Chiến tranh không gian mạng, chiến tranh điện tử, vũ khí thông minh, máy bay không người lái, trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa... đang dần thay thế cho các hình thức tác chiến truyền thống. Trong chiến tranh hiện đại, “kẻ mạnh không chỉ là kẻ có vũ khí tối tân, mà là kẻ có thông tin tốt hơn, ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn”.

Thực tiễn chiến sự tại Trung Đông, Nga - Ukraine hay các cuộc xung đột công nghệ cao trên thế giới cho thấy ưu thế không còn nằm ở số lượng quân, mà ở khả năng phối hợp tác chiến hiệp đồng binh chủng trên nền tảng số, năng lực chỉ huy tác chiến thời gian thực, năng lực xử lý dữ liệu khổng lồ để đưa ra quyết định tối ưu trong thời gian ngắn nhất.

Học viện Phòng không-Không quân khai giảng năm học mới. Ảnh: qdnd.vn  

Học viện Phòng không – Không quân với vai trò là trung tâm đào tạo sĩ quan chỉ huy, tham mưu của Quân chủng phải đi đầu trong đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo. Trên nền tảng học thuyết quân sự hiện đại và truyền thống quân sự Việt Nam, cần tích hợp sâu công nghệ số trong mọi khâu: Từ giảng dạy, huấn luyện, mô phỏng đến đánh giá năng lực sĩ quan.

Sĩ quan thế hệ mới không chỉ giỏi chiến thuật-chiến dịch mà còn phải có tư duy công nghệ, biết vận hành và khai thác hiệu quả các hệ thống chỉ huy, kiểm soát, liên lạc và cảnh giới hiện đại, làm chủ các vũ khí, khí tài công nghệ cao, hiểu biết về an ninh mạng và các nền tảng số dùng trong tác chiến.

Từ thực tiễn đặt ra và tầm nhìn chiến lược, Học viện Phòng không - Không quân đã tham mưu cho Quân chủng thực hiện những giải pháp đột phá như: Đẩy mạnh nghiên cứu, biên soạn giáo trình, tài liệu giảng dạy gắn với thực tiễn chiến tranh hiện đại, tăng cường các học phần chuyên sâu về công nghệ thông tin quân sự, tác chiến điện tử, tác chiến mạng và vũ khí công nghệ cao; đầu tư tích cực cho mô hình huấn luyện mô phỏng (simulator), trung tâm chỉ huy ảo, các bài tập tác chiến trên nền tảng số.

Đây là môi trường huấn luyện sát thực tế, tiết kiệm và hiệu quả cao trong bồi dưỡng tư duy chỉ huy hiện đại; phối hợp chặt chẽ giữa các nhà trường quân đội với các viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ cao trong và ngoài quân đội, nhằm cập nhật tri thức mới, tiếp nhận và chuyển giao công nghệ phục vụ huấn luyện, đào tạo sĩ quan; xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ khoa học có năng lực nghiên cứu – triển khai các ứng dụng công nghệ mới, đồng thời khuyến khích sĩ quan trẻ học tập chuyên sâu về lĩnh vực công nghệ số, an ninh mạng, AI, điện toán đám mây…

Muốn bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong điều kiện tác chiến hiện đại, phi truyền thống, không thể chỉ trông chờ vào biên giới vật lý, mà phải xây dựng “lá chắn số” vững chắc từ hệ thống phòng không - không quân hiện đại, đến mạng lưới an ninh mạng, tình báo kỹ thuật và năng lực chỉ huy, điều hành thông minh. Muốn vậy, Học viện Phòng không – Không quân cùng các học viện, nhà trường trong Quân đội phải là nơi sản sinh ra những sĩ quan tinh nhuệ, có đủ phẩm chất, năng lực và tư duy số hóa để thích ứng và chiến thắng trong mọi hình thái chiến tranh mới.

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên số, đòi hỏi “người lính phải mang trong mình không chỉ trái tim thép mà còn khối óc kỹ thuật số”. Việc đào tạo sĩ quan giỏi về công nghệ số không còn là lựa chọn mà là mệnh lệnh thời đại. Học viện Phòng không – Không quân nhất định phải đi đầu, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn: Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, trong đó Quân chủng Phòng không – Không quân là mũi nhọn xung kích trên mặt trận hiện đại hóa.

Thượng tá NGUYỄN ĐÌNH TOÁN, Chủ nhiệm bộ môn Tham mưu phòng không, Khoa chỉ huy tham mưu, Học viện Phòng không-Không quân

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.