Chuyện cuối tuần: “Tết thầy cô”!

QĐND - Còn nhớ, nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 cách đây 5 năm, khi đang học ở Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, tôi đến thăm thầy giáo Vũ Đình Bảy, giảng viên Khoa Giáo dục Chính trị của trường và mang theo một món quà nhỏ tặng thầy. Vừa đến, chưa kịp chúc mừng thì thầy bảo: “Những ngày này, em đến thăm hỏi thầy cô là được rồi, không phải mang quà cáp làm gì cả, tốn kém. Em đang là sinh viên, lấy đâu tiền mà mua”. Rồi thầy cấm lần sau không được làm thế. Những lần sau đó, mỗi lần đến thăm tôi thường thường mua một bó hoa tặng thầy và thầy tỏ vẻ rất vui...

"Mồng Một Tết cha, mồng Hai Tết mẹ, mồng Ba Tết thầy". Câu thành ngữ bao hàm ý nghĩa giá trị truyền thống, thể hiện nếp sống đẹp của người Việt Nam. Ngày lễ, Tết thường là dịp để học sinh, sinh viên và phụ huynh thể hiện lòng quý trọng và biết ơn các thầy, cô giáo. Thế nhưng, hiện nay, dưới tác động của mặt trái kinh tế thị trường, truyền thống “tôn sư trọng đạo” ít nhiều đã bị ảnh hưởng của lối suy nghĩ thực dụng. Ấy là chuyện cứ mỗi lần đến dịp kỷ niệm 20-11, Tết dương lịch, Tết Nguyên đán, phụ huynh và học sinh, sinh viên lại phải tất tả đi lo “Tết thầy cô”. Thậm chí, việc “Tết thầy cô” còn diễn ra cả ngày Tết Trung thu, ngày sinh nhật thầy cô với giá trị món quà ngày càng lớn, như đồng hồ đeo tay, đồ trang sức quý, son phấn nước hoa “hàng hiệu”…

Cũng từ việc “tặng quà Tết”, đã biến thái sang “thăm thầy cô” mỗi khi sắp đến kỳ thi, kiểm tra, tổng kết năm học... Và cũng đã xảy ra một thực tế (tuy không nhiều), đó là nếu không tặng quà “xịn”, không có “phong bì” cho thầy cô thì kết quả học tập kém. Ngược lại, khi đã có “lót tay", thì học kiểu gì, thi kiểu gì cũng sẽ được thầy cô “linh động”, “ưu tiên”. Những hành động hai chiều như vậy khiến cho cả người đến tặng quà và người nhận quà đều không còn là chính mình. Một sinh viên đã từng tiết lộ với tôi, khi bạn ấy phải “thăm” thầy mới qua được môn học của thầy, tự nhiên cái nhìn của bạn về người thầy ấy đã khác trước...

Vấn nạn “Tết thầy cô” đã không chỉ xuất hiện ở khu vực thành phố, ở những “trường điểm”, nơi gia đình phụ huynh có thu nhập khá giả hơn, mà đã lan về nông thôn, vùng kinh tế còn khó khăn… Nghề giáo là một nghề thiêng liêng, cao quý, góp phần tạo dựng nhân cách, tâm hồn mỗi người để xây dựng xã hội tốt đẹp trong tương lai. Và xã hội ấy có tốt đẹp thực sự hay không, chính là nhờ sự dạy dỗ, chỉ bảo, yêu thương, nâng đỡ của thầy cô hôm nay. Vì vậy, những biểu hiện “thăm thầy, Tết cô” trong mỗi dịp lễ, Tết là điều cần thiết và nên duy trì nếu điều đó xuất phát từ tình cảm “tôn sư trọng đạo” thực sự của mỗi học sinh, sinh viên, phụ huynh. Nhưng nếu việc “Tết thầy cô” bị biến thái bằng những món quà có giá trị vật chất cao, thậm chí là “phong bao, phòng bì” nhằm mưu cầu lợi ích cá nhân, thì lại là điều không nên-xét ở cả hai phía thầy và trò.