QĐND Online – Trong phiên thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) ngày 23-6, đã có 23 đại biểu phát biểu. Các đại biểu tán thành sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư. Các đại biểu nhấn mạnh, cùng với dự thảo Luật Doanh nghiệp, dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) là văn bản có tác động trực tiếp, tức thời đến hoạt động đầu tư kinh doanh của tất cả các chủ thể tại Việt Nam. Vì vậy, những giải pháp đột phá trong dự luật sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, theo hướng đảm bảo quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh môi trường kinh doanh đang có nhiều khó khăn như hiện nay và tinh thần kinh doanh cũng đang cần được xốc lại.

Với cách tiếp cận này, các đại biểu đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo trong việc thiết kế sửa đổi cơ bản các cơ chế quản lý đầu tư, giảm thiểu các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động đầu tư kinh doanh.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu chỉ ra, dự thảo vẫn còn một số điểm chưa thực sự phù hợp và có nguy cơ gây cản trở đáng kể cho quyền tự do kinh doanh của nhà đầu tư, vì vậy rất cần được cân nhắc sửa đổi.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Thái Bình) phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Thái Bình) chỉ ra, về thủ tục đăng ký đầu tư, khái niệm kinh doanh và đầu tư theo luật này về bản chất chỉ là một. Theo Luật Doanh nghiệp thì các chủ thể để được kinh doanh đều đã phải làm thủ tục đăng lý kinh doanh, với ý nghĩa như là thủ thục khai sinh để có thể bước vào thương trường. Dù nhà đầu tư là ai, doanh nghiệp, hợp tác xã, thương nhân hay hộ gia đình. Tất cả đều phải đăng ký kinh doanh. Như vậy, thật khó thuyết phục, nếu bắt tất cả các nhà đầu tư sau khi đã hoàn thành thủ tục đăng ký kinh doanh lại phải đăng ký đầu tư một lần nữa theo Luật Đầu tư để triển khai các dự án kinh doanh.

Ngoài ra, đại biểu Lộc cho rằng, quy định về giấy chứng nhận đăng ký đầu tư tại dự thảo so với luật hiện hành, mặc dù đã có tiến bộ do danh mục các dự án đầu tư phải thực hiện đăng ký đã giảm đi nhiều, nhưng để đạt được sự đột phá thì cần phải mạnh dạn hơn nữa cho việc giảm danh mục dự án cần phải quản lý bằng giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Đối với quy định liên quan tới hoạt động của nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án đầu tư, dự thảo hiện nay đang quy định theo kiểu liệt kê, nhà đầu tư có quyền a, b, c, d... Theo đại biểu Lộc: “Cách quy định này nghe qua thì tưởng hay, nhà đầu tư có rất nhiều quyền, nhưng về bản chất lại là sự hạn chế quyền của họ. Bởi nhà đầu tư với quyền tự do kinh doanh được làm tất cả những việc gì pháp luật không cấm, chứ không chỉ được làm những việc được quy định tại luật này. Vì vậy, tôi đề nghị bỏ các quy định liên quan tới quyền của các nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án đầu tư tại dự thảo luật”.

Đồng tình với với quan điểm của đại biểu Vũ Tiến Lộc về sự liên quan giữa luật này với Luật Doanh nghiệp, đại biểu Trần Du Lịch (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị: “Không nên dựa trên Luật Đầu tư hiện hành rồi cải tiến lên”.

Đại biểu cho rằng, phải dựa trên tư tưởng sửa Luật Doanh nghiệp, còn lại những điểm gì mà Luật Đầu tư phải làm để bảo đảm môi trường kinh doanh đầu tư. Bởi vì khái niệm đầu tư luật này tức là một loại kinh doanh được tiếp cận theo khía cạnh là vốn-khía cạnh tư bản, còn Luật Doanh nghiệp cũng là kinh doanh nhưng tiếp cận ở khía cạnh là chủ thể kinh doanh.

Từ phân tích đó, đại biểu Lịch cho rằng, dự thảo luật cần tập trung đưa ra chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư; đưa ra điều kiện là quản lý dòng vốn đầu tư; bổ sung những loại hình mà không phải là pháp nhân hay thể nhân.

Đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường (đoàn TP Hà Nội) băn khoăn với thực tế cơ chế hậu kiểm. Rất nhiều doanh nghiệp đã liên tục được tiếp và làm việc với các cơ quan chức năng đến thực hiện chức trách quản lý ngành của mình và điều này gây ra khá nhiều bất tiện cho nhà đầu tư, nhất là trong thời gian đầu khi họ phải tập trung sức lực để triển khai dự án. Do vậy, đại biểu Hường đề nghị: “Ban soạn thảo nghiên cứu nhằm thiết kế một quy trình đầu tư thống nhất, có xét đến lĩnh vực hoạt động của nhà đầu tư quy định một cơ chế hậu kiểm, cơ chế phối hợp giữa cơ quan chức năng trong việc xác nhận ưu đãi đầu tư cho các nhà đầu tư. Để việc cải cách thủ tục hành chính mang giá trị thực tiễn sâu sắc hơn nữa”.

Cùng với băn khoăn này, đại biểu Hường cho rằng, dự thảo luật cũng còn khá nhiều điều khoản quét khi quy định quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của nhà đầu tư. “Tôi đề nghị xem xét lại tất cả những điều khoản quét này để đảm bảo sự minh bạch và để các bên không tự ý diễn giải luật khi áp dụng. Với 9 chương và 84 điều, dự thảo luật còn khá nhiều điều giao cho Chính phủ quy định và hướng dẫn, như vậy, tôi e ngại rằng, sự tin tưởng và tính cụ thể của dự án luật trong giới đầu tư sẽ khó kỳ vọng đạt được ở mức cao” đại biểu Hường nhấn mạnh.

Về ngành nghề, địa bàn đầu tư trong phiên thảo luận, có ý kiến cho rằng quy định của dự thảo luật còn chung chung, không rõ địa bàn được ưu đãi đầu tư; ngành, nghề đầu tư có điều kiện và ngành, nghề bị cấm đầu tư. Từ đó, đưa ra kiến nghị để thực hiện nguyên tắc nhà đầu tư có quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm, quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết theo Hiến pháp mới và tạo sự minh bạch trong thực thi, Ban soạn thảo cần rà soát để quy định chi tiết địa bàn ưu đãi đầu tư, ngành, nghề đầu tư có điều kiện và ngành, nghề cấm đầu tư ngay trong Luật.

XUÂN DŨNG