QĐND - Tại hội nghị tập huấn kiến thức về biển, đảo cho giáo viên Lịch sử và Địa lý các trường phổ thông do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức, nhiều đại biểu cho rằng, vấn đề giáo dục chủ quyền biển, đảo một cách đầy đủ, có hệ thống cho học sinh phổ thông hiện chưa được quan tâm đúng mức. Đại diện Bộ GD-ĐT khẳng định, thời gian tới sẽ điều chỉnh, hoàn thiện nội dung giáo dục chủ quyền biển, đảo cho học sinh.

Nội dung giáo dục chưa toàn diện

Giờ học Địa lý của học sinh lớp 12A2, Trường THPT Long Thành (Đồng Nai), cô giáo Nguyễn Thị Hoa giới thiệu nội dung “Vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ”. Các em học sinh chăm chú lắng nghe cô giáo giảng về ý nghĩa tự nhiên, kinh tế, văn hóa-xã hội của vùng biển Việt Nam, đồng thời quan sát những hình ảnh về biển, đảo Tổ quốc trên mô hình do giáo viên nhà trường tự sáng chế. Cô giáo Hoa cho biết: "Trong sách giáo khoa Địa lý bậc học phổ thông, những kiến thức cơ bản về biển, đảo, tài nguyên biển được trình bày ở một số bài trong chương trình lớp 12. Tuy nhiên, nếu chỉ giảng dạy đơn thuần theo chương trình chuẩn thì rất sơ sài; việc giáo dục chủ quyền của Tổ quốc trên vùng biển, đảo còn hạn chế. Bởi vậy, chúng tôi thường kết hợp với giáo dục ngoại khóa hoặc thiết kế mô hình, đồ dùng gắn liền với biển, đảo để giảng dạy, tăng tính trực quan cho học sinh".

Giáo viên Trường THPT Đông Hải 1 (Ninh Thuận) thiết kế mô hình giáo dục về biển, đảo Việt Nam cho học sinh. Ảnh: Bích Thủy

 

Đồng quan điểm với cô Hoa, thầy Phan Hoài Thi, giáo viên Địa lý Trường THPT Tôn Đức Thắng (Ninh Thuận) bày tỏ: "Trong bài giảng, chúng tôi phải bổ sung kiến thức thực tế về biển, đảo, sưu tầm băng tư liệu, nghiên cứu quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về chiến lược biển, cập nhật tình hình thời sự Biển Đông để bổ sung vào bài giảng, giúp học sinh hiểu bài, nắm kiến thức hệ thống".

Ngoài ra, hình thức học tập ngoại khóa thông qua tổ chức các hội thi vẽ tranh về chủ đề biển, đảo; tìm hiểu kiến thức biển, đảo theo hình thức thi kể chuyện, hùng biện… cũng đang được nhiều trường phổ thông vận dụng.

Với môn Lịch sử, trong chương trình chỉ đề cập tới quá trình hình thành, phát triển của dân tộc và những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Nội dung liên quan đến chủ quyền biển, đảo hầu như không có. Cô Trần Thị Ngọc Quý, giáo viên Lịch sử Trường THPT Phước Vĩnh (Bình Dương) cho rằng: Để giáo dục tình yêu biển, đảo và những kiến thức về chủ quyền biển, đảo cho học sinh, nếu chỉ thông qua sách giáo khoa thôi chưa đủ, bởi trong chương trình Lịch sử rất ít đề cập đến tiến trình khai hóa và bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia mà thiên về liệt kê sự kiện theo trình tự thời gian. Ngay cả giáo viên nhiều người cũng nắm chưa chắc về chủ quyền biển, đảo nên giảng dạy thiếu “lửa” khiến học sinh chàng màng, khó hiểu.

Bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên

Đầu năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan nghiên cứu bổ sung kiến thức về Biển Đông và 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa vào sách giáo khoa. Tuy nhiên, vấn đề là bổ sung như thế nào cho hợp lý? Nhà nghiên cứu lịch sử, địa lý Nguyễn Đình Đầu khẳng định: Nhất thiết phải bổ sung các bài học về vị trí địa lý, giới hạn vùng biển Việt Nam; các bài học tìm hiểu tự nhiên, tài nguyên vùng đảo; giới thiệu cảnh quan thiên nhiên, lịch sử phát triển lãnh thổ và truyền thống văn hóa, lịch sử; các cứ liệu lịch sử về chủ quyền vùng biển, đảo nước ta… để học sinh hiểu tường tận, có hệ thống theo tiến trình lịch sử.

Thời gian gần đây, Bộ GD-ĐT có nhiều chương trình, đề án phục vụ cho nhiệm vụ này. Cụ thể nhất là kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng vừa qua, vấn đề biển, đảo đã được đưa vào nội dung thi. Cùng với đó là việc tổ chức tập huấn nội dung biển, đảo Việt Nam cho các giáo viên dạy môn Lịch sử, Địa lý cấp THPT trên cả nước… Ông Nguyễn Trọng Hoàn, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT) cho biết: Vụ đang tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với lãnh đạo Bộ hoàn thiện nội dung giáo dục chủ quyền biển, đảo và tài nguyên biển, tập trung vào việc xây dựng tài liệu hỗ trợ dạy học, bổ sung nội dung giáo dục và tuyên truyền biển, đảo Việt Nam vào chương trình và sách giáo khoa THPT sau năm 2015.

Một vấn đề được nhiều giáo viên phổ thông quan tâm là phương pháp dạy học, đánh giá kết quả giáo dục chủ quyền biển, đảo và tài nguyên biển Việt Nam đối với môn Lịch sử, Địa lý tổ chức như thế nào? Thầy giáo Võ Xuân Viên, Tổ trưởng tổ Lịch sử-Giáo dục công dân Trường THPT Lê Hồng Phong (Phú Yên) cho rằng: Dạy học bằng phương pháp trực quan, ứng dụng công nghệ thông tin kết hợp với nêu tình huống để học sinh tư duy, vận dụng thực tiễn vào giải quyết câu hỏi về biển, đảo, chủ quyền quốc gia là phương pháp hữu hiệu, dễ hiểu, dễ nhớ,  giúp học sinh phát triển năng lực nhận thức thông qua thực tiễn.

Để làm được điều đó, trước hết phải chuẩn hóa đội ngũ giáo viên. Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển, hiện nay Bộ đang đẩy mạnh bồi dưỡng kiến thức biên giới, biển, đảo cho cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên Lịch sử, Địa lý, bởi đây là lực lượng nòng cốt trong việc giáo dục, tuyên truyền về chủ quyền biển, đảo Việt Nam đến các em học sinh; đồng thời, khẩn trương hoàn thành nội dung tuyên truyền biển, đảo và tài nguyên biển đưa lên trang điện tử Bộ GD-ĐT để giáo viên, học sinh có thể cập nhật tìm hiểu, bổ sung kiến thức, nâng cao chất lượng giáo dục chủ quyền biển, đảo Việt Nam.

HOÀNG THÀNH - HÙNG KHOA