Bài 3: Xây dựng văn hóa học đường, nâng cao ý thức sinh viên

Nhân rộng nhiều mô hình tốt về quản lý, giáo dục sinh viên

Có mặt tại Câu lạc bộ Võ thuật Học viện Báo chí và Tuyên truyền trong mô%3ḅt buổi ngoại khóa, chúng tôi không khỏi bất ngờ bởi sinh viên không chỉ mạnh mẽ, thuần thục các bài quyền, mà màn thuyết trình về lý tưởng sống của tuổi trẻ cũng đầy sức thuyết phục. Anh Nguyễn Văn Khương, Huấn luyện viên Câu lạc bộ cho biết: Ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền không chỉ có Câu lạc bộ Võ thuật mà còn có nhiều câu lạc bộ khác. Tham gia các câu lạc bộ, sinh viên không chỉ được hòa mình vào hoạt động của nhà trường, bổ trợ cho quá trình học tập, tránh xa các tác đô%3ḅng tiêu cực của xã hô%3ḅi, mà chúng tôi còn lồng vào nhiều hình thức tuyên truyền, giúp các sinh viên nhâ%3ḅn thức được trách nhiê%3ḅm của bản thân trong học tâ%3ḅp, rèn luyê%3ḅn. Cũng thông qua mô hình các câu lạc bô%3ḅ còn giúp chúng tôi nắm bắt, quản lý sinh viên ngoài giờ lên lớp sát sao, kịp thời, hiệu quả hơn.

Điều này cũng được anh Phạm Tuyên, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của Học viện Báo chí và Tuyên truyền khẳng định: Thực tế hiện nay có nhiều luồng, kênh thông tin khác nhau để sinh viên tiếp cận. Sinh viên đã xa gia đình, bắt đầu tự lập cũng là tự do hơn trong các hoạt động và tiếp cận thông tin. Nếu sinh viên chưa định hướng tốt sẽ dễ sa ngã. Chính vì thế phải giáo dục các em có định hướng rõ ràng về mục tiêu phấn đấu cũng như hình thành các kỹ năng cho bản thân mình.

Chúng tôi đến Đại học Thái Nguyên vào lúc nhà trường đang chuẩn bị một đoàn lên đường vào Trường Đại học Cần Thơ để bàn giao phần mềm quản lý sinh viên cho trường bạn. Cầm chiếc smartphone trên tay, anh Hà Xuân Linh, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Đại học Thái Nguyên hướng dẫn chúng tôi cách đăng nhập, kiểm tra thông tin của từng sinh viên và hồ hởi khoe: "Nhà trường cũng có nhiều hình thức quản lý sinh viên, kể cả thông qua các "biện pháp mềm" như tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, lôi cuốn sinh viên tham gia. Trong đó, chúng tôi đã thí điểm và đưa vào khai thác hiệu quả phần mềm quản lý đánh giá rèn luyện của sinh viên. Từ phần mềm này sẽ theo dõi thường xuyên hoạt động của từng sinh viên, kể cả sinh viên nội trú và ngoại trú. Đây không chỉ là kênh để đánh giá, xếp loại điểm rèn luyện cho sinh viên, mà còn nắm bắt, theo dõi các hoạt động cũng như đời sống, tâm tư nguyện vọng của sinh viên, từ đó có những định hướng giúp các em nâng cao ý thức trong học tâ%3ḅp và rèn luyê%3ḅn".

Hôm ở Trường Đại học Vinh, chúng tôi nhận được thông tin về việc phường Trung Đô, thành phố Vinh đề nghị nhà trường cử thêm một số em sinh viên tham gia các hoạt động Đoàn của phường. Khi tìm hiểu chúng tôi được biết, nhà trường và địa phương từ lâu đã thực hiện tốt việc phối hợp công tác. Anh Nguyễn Trung Kiên, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Trung Đô cho biết: “Trường Đại học Vinh có chương trình phối hợp với địa phương, cử các em sinh viên thường trú tại địa bàn về làm cán bộ đoàn ở địa phương mình. Qua sự phối hợp đó việc quản lý sinh hoạt hai chiều của đoàn viên và nắm bắt tình hình sinh viên của nhà trường trên địa bàn được thuận lợi hơn, từ đó tạo thêm thêm mô%3ḅt môi trường học tâ%3ḅp, rèn luyê%3ḅn cho sinh viên trên địa bàn cư trú”.

Xây dựng môi trường văn hóa học đường lành mạnh

Môi trường tốt sẽ góp phần rèn luyện, tạo ra những nhân cách tốt. Môi trường học đường càng lành mạnh, nhân văn bao nhiêu, càng tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận, tiếp thụ những giá trị tích cực bấy nhiêu. Về vấn đề này, GS, VS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiê%3ḅm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hô%3ḅi, nguyên Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội khẳng định: “Cùng với đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, các trường đại học phải chú trọng hơn nữa việc rèn luyện sinh viên. Muốn vậy, cần chăm lo xây dựng môi trường sống thật sự lành mạnh để giúp các em học tâ%3ḅp, rèn luyê%3ḅn tiến bộ. Tức là phải quan tâm cả việc dạy chữ, dạy nghề, dạy người để sinh viên trở thành những công dân tốt, những trí thức tốt của đất nước”.

Trao đổi với chúng tôi, anh Lê Quốc Phong, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam cho biết: “Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên luôn xác định giáo dục đạo đức lối sống, bản lĩnh chính trị cho sinh viên qua thực tiễn phong trào là một trong những cách giáo dục hiệu quả nhất. Vì vậy, nhiều hoạt động, đặc biệt là các hoạt động tình nguyện được tổ chức rô%3ḅng rãi trong các trường đại học đã góp phần giáo dục, bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần sẻ chia với cộng đồng, tương thân tương ái và lối sống đẹp, sống có ích cho sinh viên”.

Chuyên gia tâm lý, TS Nguyễn Mạnh Hà, giảng viên Học viê%3ḅn Thanh Thiếu niên Viê%3ḅt Nam cũng cho biết thêm về những giải pháp quản lý và nâng cao ý thức của sinh viên trong học tâ%3ḅp, rèn luyê%3ḅn: Bên cạnh trang bị cho sinh viên những nhận thức, hiểu biết tích cực, nhà trường cần đẩy mạnh các phong trào sinh viên tình nguyện, các hoạt động rèn luyện đạo đức, lối sống cho sinh viên. Chỉ khi thanh niên, sinh viên được trải nghiệm các hoạt đô%3ḅng thiết thực, tích cực thì mới góp phần giúp các em tránh xa các tệ nạn và tiêu cực xã hội. Cùng với đó, các nhà trường cần thường xuyên tổ chức đối thoại, nắm bắt  tâm tư, nguyện vọng của sinh viên.

Được biết trong nhiều năm qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký kết các chương trình phối hợp công tác, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến việc đẩy mạnh giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho học sinh, sinh viên. Đầu năm nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có chỉ thị về việc đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa trong trường học. Đây là những tiền đề cơ bản để các trường đại học tổ chức tốt công tác giáo dục đạo đức, lối sống, nâng cao ý thức trách nhiệm cho sinh viên, tạo cơ sở để các em học tập, rèn đức, luyện tài, phấn đấu trở thành những chủ nhân ưu tú của đất nước.

“Học sinh, sinh viên là lớp người đang hoàn thiện về nhiều mặt, cả tri thức, nhân cách, lối sống. Do đó, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa có mô%3ḅt ý nghĩa đặc biê%3ḅt quan trọng bên cạnh quá trình trang bị kiến thức chuyên môn”. Đồng chí Lê Quốc Phong, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hô%3ḅi Sinh viên Viê%3ḅt Nam

Bài và ảnh: DUY VĂN