Những ngày này, tỉnh Vĩnh Long đã và đang tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa (13-9-1913 / 13-9-2023).
Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa hằng ngày đều đón hàng trăm lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, tổ chức các hoạt động, sinh hoạt. Cùng chúng tôi đi tham quan, tìm hiểu, ông Võ Trung Thứ, Trưởng ban Quản lý khu lưu niệm cho biết: “Để chuẩn bị cho kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa, trước đó chúng tôi đã tập trung chỉnh trang cảnh quan môi trường, sơn sửa lại toàn bộ trong và ngoài nhà chức năng; sắp xếp lại nhà trưng bày, các hiện vật, tư liệu, hình ảnh. Song song đó, chúng tôi còn triển khai hệ thống biển, bảng hướng dẫn khách, luyện tập thuyết minh, tổ chức đón, dẫn khách tham quan; xây dựng kịch bản, phương án tổ chức, hướng dẫn, giới thiệu khách tham quan theo từng đối tượng…”.
    |
 |
| Bên trong nhà tưởng niệm khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa. |
Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa được khởi công xây dựng ngày 24-11-2013, khánh thành ngày 18-5-2015. Toàn bộ công trình có diện tích khoảng 16.000m2, được thiết kế theo lối không gian mở, thoáng mát, nhẹ nhàng, gần gũi, nhưng vẫn bảo đảm tính tôn nghiêm. Công trình gồm các hạng mục chính như: Nhà tưởng niệm, nhà trưng bày, phòng hội thảo, chiếu phim, sinh hoạt truyền thống, quảng trường…
Khu lưu niệm có gần 1.000 tài liệu, hiện vật về cuộc đời của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa. Để góp phần làm tăng thêm ý nghĩa, giá trị của khu lưu niệm, mới đây Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, Bộ Quốc phòng đã bàn giao mô hình công binh xưởng và 132 sản phẩm quốc phòng, kinh tế để trưng bày.
Điểm nhấn của khu lưu niệm có trung tâm tích hợp dữ liệu về khoa học và công nghệ, là một công trình hiện đại, được Bộ Khoa học và Công nghệ đầu tư xây dựng. Trung tâm là nơi lưu giữ và quảng bá thông tin khoa học công nghệ, phục vụ khai thác sản xuất nông nghiệp, phát triển nông thôn mới vùng Đồng bằng sông Cửu Long; đồng thời phục vụ rộng rãi khách tham quan, nghiên cứu, tiếp cận thông tin khoa học công nghệ trong nước và quốc tế.
Bên cạnh đó, khu lưu niệm còn thực hiện chuyển đổi số, quét 3D toàn bộ và tạo ứng dụng khu lưu niệm ảo, cho phép người dùng tương tác và tham quan khu lưu niệm từ xa; số hóa 3D một số hiện vật được trưng bày trong khu lưu niệm để du khách gần xa có thể dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa.
|
 |
| Nhà trưng bày các hiện vật tại khu lưu niệm. |
|
 |
| Các du khách đến tham quan, tìm hiểu tại khu lưu niệm. |
|
 |
| Khu lưu niệm có gần 1.000 tài liệu, hiện vật được giới thiệu, trưng bày. |
|
 |
| Các bạn trẻ tỉnh Vĩnh Long đến tham quan, tìm hiểu tại khu lưu niệm. |
|
 |
| Một góc khu lưu niệm về đêm. |
Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, sinh ngày 13-9-1913 trong một gia đình nhà giáo nghèo. Với tư chất thông minh, giàu nghị lực, từ nhỏ ông luôn quyết chí học tập, quyết chí vươn lên và đạt được kết quả xuất sắc ở những bậc học và sau đó sang Pháp du học. Sau 11 năm làm việc tại các nhà máy điện khí, sản xuất máy bay, viện nghiên cứu vũ khí, kỹ thuật hàng không của Pháp, Đức, năm 1946, ông đã tình nguyện theo Chủ tịch Hồ Chí Minh về phục vụ đất nước. “…Mong muốn được gặp Bác, được bước theo con đường cách mạng của Bác, là điều nung nấu không chỉ của riêng tôi mà của nhiều trí thức Việt kiều yêu nước, nhất là sau khi biết rõ Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc nổi tiếng, biểu tượng yêu nước trong sáng và bền bỉ của dân tộc Việt Nam…”, trích đoạn bài viết của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa được trưng bày tại khu lưu niệm.
Với kiến thức của mình, khi về nước, ông được giao nhiệm vụ nghiên cứu các loại vũ khí mới; tổ chức xây dựng hàng trăm công binh xưởng trên khắp cả nước; thực hiện cuộc tổng di chuyển hàng chục vạn tấn máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu lên chiến khu Việt Bắc; từng bước hoàn thiện về tổ chức, lực lượng, huấn luyện đào tạo, phát triển đội ngũ; nghiên cứu, chế tạo, cải hoán thành công nhiều loại vũ khí, trang bị phù hợp với chiến trường Việt Nam.
Tại nhiều cuộc hội thảo về thân thế sự nghiệp của ông, nhiều đồng chí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học nhận xét: Ông là một nhà khoa học kiệt xuất, được mệnh danh là cha đẻ của ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam. Thời điểm đó, những thành tựu nghiên cứu, chế tạo và cải tiến nhiều loại vũ khí của ông đã góp phần giảm khoảng cách về trình độ khoa học giữa ta và địch, giúp quân ta giành thế chủ động trên chiến trường, tiến tới giành thắng lợi hoàn toàn, thống nhất đất nước vào mùa Xuân năm 1975.
Tình cảm của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa đối với quê hương Vĩnh Long luôn sâu đậm, gắn bó. Mặc dù bận nhiều công việc, nhưng ông vẫn dành thời gian về thăm và làm việc với lãnh đạo tỉnh. Những lần đó, ông động viên, góp ý Đảng bộ tỉnh quan tâm, đào tạo, bồ dưỡng đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển tỉnh nhà…
Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa được Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long công nhận là điểm du lịch tiêu biểu của vùng năm 2017 và được tái công nhận vào năm 2022. Hằng năm, tại đây, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Vĩnh Long đều tổ chức viếng nhân dịp Tết Nguyên đán, lễ kỷ niệm ngày sinh (13-9) và ngày mất của ông (mùng 7-7 âm lịch)… Đây là hoạt động mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc và đặc biệt là góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ về tinh thần vượt khó, học giỏi, sáng tạo, giàu nghị lực, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân của Giáo sư, Viện sĩ, Thiếu tướng, Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa.
Bài và ảnh: QUANG ĐỨC
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Du lịch xem các tin, bài liên quan.