QĐND - Đó là đánh giá của đại biểu Trần Du Lịch (Đoàn TP Hồ Chí Minh) trong phiên thảo luận của Quốc hội sáng 23-6 về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi). Nhìn lại lộ trình hoàn thiện hành lang pháp lý, Quốc hội đã có nhiều hiến kế đổi mới mạnh mẽ để tạo nên một làn sóng đầu tư mới rộng rãi hơn, hiệu quả hơn.

Được đầu tư những gì pháp luật không cấm

Ông Trần Du Lịch nhìn nhận dự án luật đã cố gắng tối đa vấn đề tháo gỡ rào cản, tạo môi trường kinh doanh đầu tư thông thoáng theo tinh thần của Hiến pháp. Luật Doanh nghiệp của nước ta đến nay đã đi tới bước thứ ba về cải cách. Bước đầu tiên vào năm 1991 cho ra đời Luật Công ty, nhà nước cho phép người dân được kinh doanh. Bước thứ hai vào năm 2000, cho phép người dân được đăng ký kinh doanh không phải cấp phép nữa và hiện nay đi đến đột phá thứ ba là được kinh doanh những gì luật pháp không cấm. Tuy nhiên, theo ông Lịch, vẫn cần cải cách mạnh mẽ hơn như một Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh nói “đã sửa Luật Doanh nghiệp mà cũng đẻ theo Giấy phép đầu tư là không nên”.

 Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (đoàn An Giang) phát biểu sáng 23-6. Ảnh: TTXVN

Là người hiểu sâu sắc giới doanh nghiệp, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Vũ Tiến Lộc, đại biểu đoàn Thái Bình kiến nghị, dự thảo Luật Đầu tư so với luật hiện hành, mặc dù đã có tiến bộ do danh mục các dự án đầu tư phải thực hiện đăng ký đã giảm đi nhiều nhưng để đạt được sự đột phá thì cần phải sự mạnh dạn hơn nữa cho việc giảm danh mục dự án cần phải quản lý bằng giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Theo ông Lộc, “có những việc không cần giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhưng có cơ quan nhà nước nào đó vẫn đòi, khiến nhà đầu tư bắt buộc tự nguyện phải đi xin”. Mặt khác, các quy định về thủ tục điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cũng rất rườm rà. “Đây là thủ tục gây phiền hà nhất cho các nhà đầu tư, bởi thực tiễn đầu tư thường khác nhiều so với dự kiến ban đầu của các nhà đầu tư, thị trường luôn biến động, chuyện thay đổi là thường xuyên và mỗi lần như vậy nhà đầu tư lại phải làm thủ tục thay đổi rất mệt mỏi, tốn kém thời gian và tiền bạc”.

Lo lắng Việt Nam đang đứng trước nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, đại biểu Nguyễn Phi Thường (đoàn TP Hà Nội) đưa ra những con số đáng suy nghĩ: Hiện nay, nguồn vốn của chúng ta rất khó khăn, bội chi ngân sách 5,3%, thu không đủ bù chi, phần dành cho đầu tư phát triển hầu như không có, phải đi vay bằng các hình thức khác nhau. Trong khi đó, theo bảng xếp hạng của Ngân hàng Thế giới về môi trường kinh doanh toàn cầu cuối năm 2013, Việt Nam đứng thứ 99 trên 189 nền kinh tế. Thứ hạng của chúng ta không đổi, trong khi Cam-pu-chia tăng 23 bậc, In-đô-nê-xi-a, Phi-líp-pin tăng 19 bậc, nhà đầu tư vẫn lựa chọn Việt Nam nhờ những yếu tố giảm chi phí như: Lao động, đất đai, nguyên liệu rẻ. Ông Thường đề xuất nhiều kiến nghị như: Tạo đột phá khẩu đối với nhà đầu tư nước ngoài, ghi ngay các ngành nghề đầu tư có điều kiện và ngành nghề cấm đầu tư trong luật, có một chương riêng về đặc khu kinh tế, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

 Quan tâm hơn nữa đầu tư cho biển, đảo

Đó là đề nghị tha thiết của đại biểu Phạm Tất Thắng (đoàn Vĩnh Long). “Trong những ngày này, trước hành động ngang ngược của Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, chúng ta rất bất bình và lo lắng khi Trung Quốc dùng một số lượng tàu lớn, gồm tàu quân sự, tàu chức năng và các tàu cá lớn vỏ sắt, định dùng số lượng lớn và sức mạnh hòng đè bẹp lực lượng chức năng và ngư dân ta trên biển. Chúng ta cũng đều biết, Nhật Bản là một quốc gia biển giống Việt Nam ở khá gần chúng ta, có nền công nghệ cao và công nghiệp phát triển nổi tiếng, là đối tác chiến lược của Việt Nam, Nhật Bản cũng đang sửa đổi pháp luật để có thể xuất khẩu vũ khí, công nghiệp quốc phòng. Bên cạnh Nhật Bản cũng có một số quốc gia khác tương tự. Vấn đề đặt ra là liệu chúng ta có nên cân nhắc và quy định lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, công nghiệp tàu thủy là một lĩnh vực ưu đãi đầu tư trong luật này trong giai đoạn hiện nay hay không?”-ông Phạm Tất Thắng nói.

Chung suy nghĩ trên, đại biểu Phan Văn Quý (đoàn Nghệ An) cho rằng, việc Trung Quốc ngang ngược hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép tại thềm lục địa và vùng kinh tế của nước ta còn là bài học thật sâu sắc cho ai đó còn mơ hồ, ảo tưởng trong tư duy kinh tế. Nhưng từ đây cũng là động lực mạnh mẽ để khơi dậy tinh thần độc lập, tự chủ. Chúng ta hy vọng cùng với các luật khác, Luật Đầu tư là dự án luật trung tâm thuộc nhóm luật kinh tế sẽ là động lực thúc đẩy các nhà đầu tư tham gia nhiều hơn nữa vào thị trường, tạo ra các bước đột phá mới, bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.

Để hiện thực hóa kỳ vọng đó, theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Bình Định) không thể để các doanh nghiệp không bị thất bại trên chính "sân nhà". Cần có chính sách để giúp cho các doanh nghiệp Việt Nam chuyển từ hệ thống cung cấp bị động sang hệ thống cung cấp chính thức, trở thành những nhà cung cấp "ruột" cho các nhà sản xuất. Ông Cảnh ví doanh nghiệp Việt Nam trong ngành công nghiệp phụ trợ hiện nay cũng như những người thuộc hộ nghèo, họ không cần "con cá" để sống tạm mà cũng không phải chỉ cần "cần câu" để đủ sống mà cần phát triển và làm giàu nên họ cần nhất là "câu cá" để bán cho ai. Nếu "đầu ra" có thì họ có thể tự vay tiền để mua đúng loại cần câu và học cách nào câu cá cho hiệu quả.

NGUYÊN MINH