Đến cuối tháng 10-2025, kết quả giải ngân chỉ đạt 464.828 tỷ đồng (51,7% kế hoạch). Nguyên nhân giải ngân chậm được Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, là do công tác chuẩn bị dự án còn sơ sài, phê duyệt chủ trương và quyết định đầu tư chưa phù hợp, xây dựng kế hoạch vốn chưa sát thực tế dẫn đến phải đề xuất điều chỉnh nhiều lần. Vẫn tồn tại tình trạng né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ được giao; sự phối hợp giữa các cơ quan còn thiếu chặt chẽ...

Hạch toán đầu tư công là đòi hỏi cấp thiết để tính toán hiệu quả, tránh lãng phí. Ảnh minh họa: VGP 

Đầu tư công được xem là một trong những đòn bẩy thúc đẩy tăng trưởng, được ưu tiên cho các dự án trọng điểm, thiết yếu nhưng hiệu quả đạt được chưa tương xứng. Thực tế còn có dự án chưa hạch toán giá trị, tiến độ, chưa xác định rõ: “Hiệu quả ròng là gì? Ai được lợi? Ai chịu trách nhiệm nếu thua lỗ?”.

Trong phiên thảo luận tại tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng tại Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Mình không say sưa với những con số mà phải đi vào thực chất. Nền kinh tế phải hạch toán...”. Đồng chí Tổng Bí thư còn đưa ra ví dụ cụ thể về dự án đầu tư công cần phải tính toán mỗi năm đóng góp bao nhiêu cho Nhà nước, bao nhiêu năm thì thu hồi vốn... và dẫn giải tư nhân thực hiện dự án đều hạch toán rất kỹ hiệu quả đầu tư.

Hạch toán đầu tư công là đòi hỏi cấp thiết để tính toán hiệu quả, tránh lãng phí. Muốn vậy, cần sớm xây dựng bộ chỉ số hiệu quả, thiết lập cơ chế hạch toán từ khâu lập, thẩm định, phê duyệt đến giám sát, đánh giá hiệu suất sử dụng vốn... Như thế, dòng vốn mới hiện thực hóa ở công trình, tạo ra kết quả, thúc đẩy tăng trưởng, thể hiện cơ chế quản trị, điều hành minh bạch, hiệu quả, bền vững.