Bên cạnh những mặt tích cực, một thông tin khiến dư luận bức xúc là: Tỷ lệ người làm thủ tục hành chính (TTHC) xin cấp mới hoặc đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải chi “lót tay”, dao động từ 40% đến hơn 90% ở hơn 40 tỉnh, thành phố, chủ yếu ở các tỉnh còn nghèo. Trong khi đó, tỷ lệ người sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở bệnh viện công tuyến huyện cho biết, họ phải chi phí ngoài quy định để được chăm sóc tốt hơn, dao động từ 40% đến 80% ở khoảng 40 tỉnh, thành phố. Đây không phải là lần đầu những thông tin này được công bố, nhưng nó vẫn thu hút sự quan tâm lớn của dư luận xã hội vì đi ngược lại kết quả tích cực trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và nỗ lực cải cách TTHC của Đảng, Nhà nước ta những năm qua.

leftcenterrightdel
Ảnh minh họa. Nguồn: dantri.com.vn 

 

Tình trạng người dân, doanh nghiệp phải “lót tay”, “bôi trơn” cho cán bộ thực hiện giải quyết TTHC ở cơ quan Nhà nước để được xử lý nhanh gọn đã xuất hiện từ lâu, thường được gọi là “tham nhũng vặt”. Nó thường xảy ra ở những nơi cung cấp dịch vụ công phổ biến và liên quan trực tiếp đến người dân như giáo dục, y tế, trật tự xây dựng, giao thông, môi trường, đất đai... Mặc dù số tiền hối lộ cho cán bộ giải quyết TTHC không lớn, nhưng nó diễn ra thường xuyên nên ảnh hưởng không nhỏ tới người dân, doanh nghiệp. Nguy hiểm hơn, “tham nhũng vặt” kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội; giảm sức cạnh tranh và thu hút đầu tư của địa phương; làm xói mòn niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào những nỗ lực cải cách TTHC, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà nước; làm băng hoại đạo đức xã hội; thoái hóa, biến chất đội ngũ cán bộ, đảng viên, đe dọa sự tồn vong của chế độ...

“Tham nhũng vặt” như “ổ mối ăn mòn chân đê”, nhưng rất khó xử lý một cách nhanh chóng, triệt để. Muốn có được kết quả bền vững, cần phải kết hợp nhiều giải pháp phòng đi đôi với chống cùng ý chí, quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Việc Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII thông qua Đề án thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là tiền đề quan trọng để “điều trị” tận gốc “căn bệnh” này; đòi hỏi người đứng đầu và thành viên ban chỉ đạo các địa phương phải thực sự liêm chính, có nhận thức đúng đắn về hiểm họa “tham nhũng vặt” để quyết tâm ngăn chặn, đẩy lùi. Nhưng trước hết, Đảng và Nhà nước ta cần ưu tiên tập trung giải quyết tệ “tham nhũng vặt” ở những lĩnh vực có ảnh hưởng lớn đến người dân, doanh nghiệp để tạo dựng niềm tin và huy động sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân vào các hoạt động này. Về lâu dài, đối với các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tiêu cực, cần tiếp tục cắt giảm, đơn giản và minh bạch hóa TTHC; áp dụng công nghệ thông tin vào việc cung cấp dịch vụ công để hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa công chức và người dân, doanh nghiệp khi giải quyết các TTHC. Song song với đó là tăng cường giáo dục, chấn chỉnh, nâng cao ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức các ngành, các cấp trong thực hiện nhiệm vụ; tuyên truyền nâng cao trình độ pháp luật của người dân, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi...

Chỉ còn hai ngày nữa cả nước ta sẽ kỷ niệm 132 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 / 19-5-2022). Sinh thời, Người luôn căn dặn đội ngũ cán bộ, đảng viên: “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh”. Đó cũng là điều mà người dân luôn mong mỏi ở mỗi cán bộ, đảng viên!

NGUYỄN ĐỨC TUẤN