Theo Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông), Việt Nam có tổng số 125,7 triệu thuê bao di động, trong đó khoảng 11,7 triệu thuê bao không dùng smartphone (điện thoại thông minh) hoặc không kết nối dữ liệu trên smartphone. Để đạt điều kiện tắt sóng 2G, thì số thuê bao sử dụng 2G phải xuống mức 5%, tương đương 6,28 triệu thuê bao.

Trong khi đó, công nghệ di động thế hệ cũ 2G đã được triển khai tại Việt Nam gần 30 năm. Tuy nhiên, để thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, định hướng đến 2025, cũng như Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó phát triển hạ tầng viễn thông đi trước một bước, trở thành hạ tầng cho kinh tế số, xã hội số, thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông và các doanh nghiệp đã triển khai các giải pháp thúc đẩy phổ cập điện thoại (smartphone) điện thoại thông minh tới mỗi người dân, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch dừng công nghệ di động thế hệ cũ 2G để tối ưu hóa mạng lưới, tiết kiệm chi phí vận hành và dành băng tần cho các công nghệ di động thế hệ mới.

leftcenterrightdel
Tắt sóng 2G sẽ giúp “giải phóng” băng tần.  

Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, việc định hướng tắt sóng 2G dựa trên cơ sở phân tích xu hướng phát triển thị trường, công nghệ di động, kết hợp với các mục tiêu quản lý nhà nước và thống nhất với các doanh nghiệp viễn thông. Thời hạn đặt ra là tháng 9-2024, cũng là thời điểm hết hạn giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông di động và giấy phép tần số vô tuyến điện. Dự kiến, lịch trình tắt sóng sẽ từ ngày 1-1-2023 tại một số khu vực phù hợp, đến tháng 9-2024 sẽ chính thức tắt sóng toàn quốc.

Ngoài ra, Bộ TT&TT cũng định hướng để khách hàng chủ động chuyển đổi sang sử dụng smartphone, các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch và hỗ trợ khách hàng chuyển đổi, bảo đảm cung cấp các dịch vụ thông tin di động liên tục, không gián đoạn; bảo đảm quyền lợi của người sử dụng dịch vụ khi dừng công nghệ 2G và tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan.

Trong báo cáo mới nhất, Tập đoàn Viettel cho biết, đang tích cực chuyển dịch thuê bao 2G, 3G lên 4G, nhằm nâng tỷ lệ hoạt động trên mạng 4G đạt 75% tổng số thuê bao. Viettel là nhà mạng đầu tiên tại Việt Nam thực hiện thành công chương trình tắt mạng 3G diện rộng trên toàn quốc với quy mô 35.000 trạm. So với thế giới, Viettel là một trong số ít nhà mạng tiên phong triển khai tắt mạng 3G với quy trình bài bản và chuyên nghiệp. Chất lượng mạng và trải nghiệm dịch vụ khách hàng sau khi tắt sóng vẫn duy trì ổn định.

“Nỗ lực tắt trạm 3G giúp Viettel đơn giản hóa mạng lưới, tối ưu hạ tầng phục vụ phát triển công nghệ mới, tối ưu chi phí vận hành khai thác, bổ sung tài nguyên tần số cho mạng 4G để nâng cao chất lượng dịch vụ trong bối cảnh lưu lượng và thuê bao data 4G ngày càng lớn (40,65 triệu), chiếm 75% tổng số thuê bao toàn mạng. Viettel cũng sẽ mở rộng triển khai thử nghiệm 5G tại 63 tỉnh, thành phố, tiếp tục mở rộng vùng phủ 4G tương đương với 2G để phủ được 99% dân số sẵn sàng cho việc tắt 2G”, Viettel cho biết thêm.

leftcenterrightdel
Viettel sẽ mở rộng triển khai thử nghiệm 5G tại 63 tỉnh, thành phố. 

Theo Tập đoàn VNPT, căn cứ định hướng của Bộ TT&TT với mục tiêu “hoàn thành việc dừng công nghệ 2G chậm nhất vào tháng 9-2024”, VNPT đang xây dựng kế hoạch thực hiện như: Mức độ chuyển đổi đầu cuối thuê bao 2G; sự phối hợp, hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh điện thoại để thúc đẩy chuyển đổi thuê bao 2G và đặc biệt là sự phối hợp từ phía khách hàng.

Còn Tập đoàn VNPT cho rằng, từ năm 2021 đã thực hiện tắt gần 2.000 trạm 2G có số thuê bao và lưu lượng thấp. Việc này nhằm tối ưu hóa công tác vận hành, khai thác mạng lưới và chuẩn bị cho lộ trình dừng công nghệ 2G. VNPT cũng đề xuất Bộ TT&TT và các nhà mạng truyền thông rộng rãi, thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng ngay từ thời điểm hiện tại về định hướng, lộ trình kế hoạch tắt sóng 2G, góp phần nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của chương trình đến khách hàng và thúc đẩy khách hàng chuyển đổi đầu cuối di động 2G.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sản xuất điện thoại trong nước chung tay trong công cuộc chuyển đổi thuê bao 2G, tiếp cận, sử dụng 4G thông qua các chương trình cung cấp điện thoại smartphone giá rẻ. Đặc biệt, các nhà mạng viễn thông cùng chung tay thực hiện, thống nhất thời điểm dừng toàn bộ công nghệ 2G trên toàn quốc và không phát triển thêm thuê bao 2G mới.

Đại diện Tổng công ty Viễn thông MobiFone cũng chia sẻ, công nghệ 2G đã lỗi thời và cần phải từng bước tắt bớt để giải phóng các tài nguyên cho công nghệ mới, cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng cũng như bảo đảm nguồn lực để triển khai các công nghệ tiên tiến. Việc này là cần thiết vì Việt Nam hiện đang trong quá trình chuyển dịch sang doanh nghiệp công nghệ số cũng như định hướng, lộ trình của Bộ TT&TT trong thúc đẩy thực hiện mục tiêu Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt.

Việc tắt sóng 2G, 3G sẽ giúp giải phóng một số phổ tần để tái sử dụng cho triển khai các công nghệ mới như 4G và 5G. Hầu hết mạng 2G sử dụng các dải tần 850, 900, 1.800 hoặc 1.900 MHz. Do đặc tính lan truyền, các băng tần dưới 1 GHz rất có giá trị, đặc biệt là mang lại vùng phủ sóng lớn hơn và khả năng thâm nhập trong tòa nhà.

Việc tắt sóng 2G, 3G cũng làm đơn giản hóa hoạt động mạng. Đồng thời sẽ khuyến khích người dân nâng cấp điện thoại lên 4G, 5G. Với tốc độ cao, độ trễ thấp và dung lượng lớn, 5G có thể thúc đẩy hàng loạt các ứng dụng. Người dùng 5G sẽ được có được nhiều trải nghiệm nhanh hơn, thú vị hơn như có thể tải xuống một bộ phim dài 2 giờ trong vòng chưa đầy 10 giây. Đối với các ngành công nghiệp lớn, mạng 5G sẽ thay đổi cách thức cung cấp dịch vụ trong tương lai.

Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định, việc tắt sóng 2G nhằm thúc đẩy thực hiện mục tiêu trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó chương trình đặt mục tiêu phổ cập mạng di động 4G/5G và điện thoại thông minh (smartphone) đến người dân Việt Nam, đây sẽ là cuộc cách mạng để thúc đẩy chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số một cách nhanh chóng và cũng là động lực quan trọng đưa Việt Nam phát triển nhanh, mạnh hơn. Khi 100% người dân sử dụng smartphone sẽ thúc đẩy những dịch vụ số phong phú hơn, dịch vụ dữ liệu được sử dụng nhiều hơn, nhà mạng có thêm doanh thu và cơ hội phát triển mới.

VĂN PHONG