Chiều 22-10, tiếp tục chương trình làm việc, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về việc quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế năm 2020 và thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân trong hai năm 2019-2020.

90,85% dân số tham gia bảo hiểm y tế

Về phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm y tế, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, tính đến 31-12-2020, số người tham gia bảo hiểm y tế là 87,96 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số.

Trong đó, ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng trên 51 triệu người, chiếm 58%. Tổng số chi do ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng năm 2020 là 39.953 tỉ đồng, bằng 37% tổng số thu tiền đóng bảo hiểm y tế.

Về công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, năm 2020, có 2.612 cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, tăng 166 cơ sở (6,8%) so với năm 2019; số cơ sở công lập tăng 66 cơ sở (4%) so với năm 2019, ngoài công lập tăng 100 cơ sở (12,6%).

Năm 2020, cả nước có hơn 167 triệu lượt khám chữa bệnh, giảm hơn 10% so với năm 2019. Trong đó số lượt khám chữa bệnh nội trú giảm khoảng 11%, ngoại trú giảm khoảng 9%. Tuy nhiên, chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chỉ giảm khoảng 2% so với năm 2019.

 Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long: 90,85% dân số tham gia bảo hiểm y tế. Ảnh: VPQH

Về chất lượng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, năng lực y tế cơ sở được nâng lên; đã phát huy vai trò quan trọng trong giám sát, xét nghiệm, cách ly, tiêm chủng, điều trị, nhất là quản lý, chăm sóc F0 tại nhà giúp giảm bệnh nặng, góp phần giảm tử vong…

Đề xuất sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán chi phí khám chữa bệnh Covid-19

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng nêu lên một số khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế.

Theo đó, dịch Covid-19 ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, nhiều doanh nghiệp ngừng sản xuất, người lao động không có việc làm. Các tỉnh, thành phố cũng gặp khó khăn trong bố trí ngân sách địa phương để hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho một số đối tượng theo quy định; các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động, người dân gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh...

Bên cạnh đó, số người tham gia bảo hiểm y tế tăng, nhưng phần lớn được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ đóng theo mức lương cơ sở nên số thu vào quỹ thấp; mức đóng không thay đổi trong khi phạm vi, quyền lợi hưởng chế độ bảo hiểm y tế ngày càng được mở rộng.

Đồng thời, tình trạng trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm y tế của một số chủ sử dụng lao động vẫn xảy ra ở hầu hết các địa phương. Đáng chú ý, vẫn còn tư tưởng chỉ khi ốm đau mới tham gia bảo hiểm y tế...

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Trọng Hải 

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, Chính phủ xin kiến nghị với Quốc hội tiếp tục tăng cường giám sát việc quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, tạm ứng, thanh toán, quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho các cơ sở y tế, thực hiện giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, nợ tiền đóng, chậm đóng, trốn đóng, lạm dụng, trục lợi bảo hiểm y tế để bảo đảm trong tổ chức thực hiện tuân thủ đúng quy định của Luật bảo hiểm y tế.

Đồng thời, cho phép sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cho bệnh nhân Covid-19, bao gồm cả chi phí khám chữa bệnh Covid-19 và các bệnh nền.

Cùng với đó, ban hành nghị quyết quy định việc đóng bảo hiểm y tế trong thời gian người lao động phải nghỉ việc, tạm hoãn hoặc dừng hợp đồng lao động không hưởng lương do dịch bệnh.

Nghiên cứu phương án nâng mức đóng bảo hiểm y tế 

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế cao tập trung chủ yếu ở nhóm được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế, nhóm người lao động thuộc khối hành chính sự nghiệp hoặc nhóm được quỹ Bảo hiểm xã hội bảo đảm kinh phí mua thẻ. Nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình chỉ đạt tỷ lệ bao phủ 76,5% tổng số người thuộc diện tham gia. 

Đáng chú ý, từ năm 2020, do  tác động của dịch Covid-19, công tác phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tại một số địa phương bị ảnh hưởng; một số doanh nghiệp phải dừng hoạt động, giải thể dẫn đến xảy ra tình trạng trốn đóng, chậm đóng, nợ đóng bảo hiểm y tế cũng như một số người không có điều kiện để tiếp tục tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình...

Từ những phân tích trên, Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh đề nghị Chính phủ sớm giao chỉ tiêu tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế giai đoạn 2021-2025 cho các địa phương.

Cùng với đó là nghiên cứu phương án nâng mức đóng bảo hiểm y tế phù hợp với khả năng chi trả của người dân và ngân sách nhà nước; nâng mức hỗ trợ đóng cho một số đối tượng để thực hiện hiệu quả chỉ tiêu từng bước chuyển chi hỗ trợ của ngân sách nhà nước cho cơ sở khám chữa bệnh sang chi hỗ trợ cho người dân thông qua bảo hiểm y tế.... 

PHƯƠNG HẰNG