Thông qua bộ chỉ số này, cung cấp căn cứ, bằng chứng về điểm mạnh - yếu, các yếu tố tiềm năng, điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) của từng địa phương. Kết quả đánh giá cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa chỉ số PII 2023 với thực trạng phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương.

TP Hà Nội dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo

Theo kết quả được công bố tại sự kiện, 10 địa phương đạt Chỉ số đổi mới sáng tạo cao nhất cả nước (theo thứ tự từ cao đến thấp) gồm: Hà Nội (62,86), Thành phố Hồ Chí Minh (55,85), Hải Phòng (52,32), Đà Nẵng (50,70), Cần Thơ (49,66), Bắc Ninh (49,20), Bà Rịa-Vũng Tàu (49,18), Bình Dương (48,64), Quảng Ninh (48,03), Thái Nguyên (47,75).

Bộ chỉ số PII năm 2023 có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột (theo nguyên lý của bộ chỉ số GII), gồm có: 5 trụ cột đầu vào phản ánh những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển KT-XH dựa trên KH,CN&ĐMST, bao gồm:  Thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển, cơ sở hạ tầng, trình độ phát triển của thị trường; trình độ phát triển của doanh nghiệp. 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả tác động của KH,CN&ĐMST vào phát triển KT-XH, bao gồm: Sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; tác động. 

Biểu đồ 10 địa phương đạt chỉ số PII cao nhất nước. 

Dữ liệu phục vụ xây dựng bộ chỉ số PII 2023 được lấy từ hai nguồn chính. Nguồn thứ nhất từ số liệu thống kê, quản lý nhà nước được công bố chính thức từ các Bộ, cơ quan quản lí nhà nước, tổ chức ở trung ương (có 39/52 chỉ số) và nguồn thứ hai do các địa phương thu thập và cung cấp - kèm theo các tài liệu minh chứng (có 13/52 chỉ số). Trong giai đoạn thu thập dữ liệu, Bộ KH&CN đã tổ chức nhiều hội thảo, buổi làm việc với các bộ, cơ quan trung ương để trao đổi thống nhất thu thập dữ liệu từ các cơ quan quản lí nhà nước. Đối với các địa phương, Bộ KH&CN đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn và tổ chức các buổi trao đổi, tập huấn cho các địa phương để thu thập các dữ liệu cũng như cung cấp các tài liệu minh chứng liên quan.

Về việc TP Hà Nội dẫn đầu về chỉ số đổi mới sáng tạo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh cho biết, Hà Nội đứng đầu cả nước ở cả xếp hạng đầu ra và đầu vào đổi mới sáng tạo nhờ dẫn đầu 14 chỉ số trong 52 chỉ số thành phần. 

Trong số này có các chỉ số về nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo như nhân lực, chi cho nghiên cứu phát triển, số lượng tổ chức KHCN, tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động nghiên cứu phát triển, tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo và các đầu ra về tài sản trí tuệ như sáng chế, giải pháp hữu ích, giống cây trồng, kiểu dáng công nghiệp hay các tác động đến kinh tế xã hội như chỉ số phát triển con người.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh cho biết thêm, việc so sánh trực tiếp giữa các địa phương chỉ mang tính tương đối, không phải là mục đích chính của bộ chỉ số bởi mỗi địa phương có các điều kiện, đặc điểm khác nhau và có định hướng phát triển khác nhau. 

Theo đó, Bộ chỉ số PII cung cấp căn cứ khoa học và các minh chứng về điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.

"Trong thời gian tới, Bộ KH&CN sẽ mời các chuyên gia để tư vấn cho các địa phương cải thiện chỉ số này", Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh thông tin.

Các địa phương đạt chỉ số PII dẫn đầu theo vùng kinh tế - xã hội. 

Tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà đầu tư về môi trường đầu tư

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, từ năm 2017, Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (gọi tắt là GII) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố hằng năm đã được Chính phủ sử dụng như một công cụ quan trọng nhằm tham khảo, xây dựng, ban hành các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. 

Ở cấp độ địa phương, tại Nghị quyết số 12/NQ-CP ngày 30-1-2022, Chính phủ đã phân công Bộ Khoa học và Công nghệ “chủ trì, phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới và các cơ quan liên quan xây dựng Bộ chỉ số ĐMST cấp địa phương và tổ chức đánh giá thử nghiệm tại một số địa phương nhằm đo lường năng lực ĐMST và kết quả ĐMST của từng địa phương, đồng bộ với Bộ chỉ số ĐMST toàn cầu của Việt Nam”. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ KH&CN đã phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới và các cơ quan liên quan triển khai xây dựng bộ chỉ số và tổ chức triển khai thử nghiệm thành công tại 20 địa phương trong năm 2022.

Lãnh đạo Bộ KH&CN tại buổi lễ công bố bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023.

Trên cơ sở đó, tại Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 3-2-2022, Chính phủ đã giao Bộ KH&CN “chính thức triển khai Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023”. Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ KH&CN đã nghiên cứu, tham vấn ý kiến các bộ, cơ quan, địa phương và các chuyên gia để hoàn thiện Bộ chỉ số ĐMST cấp địa phương năm 2023 và đã tổ chức triển khai trên phạm vi toàn quốc.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt tin rằng, đây là một tài liệu hữu ích, cung cấp các căn cứ khoa học và thực tiễn để các cơ quan, tổ chức, cá nhân và trực tiếp là lãnh đạo các địa phương sử dụng trong xây dựng và thực thi các chính sách để thúc đẩy phát triển KT-XH ở địa phương dựa trên KH,CN&ĐMST. Bộ KH&CN cũng mong rằng, đây sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà đầu tư về môi trường đầu tư và điều kiện nguồn lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh ở các địa phương.

VĂN PHONG - THU HIỀN

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.