Trong suốt tiến trình cách mạng Việt Nam, công tác kiểm tra, giám sát luôn được Đảng ta xác định là một trong những chức năng lãnh đạo trọng yếu, bảo đảm sự thống nhất về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động trong toàn Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Có kiểm tra mới biết cán bộ, đảng viên tốt hay xấu; không kiểm tra tức là buông lỏng lãnh đạo”.

Quan điểm đó đến nay vẫn giữ nguyên giá trị thời sự, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi Đảng ta đang đẩy mạnh công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 21 Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII. Thực tiễn cho thấy, kiểm tra và giám sát không chỉ là công cụ để phát hiện, xử lý vi phạm, mà còn là phương thức lãnh đạo khoa học, giúp Đảng tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực cầm quyền, củng cố niềm tin của nhân dân.

Học viện Chính trị khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: TRUNG THÀNH

Quán triệt tinh thần đó, nhiệm kỳ vừa qua, Đảng ủy Học viện Chính trị, cấp ủy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng; góp phần xây dựng Đảng bộ Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ, lãnh đạo, chỉ đạo Học viện hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Với phương châm "Giám sát phải mở rộng, kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm”, Học viện Chính trị đã triển khai đồng bộ, toàn diện nhiều giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác này. Trong nhiệm kỳ qua, toàn Đảng bộ đã kiểm tra 84 lượt tổ chức đảng với 1.034 lượt đảng viên; giám sát 88 lượt tổ chức và 1.498 lượt đảng viên. Các cuộc kiểm tra, giám sát đều được tiến hành đúng quy trình, có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khách quan, công khai, minh bạch. Tỷ lệ đảng viên vi phạm giảm so với chỉ tiêu nghị quyết nhiệm kỳ. Các vụ việc vi phạm đều được phát hiện sớm, xử lý kịp thời, công tâm, không để kéo dài, phức tạp. 

Nhiều tổ chức đảng đã chủ động khắc phục khuyết điểm, phát huy tinh thần tự phê bình và phê bình, coi kiểm tra, giám sát là một nội dung quan trọng quyết định đến hoàn thành nhiệm vụ. Nhờ vậy, trong 5 năm qua, Đảng bộ Học viện liên tục đạt danh hiệu “trong sạch, vững mạnh”, trong đó trung bình hằng năm có 16,19% tổ chức đảng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 76,65% hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đặc biệt, kết quả kiểm tra đã được sử dụng làm căn cứ quan trọng trong công tác đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, khen thưởng và kỷ luật, qua đó nâng cao tính răn đe, công tâm và hiệu lực trong quản lý, điều hành.

Từ thực tiễn triển khai, Đảng bộ Học viện Chính trị đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý. Trước hết, nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy là nhân tố quyết định. Công tác kiểm tra, giám sát chỉ thực sự hiệu quả khi cấp ủy, người đứng đầu coi đây là nhiệm vụ trực tiếp, gắn chặt với kết quả lãnh đạo, quản lý của đơn vị. Bên cạnh đó, việc kết hợp chặt chẽ giữa kiểm tra và giám sát được xem là kinh nghiệm quan trọng. Giám sát thường xuyên giúp phát hiện sớm những biểu hiện vi phạm, tạo cơ sở để kiểm tra có trọng tâm, tránh hình thức, qua đó phát huy tính phòng ngừa từ xa.

Đồng thời, Học viện đặc biệt coi trọng nguyên tắc “xây đi đôi với chống”: Đề cao giáo dục, nhắc nhở, nhưng kiên quyết xử lý nghiêm minh, khách quan đối với những sai phạm, đảm bảo công bằng và kỷ luật trong Đảng. Ngoài ra, việc tăng cường tự kiểm tra, tự giám sát ở từng chi bộ, đơn vị cũng được thực hiện thường xuyên, góp phần hình thành cơ chế tự điều chỉnh, tự hoàn thiện trong mỗi tổ chức đảng. Cùng với đó, đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra thường xuyên được quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ, bản lĩnh, kỹ năng nghiệp vụ; từng bước ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hồ sơ, giám sát tiến độ, góp phần hiện đại hóa công tác kiểm tra, giám sát trong toàn đảng bộ.

Những kết quả và kinh nghiệm đó khẳng định công tác kiểm tra, giám sát tại Đảng bộ Học viện Chính trị không chỉ đạt hiệu quả thực tế, mà còn là minh chứng sinh động cho việc vận dụng sáng tạo các nghị quyết của Đảng vào điều kiện cụ thể của một trung tâm đào tạo, nghiên cứu lý luận hàng đầu của Quân đội và quốc gia. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số và yêu cầu đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, công tác kiểm tra, giám sát đặt ra nhiều thách thức mới, đòi hỏi phải có các giải pháp phù hợp, đồng bộ và có tính chiến lược lâu dài.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát trong thời gian tới, Đảng bộ Học viện cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Trước hết, cần đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên về vị trí, vai trò của kiểm tra, giám sát, coi đây là khâu đột phá trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Cùng với đó, phải gắn trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy với kết quả thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; đưa tiêu chí này vào nội dung đánh giá, xếp loại hằng năm. Bên cạnh việc chuẩn hóa quy trình, phương pháp kiểm tra, giám sát theo hướng khoa học, công khai và minh bạch, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu số phục vụ việc theo dõi, tổng hợp, phân tích và báo cáo kết quả.

Giờ học của học viên tại Học viện Chính trị. Ảnh: TRUNG THÀNH 

Một giải pháp quan trọng khác là bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, giỏi nghiệp vụ và tinh thông thực tiễn. Định kỳ tổ chức tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ tình huống thực tế để nâng cao trình độ chuyên môn và khả năng xử lý tình huống phức tạp. Đồng thời, cần gắn công tác kiểm tra, giám sát với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và hoạt động nghiên cứu khoa học của Học viện, biến những kết quả, bài học từ thực tiễn kiểm tra, giám sát thành tài liệu phục vụ giảng dạy, góp phần lan tỏa văn hóa kỷ luật và nêu gương trong toàn Học viện.

Nhìn tổng thể, công tác kiểm tra, giám sát không chỉ là một khâu nghiệp vụ, mà là biểu hiện cụ thể của năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Thực tiễn ở Đảng bộ Học viện Chính trị cho thấy, khi công tác này được tổ chức bài bản, có sự lãnh đạo sâu sát, có trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, khoa, đơn vị và có đội ngũ cán bộ kiểm tra đủ năng lực, bản lĩnh, thì kỷ cương, kỷ luật được củng cố, năng lực lãnh đạo được nâng lên, mối quan hệ đoàn kết nội bộ ngày càng được tăng cường.

Tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp và cơ chế kiểm tra, giám sát theo tinh thần các nghị quyết của Đảng sẽ giúp Học viện Chính trị giữ vững vị thế là trung tâm tiêu biểu về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị và nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự hàng đầu của Quân đội và quốc gia, góp phần xây dựng Đảng bộ Quân đội ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo cách mạng trong thời kỳ mới.

Đại tá LÊ MẠNH CƯỜNG, Phó hệ trưởng Hệ 2, Học viện Chính trị

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Nhà trường Quân đội xem các tin, bài liên quan.