Trong Luật Nhà ở hiện hành không có khái niệm chung cư mini, chỉ đề cập nhà ở riêng lẻ, nhà chung cư, nhà xã hội. Do đó, việc quản lý chung cư mini đang có khoảng trống về pháp lý. Chung cư mini theo cách xã hội hay gọi đang được coi là nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ ở. Theo quy định, khi xây dựng nhà chung cư thì phải lập dự án, với rất nhiều điều kiện bảo đảm. Nhưng xây dựng nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ ở thì không cần phải lập dự án. Việc cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ thủ tục cũng giống như cấp phép cho cá nhân, hộ gia đình xây dựng công trình nhà ở cho mình.

Vì thủ tục lỏng lẻo, nhu cầu xã hội lại cao nên thời gian qua, những chung cư mini mọc lên nhan nhản ở các khu dân cư đông đúc, những con ngõ chật hẹp, không bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, phá vỡ quy hoạch, tạo gánh nặng lên kết cấu hạ tầng đô thị, gây khó khăn cho chính quyền địa phương trong việc quản lý.

 Chung cư mini - nơi xảy ra đám cháy đêm 12-9 tại Thanh Xuân, Hà Nội nằm giữa khu dân cư đông đúc. Ảnh: TTXVN

Có ý kiến cho rằng nên cấm loại hình chung cư mini. Tuy nhiên phải thấy rằng, các chung cư mini đã đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân muốn có nơi an cư phù hợp với túi tiền, trong khi mặt bằng giá nhà ở còn cao mà số lượng nhà ở xã hội thì cung chưa đủ cầu. Nhiều quốc gia phát triển trên thế giới cũng tồn tại các khu chung cư mini tại những đô thị lớn dành cho người thu nhập trung bình và thấp. 

Để quản lý tốt loại hình chung cư mini, có lẽ cá nhân muốn xây công trình này để bán, cho thuê phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở. Vì công trình có đông người ở, nhiều hộ gia đình ở khác hẳn công trình chỉ có 1 hộ gia đình, ít người ở. Việc đầu tư, quản lý, vận hành chung cư mini phải được quy định rõ, phải có quy hoạch, quy chuẩn. Khu nhà phải được thiết kế, thẩm duyệt phòng cháy, chữa cháy và thực hiện các biện pháp quản lý về an toàn phòng cháy, chữa cháy.

Một vấn đề mấu chốt là từng căn hộ trong chung cư mini có được mua bán và được cấp sổ đỏ hay không? Vừa qua, cá nhân, hộ gia đình được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là sổ đỏ) khi mua căn hộ tại nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ. Nhưng trong rất nhiều trường hợp, các chủ căn hộ được cấp một sổ đỏ giống nhau, trong sổ đỏ đó ghi tên của tất cả cá nhân có căn hộ trong chung cư, như một hình thức sử dụng chung. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro khi mua bán và tranh chấp. Có lẽ khi chung cư mini chính thức trở thành một loại hình nhà ở thì cần phải cấp sổ đỏ riêng biệt cho chủ căn hộ để bảo đảm quyền lợi của người dân.

MINH NGỌC

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Cùng bàn luận xem các tin, bài liên quan.