừa kiểm tra kiến thức và đánh giá được năng lực học tập của thí sinh, năm 2014, ĐH Đà Nẵng vẫn tham gia kỳ thi 3 chung", ông Đoàn Công Vinh cho biết. Góp ý về việc này, ông Đoàn Công Vinh đề xuất nên có hai thời điểm tổ chức thi riêng, một đợt là tháng 7, một đợt vào tháng 1 hoặc tháng 2.

Ông Nguyễn Kim Sơn, Phó giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội lại nêu ý kiến: Bộ GD-ĐT cần thành lập những trung tâm khảo thí độc lập. Những trung tâm này sẽ tổ chức đánh giá thí sinh thường xuyên trong năm. Các trường có thể sử dụng kết quả đánh giá thí sinh của các trung tâm này ở các cấp độ khác nhau để kết hợp với các bài thi, đánh giá của riêng trường mình.

Đại diện Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho rằng, tuyển sinh cần nhìn vào tương lai chứ không chỉ dựa vào kiến thức thuần túy, do đó cần có sự đánh giá toàn diện. Về đo lường, đánh giá cần dựa trên 3 yếu tố tương tự như chuẩn đầu ra: Kiến thức, năng lực và thái độ. Bên cạnh đó áp dụng khoa học công nghệ hiện đại trong việc đánh giá, xây dựng ngân hàng câu hỏi; tách thi và tuyển để phát huy tính tự chủ. Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh sẽ là nòng cốt tạo mạng lưới cùng với các trường khác xây dựng công tác tuyển sinh mới. Năm 2015 sẽ từng bước thí điểm tuyển sinh riêng đối với một số ngành, năm 2016 triển khai thực sự trong toàn bộ hệ thống.

Ông Nguyễn Minh Châu - Hiệu trưởng Trường ĐH Quang Trung lại đánh giá cao “ba chung”. Tham gia “ba chung”, trường được Bộ GD-ĐT hỗ trợ khâu đề thi, quy chế tuyển sinh, những điều cần biết - thuận lợi cho nhà trường trong khâu quảng bá tuyển sinh; bảo đảm chất lượng đầu vào và dồi dào nguồn tuyển… Theo bà Lê Thị Thu Xuyền (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), việc thực hiện đề án tuyển sinh riêng đối với 10 trường đã tạo nguồn tuyển rộng rãi và nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào có tính chất đặc thù, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Số lượng thí sinh đăng ký dự thi vào một số trường tăng cao so với năm trước, như: Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam (tăng 75%), ĐH Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh (tăng 67%)… Các trường cũng tiết kiệm được chi phí tổ chức thi tuyển sinh, tránh áp lực cho thí sinh để tập trung thi môn năng khiếu; đồng thời, tạo điều kiện cho thí sinh có cơ hội tham gia dự thi những trường khác theo “ba chung”.



Bà Xuyền khẳng định: Kết quả triển khai đề án thể hiện sự phù hợp về phương thức tuyển sinh đối với các ngành đào tạo năng khiếu nghệ thuật, phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục, tạo cơ chế chủ động cho các trường theo tinh thần Luật Giáo dục và Luật Giáo dục Đại học. Để phát huy hơn nữa thành công này, bà Lê Thị Thu Xuyền đề nghị Bộ GD-ĐT tiếp tục cho phép 10 trường khối văn hóa nghệ thuật tiếp tục duy trì, tổ chức tuyển sinh riêng.

Đổi mới tuyển sinh - đòi hỏi bức thiết

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận khẳng định: Đổi mới tuyển sinh là việc dứt khoát phải làm. Điều này đã ghi rõ trong Luật Giáo dục Đại học cũng được khẳng định tại Nghị quyết Trung ương 8. Phải đổi mới cách thi để thay đổi cách dạy, cách học. Trước băn khoăn của một số trường khi tuyển sinh riêng, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng, vấn đề thi tuyển sinh rất quan trọng, nhưng không phải là duy nhất trong hoạt động đào tạo. Dẫn chứng từ 10 trường khối nghệ thuật đã tuyển sinh riêng, ông Luận khẳng định lại, việc tự chủ tuyển sinh chúng ta đã làm, không phải thí nghiệm mà đã thực nghiệm, làm thật, có kết quả. Bộ trưởng đề nghị các trường, với kinh nghiệm, hiểu biết về các ngành nghề, lĩnh vực, thảo luận, đề xuất để tìm phương thức tuyển sinh phù hợp nhất, tạo sự chuyển biến trong quá trình đào tạo, hỗ trợ cho sự đổi mới ở bậc học phổ thông. Phương án mới cần có lộ trình, để phối hợp được với thay đổi ở phổ thông, tránh gây bất an trong xã hội.

Chiếc ổ cắm và nỗi trăn trở đổi mới

Tới dự hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã khiến các đại biểu xúc động khi mang theo một ổ cắm điện chuyển đổi trong một chiếc túi nhỏ và một chiếc USB. Ông xúc động kể lại chuyện trước đây đi nước ngoài, để tiết kiệm, các đoàn của ta thường mang theo bàn là và dây nối, có khi làm chập điện cả khách sạn. Giờ Việt Nam đã có ổ cắm chuyển đổi đa năng của Điện Quang, có thể mang đi đâu cũng thuận tiện. Phó thủ tướng cũng luôn mang theo USB, để có thể làm việc, tải tài liệu từ máy tính mọi lúc mọi nơi, máy tính nào cũng cắm được. Ông cho rằng, thời đại hội nhập đang hội tụ rất nhiều yếu tố thuận lợi, cần sự đổi mới mạnh mẽ và cách làm hiệu quả hơn nữa. Cho nên, với ngành giáo dục, một trong những việc dứt khoát cần làm là phải hội nhập, phải theo chuẩn quốc tế. Phó thủ tướng chỉ ra nhiều trăn trở như có những giáo sư, phó giáo sư vẫn chưa nói được ngoại ngữ với người nước ngoài. Hay đơn giản hơn là chuyện tên trường bằng tiếng Anh với nhiều trường đại học cũng không chuẩn. Hội nhập mà cái nhỏ còn chưa làm được thì khó làm được cái lớn.

Theo Phó thủ tướng, để thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nhiều cái cần phải “mạnh dạn thay đổi”. Đối tượng của giáo dục cần sát với đầu ra của xã hội, làm sao để các trường đại học, cao đẳng đào tạo cử nhân, thạc sĩ ra trường có việc làm ngay, được doanh nghiệp trong và ngoài nước chấp nhận. Hiện nay, nhân lực chưa được đào tạo chiếm gần 50%, khoảng 30% sinh viên ra trường chưa xin được việc làm. Như vậy, chất lượng, số lượng nguồn nhân lực đều đang có vấn đề. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao việc Bộ GD-ĐT đề ra thi cử là khâu đột phá vì đây là khâu bức xúc, có tác dụng lan tỏa đến toàn hệ thống và có tác động ngược lại đến cách dạy - học. Phó thủ tướng chỉ đạo: Cùng với thi cử, phải đột phá đổi mới quản lý giáo dục và trước hết ngay từ Bộ GD-ĐT.

 “Năm 2015, chúng ta gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN, nếu chất lượng giáo dục cứ như hiện nay làm sao có thế hệ tương lai là thế hệ công dân toàn cầu. Do đó, vai trò của Bộ GĐ-ĐT phải đi vào chuẩn theo hướng quốc tế và có lộ trình hướng tới nó. Chậm không có nghĩa là chắc chắn, khẩn trương không có nghĩa là ẩu” - Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

NGUYÊN MINH