Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, quy định cụ thể về quản lý tài sản số và AI

Quy định cụ thể về tài sản số, AI và công nghiệp bán dẫn

Luật Công nghiệp Công nghệ số được Quốc hội thông qua với 44 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm tỷ lệ 92,26% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý của luật là quy định rõ hơn các nội dung cốt lõi liên quan đến tài sản số, bao gồm: Tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, xác lập quyền sở hữu, giao dịch, bảo mật, phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, điều kiện kinh doanh đối với dịch vụ tài sản mã hóa...

Quốc hội nghe báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số. Ảnh: TRỌNG HẢI

Theo báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày, có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng cần xây dựng một khung pháp lý tài sản số quy định chi tiết các vấn đề cốt lõi, xác định ngay các nội dung phải thực hiện (quyền tài sản, quyền sở hữu, giao dịch, bảo mật, trách nhiệm, giải quyết tranh chấp, quản lý rủi ro)...vừa bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế, đồng thời thiết lập cơ chế quản lý, giám sát, phòng ngừa rủi ro; làm rõ tài sản số có thể sử dụng cho mục đích trao đổi hoặc đầu tư hay không; đề nghị làm rõ nội hàm, tiêu chí phân loại tài sản số.

Theo quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tài sản số đã được dự thảo luật quy định là tài sản theo pháp luật dân sự hiện hành. Quyền tài sản, quyền sở hữu, giao dịch, bảo mật, trách nhiệm, giải quyết tranh chấp, quản lý rủi ro… đã được điều chỉnh theo quy định của pháp luật hình sự, pháp luật về phòng chống tham nhũng, chống rửa tiền và pháp luật có liên quan.

Nhằm bảo đảm tính khả thi, linh hoạt và ổn định của hệ thống pháp luật, dự thảo luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc về vấn đề này và giao Chính phủ quy định cụ thể cho phù hợp với thực tiễn phát triển.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã quy định cụ thể hơn một số nội dung cốt lõi trong quản lý nhà nước về tài sản số. Đó là quy định về việc tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, xác lập quyền sở hữu tài sản số; quyền, nghĩa vụ của các bên đối với hoạt động có liên quan đến tài sản số; biện pháp bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng; phòng, chống rửa tiền, phòng, chống tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật; điều kiện kinh doanh đối với cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa…

Dự thảo luật cũng giao Chính phủ quy định chi tiết về thẩm quyền, nội dung quản lý, phân loại tài sản số phù hợp với thực tiễn, yêu cầu quản lý trong các ngành, lĩnh vực.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo trước Quốc hội. Ảnh: TRỌNG HẢI

Kiểm soát rủi ro AI trong suốt vòng đời hệ thống

Liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), có ý kiến đề nghị bổ sung một số quy định về AI trong dự thảo luật như cơ chế giám sát, kiểm soát hệ thống trí tuệ nhân tạo; đào tạo nhân lực triển khai, sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo.

Giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, dự thảo luật đã thiết lập nguyên tắc kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời hệ thống AI, đặc biệt đối với các hệ thống AI rủi ro cao, tác động lớn. Đây là lần đầu tiên vấn đề quản lý rủi ro AI được luật hóa một cách cụ thể ở cấp độ quốc gia.

Về nhân lực AI, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã rà soát, chỉnh lý các quy định thúc đẩy đào tạo nhân lực về công nghệ số nhằm thúc đẩy đào tạo các kiến thức cơ bản và chuyên sâu công nghệ số nói chung và AI nói riêng trong và ngoài cơ quan nhà nước.

Hỗ trợ doanh nghiệp bán dẫn, giữ lại ưu đãi đặc thù

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu, các quy định liên quan đến thuế, đầu tư và tài chính đã được chuyển sang các dự thảo luật chuyên ngành như Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Đầu tư, Luật Hải quan… Luật Công nghiệp Công nghệ số chỉ giữ lại những chính sách ưu đãi vượt trội, chưa được luật khác điều chỉnh – đặc biệt với doanh nghiệp công nghệ số, doanh nghiệp bán dẫn và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Cụ thể, luật giữ nguyên quy định hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện tử và sản phẩm phụ trợ trong ngành bán dẫn, bao gồm ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và hỗ trợ tài chính từ ngân sách địa phương hoặc Quỹ phát triển công nghiệp công nghệ số.

CHIẾN THẮNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.