Cải cách tổ chức phải đi cùng với việc đổi mới quản trị và sử dụng công nghệ

Dùng công nghệ để hỗ trợ công việc

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng đã trực tiếp trao đổi, giải đáp các kiến nghị và trực tiếp giải quyết ngay một số công việc tại hội nghị. Bộ trưởng chỉ đạo Quỹ Dịch vụ Viễn thông công ích nhanh chóng làm việc với các địa phương, nhà mạng về các nội dung về khảo sát, đấu thầu, ký hợp đồng… triển khai phủ sóng vùng lõm sóng.

Theo Bộ trưởng, người dân không có sóng điện thoại thì không thể triển khai các hoạt động trên môi trường số, trong đó có việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Do đó, các đơn vị triển khai việc này phải chú ý quan tâm đến người dân. Về đánh giá tổ chức khoa học và công nghệ, Bộ trưởng lưu ý đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Bộ bởi tiêu chí này giúp cho Bộ và các địa phương phát triển.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại hội nghị.

Về tỷ lệ doanh nghiệp có sử dụng kết quả nghiên cứu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, đây cũng là một chỉ tiêu quan trọng, trong đó lưu ý 4 tỷ lệ gồm: Doanh nghiệp có đổi mới công nghệ, doanh nghiệp có ứng dụng công nghệ mới, doanh nghiệp có ứng dụng kết quả nghiên cứu của Việt Nam, doanh nghiệp ứng dụng kết quả nghiên cứu của năm trước đó. “4 tỷ lệ này rất cần thiết và cần phải hướng dẫn các Sở để theo dõi doanh nghiệp có đổi mới, sử dụng kết quả khoa học công nghệ”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin, chủ trương của Nhà nước và Bộ KH&CN sẽ "hậu kiểm" nhiều hơn để đất nước phát triển. Cụ thể, các Sở phải đưa mọi hoạt động lên môi trường số để hậu kiểm. Cùng với đó, việc thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, số xã sẽ tăng lên. Do đó, các Sở cần tập trung cung cấp công cụ số và công nghệ thông tin, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để giảm bớt khối lượng việc của cán bộ ở cấp xã.

“Cải cách bộ máy tổ chức phải đi cùng với việc đổi mới quản trị và sử dụng công nghệ. Quản trị kiểu mới là có những việc được chuyển lên cấp trên làm tập trung, có những việc đưa về cấp dưới và có những việc phải xã hội hóa”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Bộ trưởng lưu ý việc sắp xếp bộ máy ở địa phương sẽ ảnh hưởng đến cán bộ các Sở nên phải có chính sách tốt cho các cán bộ. Lãnh đạo các Sở cần chú ý, thay vì đào tạo huấn luyện, thúc ép đổi mới thì phải dùng công nghệ, công cụ, ứng dụng mới như trí tuệ nhân tạo (AI) để đổi mới, làm cho công việc của cán bộ dễ đi, để cán bộ đỡ vất vả.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, công nghệ số, trong đó công nghệ AI đã tác động vào tất cả mọi việc, làm tăng năng suất, giảm tải công việc cho cán bộ. Trước đây, xây dựng một Nghị định phải mất ít nhất 6 tháng và có khi tới 1 năm nhưng nay, với sự hỗ trợ của AI, việc này có khi được thực hiện chỉ trong 1 tuần.

Quang cảnh hội nghị.

Những kiến thức nền của AI khá tốt, chỉ cần bổ sung thêm mục tiêu, yêu cầu, hoàn cảnh địa phương... Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành hướng dẫn sử dụng AI trong cơ quan nhà nước. “Công việc của cán bộ ở các Sở tăng lên nhưng sử dụng AI thì giảm tải được nhiều. Cán bộ cấp Sở có thể dành thời gian cho việc hướng dẫn các đơn vị bên dưới triển khai công việc”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng mong muốn.

Đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng pháp luật

Báo cáo tại Hội nghị, bà Hoàng Thị Phương Lựu, Chánh văn phòng Bộ KH&CN cho biết, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ đã báo cáo, giải trình trước Quốc hội 5 dự án Luật, gồm: Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); dự án Luật Công nghiệp công nghệ số. Các dự thảo Luật hiện đang được khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét thông qua vào tháng 6-2025.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng pháp luật, yêu cầu thành lập Tổ soạn thảo (nội bộ) khẩn trương hoàn thiện các dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành 5 Luật trên (16 Nghị định), hoàn thành trong tháng 6-2025 để sẵn sàng trình Chính phủ ngay khi có yêu cầu. Bên cạnh đó, Bộ đã tham mưu trình Chính phủ ban hành 1 Nghị định; 11 Nghị quyết; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 5 Quyết định, ban hành theo thẩm quyền 2 Thông tư liên quan đến ngành, lĩnh vực quản lý. 

Hội nghị diễn ra trực tuyến tại các Sở KH&CN.

Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định ban hành danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược; tập trung hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ bộ chỉ số đánh giá hiệu quả của Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với phát triển kinh tế - xã hội.

Về việc đăng ký bổ sung năm 2025 và đề xuất kế hoạch năm 2026 đối với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ, Văn phòng Bộ lưu ý ưu tiên các đề xuất nhiệm vụ là các nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ: Công nghệ chiến lược (ưu tiên các lĩnh vực năng lượng nguyên tử (trọng tâm là nghiên cứu về điện hạt nhân), bán dẫn, công nghệ lượng tử, robot và tự động hóa, công nghệ sinh học…), công nghệ số (ưu tiên công nghệ AI, IoT, dữ liệu lớn, chuỗi khối, thực tế ảo và thực tế tăng cường…). 

Bài, ảnh: MAI HÀ - HỒNG QUANG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.