QĐND - Hiện thực hóa ước mơ ra khơi trên những con tàu cá vỏ thép đã trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Nhưng để đa số ngư dân có thể tiếp cận chương trình đóng tàu vỏ thép, rất cần sự tiếp sức, hỗ trợ của Nhà nước cũng như sự quan tâm của xã hội.

Ngư dân tham gia từ thiết kế đến thi công

Với năng lực hiện tại của ngành đóng tàu Việt Nam, đóng mới tàu cá vỏ thép là công việc hoàn toàn trong tầm tay. Mặc dù vậy, để mỗi con tàu ra đời thật sự gần gũi, khả dụng với ngư dân, cần một quá trình tìm tòi, nắm bắt thói quen, phương thức đánh bắt của những người đi biển. Con tàu vỏ thép đầu tiên được Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) đóng mới vào cuối năm 2013 nhưng chương trình phát triển mẫu tàu này đã được khởi động từ trước đó khá lâu. Từ năm 2010, SBIC đã cử cán bộ tìm hiểu nhu cầu, mong muốn của ngư dân để từ đó định hình lên mẫu thiết kế tàu cá vỏ thép.

Tàu cá vỏ thép Sang Fish 01 vừa được đóng mới cho ngư dân Quảng Ngãi.

 

Anh Nguyễn Đức Phương, Phó giám đốc Trung tâm Tư vấn thiết kế công nghiệp tàu thủy, từng “cắm chốt” hàng tháng trời với ngư dân Quảng Ngãi. Đi qua nhiều xã ven biển, tiếp xúc với hàng trăm người dân, anh Phương và những đồng nghiệp của mình tỉ mỉ hỏi han, quan sát thực tế công việc của ngư dân ở các vùng, miền khác nhau. “Mỗi mẫu thiết kế tàu cá vỏ thép như lưới vây, lưới rê, chụp mực... đều có những đặc tính riêng gắn liền với phương thức đánh bắt của ngư dân. Dựa vào chính tàu gỗ người dân đang sử dụng, chúng tôi lên phác thảo, sau đó tiếp tục hoàn thiện để cho ra những thiết kế mẫu”, anh Phương chia sẻ.

Trong các cuộc hội thảo, giới thiệu về tàu cá vỏ thép do SBIC tổ chức tại nhiều địa phương trên cả nước, một trong những băn khoăn lớn nhất của ngư dân là khả năng làm chủ con tàu. Nghề đi biển đã có truyền thống từ lâu đời, cha truyền con nối. Chuyển từ tàu vỏ gỗ sang vỏ thép có thể xem là bước thay đổi căn bản cả phương thức đánh bắt. Là “bà đỡ” cho những con tàu vỏ thép đầu tiên tại miền Trung, Công ty Đóng tàu Nha Trang (thuộc SBIC) đã cho ra đời hai tàu cá vỏ thép lưới vây cho ngư dân Quảng Ngãi và tiếp tục đóng mới những chiếc tiếp theo. Theo ông Lê Quang Lâm, Giám đốc Công ty Đóng tàu Nha Trang, mong muốn có những con tàu gần gũi nhất với ngư dân nên từ công tác thiết kế chi tiết đến thi công tàu, chủ tàu đều trực tiếp tham gia. “Chúng tôi ghi nhận mọi ý kiến của chủ tàu dù là nhỏ nhất. Cửa lắp bên trái hay bên phải, nhà vệ sinh đặt ở chỗ nào, ca-bin bố trí ra sao… đều được chúng tôi đáp ứng”, ông Lê Quang Lâm chia sẻ.

Quay nhẹ vô-lăng, hướng tàu Sang Fish 01 về âu cảng, nghe tiếng động cơ nổ giòn, anh Phan Bé, một trong hai ngư dân đầu tiên ở Quảng Ngãi sở hữu tàu cá vỏ thép, cười tươi khoe với chúng tôi, máy tàu do chính tay anh lựa chọn. “Tàu có công suất máy 750CV, gần gấp đôi tàu gỗ trước đây của tôi, có thể đi xa ít nhất 200 hải lý. Thân tàu hoàn toàn kín nước nên dạn dày hơn trước sóng gió. Tàu chạy được 11 hải lý/giờ, tiêu tốn nhiên liệu ít hơn hẳn so với tàu gỗ cùng loại”, anh Phan Bé tự hào giới thiệu. Trên tàu còn trang bị hệ thống định vị, máy quét cá, những thiết bị hữu ích cho công việc đánh bắt. Để đi đến quyết định bán tàu gỗ đang sử dụng, đóng mới tàu vỏ thép với anh Phan Bé là hành trình dài từ lưỡng lự, tính toán. “Tôi đã chứng kiến không ít tàu gỗ bị sóng gió đánh chìm trên biển. Có người thân của tôi 3 năm liền mất 3 chiếc tàu gỗ. Bên cạnh hiệu quả kinh tế, tàu vỏ thép sẽ là điểm tựa để ngư dân chúng tôi vươn khơi”, anh Phan Bé tâm sự.

Sát cánh cùng ngư dân

Thông tin Nhà nước cung cấp nguồn tín dụng hỗ trợ vươn khơi bám biển được ngư dân cả nước nhiệt tình đón nhận. Có mặt tại lễ bàn giao tàu cá vỏ thép Sang Fish 01, ông Nguyễn Xuân Huế, Chủ tịch Quỹ Hỗ trợ ngư dân Quảng Ngãi bày tỏ, nhiều bà con hiện nay vẫn phân vân nên đóng tàu vỏ gỗ hay vỏ thép, vì thế trước hết, phải giúp họ hiểu những lợi ích của tàu vỏ thép, nhất là hiệu quả sử dụng lâu dài. Mức đầu tư ban đầu tuy có cao nhưng tàu vỏ thép mang đến nhiều đặc tính ưu việt. Ông Nguyễn Xuân Huế cũng khẳng định, thiết thực nhất là lời nói đi đôi với hành động, bằng những việc làm cụ thể để hỗ trợ ngư dân đóng tàu. Từ quan điểm đó, Quỹ Hỗ trợ ngư dân Quảng Ngãi đã tài trợ vốn cho hai ngư dân của tỉnh đóng mới hai tàu cá vỏ thép với trị giá 14 tỷ đồng. Ngư dân hoàn trả dần trong 10 năm, không tính lãi. Quỹ cũng đề nghị với tỉnh Quảng Ngãi cần có chính sách tạo điều kiện cho ngư dân tiếp cận nhanh nhất nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước.

Anh Phan Bé-chủ tàu cá Sang Fish 01 vững vàng tay lái, sẵn sàng ra khơi.

 

Tin tưởng vào thành công của chương trình thép hóa vỏ tàu cá, ông Nguyễn Ngọc Sự, Chủ tịch Hội đồng thành viên SBIC khẳng định, là đơn vị chủ lực trong ngành đóng tàu, SBIC có trách nhiệm giúp ngư dân làm chủ tàu vỏ thép. Hiện nay, SBIC đã thiết kế hơn 10 mẫu tàu cá vỏ thép đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, an toàn, nâng cao hiệu quả đánh bắt. Sự ủng hộ, nỗ lực của chính ngư dân sẽ là cơ sở quan trọng nhất để sớm hình thành đội tàu cá vỏ thép hiện đại, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.

Bài, ảnh: MẠNH HƯNG
Bài 1: Bám biển không ngại sóng gió