QĐND - Công ước quốc tế về Quyền trẻ em của Liên hợp quốc đã khẳng định trẻ em có 4 nhóm quyền cơ bản là quyền được sinh tồn, quyền được bảo vệ, quyền phát triển và quyền được tham gia. Trách nhiệm của toàn xã hội là bảo đảm cho trẻ em được sống trong môi trường an toàn, thân thiện, được tôn trọng, chăm sóc và bảo vệ.

Tuy nhiên, theo một báo cáo mới được công bố của Tổ chức Đường dây hỗ trợ trẻ em quốc tế (CHI), vấn đề bóc lột trẻ em và thanh, thiếu niên vì mục đích thương mại đang tăng lên mức báo động tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, đặc biệt ở vùng Đông Nam Á. Báo cáo “Tiếng nói của trẻ em và thanh, thiếu niên khu vực châu Á-Thái Bình Dương” của CHI dựa trên thông tin từ đường dây nóng hỗ trợ trẻ em là thành viên của CHI tại khu vực này trong 10 năm qua. Báo cáo cho thấy, ngoài vấn đề bóc lột vì mục đích thương mại, các vấn đề về tâm lý, sức khỏe tinh thần của các thanh, thiếu niên cũng tăng lên.

Theo phân tích số liệu được thu thập từ các đường dây hỗ trợ trẻ em từ năm 2003 đến nay, có khoảng 41 triệu cuộc gọi đến các đường dây này. Hầu hết các cuộc gọi liên quan đến mối quan hệ trong gia đình, vấn đề tâm lý sức khỏe và tâm thần, mối quan hệ bạn bè và vấn đề xâm hại, bạo lực. Các cuộc gọi liên quan đến tâm lý và sức khỏe tâm thần đã tăng lên từ mức 9% năm 2003 lên 29% năm 2012 và tỷ lệ cuộc gọi liên quan đến vấn đề bóc lột vì mục đích thương mại cũng tăng từ mức 1% năm 2003 lên 4% năm 2012. Điều đáng nói là trong năm 2012, trung bình mỗi đường dây hỗ trợ trẻ em trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương hằng ngày nhận được 11 cuộc gọi liên quan đến vấn đề bóc lột vì mục đích thương mại. Ngoài ra, các đường dây ngày càng nhận được nhiều cuộc gọi về vấn đề không nhà cửa, đói nghèo, cần được hỗ trợ lương thực, nhà ở và các nguồn lực. Sự gia tăng của các vấn đề này trong những năm qua cho thấy càng nhiều trẻ em và thanh, thiếu niên đang muốn liên hệ với đường dây hỗ trợ trẻ em với mong muốn thoát khỏi đói nghèo, mong muốn có chỗ ở.

Tại Việt Nam, từ năm 2004 đến nay, đã có hơn 1,44 triệu cuộc gọi đến đường dây tư vấn và hỗ trợ trẻ em 18001567, trong đó có nhiều trường hợp trẻ lạc, bị bỏ rơi, sang chấn tâm lý, bạo hành, bị mua bán và xâm hại tình dục gọi đến. Các cuộc gọi liên quan đến bảo vệ trẻ em chiếm tỷ lệ không cao so với các cuộc gọi khác. Tuy nhiên, trong gần 3% cuộc gọi về bảo vệ trẻ em thì có đến gần 60% (năm 2010), 70% năm 2011 các trường hợp được kết nối, can thiệp là liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em.

Trẻ em cần được bảo vệ đặc biệt, trong đó trẻ em ở vùng nông thôn, miền núi cần sớm được tiếp cận, nhận thức và sử dụng những công cụ hỗ trợ như Đường dây tư vấn, hỗ trợ trẻ em. Chính phủ đã xây dựng và triển khai nhiều Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em.

Trẻ em là tương lai của mỗi quốc gia. Những tác động về tâm lý và sức khỏe tâm thần kéo dài; vấn đề bóc lột hoặc thiếu hụt nhu cầu cơ bản sẽ phá vỡ sự phát triển của trẻ em và thanh, thiếu niên. Do đó, toàn xã hội cần chung tay hành động trước khi quá muộn.

MINH MẠNH