Bảo đảm hiệu quả, khả thi, đơn giản hóa trình tự, thủ tục về xác minh tài sản, thu nhập

Trình bày tờ trình dự án luật, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng; bảo đảm phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; khắc phục những hạn chế, bất cập, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. 

Dự thảo luật tập trung hoàn thiện các chính sách về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng gồm: Đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; kê khai tài sản, thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập. 

Hoàn thiện các chính sách về phát hiện tham nhũng gồm: Thẩm quyền của các cơ quan thanh tra trong thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; tiếp nhận và xử lý phản ánh, tố cáo về hành vi tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày tờ trình dự án luật.

Cùng với đó, hoàn thiện chính sách về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập để phòng ngừa tham nhũng; thống nhất, đồng bộ kỹ thuật lập pháp, bảo đảm tính khả thi và phù hợp các văn bản pháp luật có liên quan.

Dự thảo Luật đã sửa đổi, hoàn thiện 16 nội dung tại 16/96 điều; sửa kỹ thuật tại 7 điều và tuyên bỏ 1 nội dung tại Luật khác. Trong đó, liên quan đến tài sản, thu nhập phải kê khai, dự thảo Luật sửa cụm từ “nhà ở” thành “nhà ở thuộc quyền sở hữu của người có nghĩa vụ kê khai” nhằm đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Bộ luật Dân sự; quy định tăng giá trị tài sản kê khai từ “50.000.000” lên “150.000.000” cho phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế -xã hội và thời giá hiện nay. 

Về căn cứ xác minh tài sản, thu nhập, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định cụ thể việc thực hiện xác minh đối với những người thuộc diện theo kế hoạch hằng năm nhằm khắc phục tình trạng xác minh dàn trải, thiếu trọng tâm, thiếu tính khả thi, hiệu quả hạn chế và các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập không đủ nguồn lực để thực hiện việc xác minh. 

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật.

Bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về việc xác minh tài sản, thu nhập đối với những người thuộc diện có nghĩa vụ kê khai hằng năm được lựa chọn ngẫu nhiên. Đối với những trường hợp người có nghĩa vụ kê khai hằng năm được lựa chọn ngẫu nhiên, sau khi cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập phát hiện kê khai không trung thực, đầy đủ, rõ ràng hoặc những trường hợp phải xác minh, thì thực hiện theo trình tự, thủ tục chặt chẽ. Trường hợp nội dung không phức tạp, bản kê khai tương đối đầy đủ, rõ ràng, thì có thể thực hiện theo trình tự, thủ tục đơn giản, rút gọn hơn so với trình tự, thủ tục thông thường. 

Theo tờ trình của Chính phủ, với các quy định sửa đổi, bổ sung tại dự thảo luật, công tác xác minh tài sản, thu nhập bảo đảm tính hiệu quả, khả thi, đơn giản hóa trình tự, thủ tục và cắt giảm được nhiều thủ tục hành chính.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định tăng giá trị tài sản, mức thu nhập khi có biến động tăng trong năm từ “300.000.000” lên “1.000.000.000” cho phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và tạo được sự ổn định trong thời gian dài, đồng thời bảo đảm tính thống nhất với mức tăng giá trị tài sản phải kê khai lên khoảng 3 lần.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Về thẩm quyền thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, dự thảo Luật quy định: Thanh tra Chính phủ thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng do người công tác tại bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện; người công tác tại cơ quan thuộc Chính phủ; cơ quan, tổ chức do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập hoặc phê duyệt điều lệ hoạt động; doanh nghiệp nhà nước do bộ, cơ quan ngang bộ quản lý; người giữ chức vụ từ Giám đốc sở và tương đương trở lên công tác tại chính quyền địa phương.

Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng do người công tác tại cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện. 

Dự thảo luật quy định giao cho các bộ, ngành, địa phương chủ động và chịu trách nhiệm về kết quả đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng của bộ, ngành, địa phương mình (Thanh tra Chính phủ không đánh giá lại kết quả của các bộ, ngành, địa phương như trước đây). Cùng với việc không còn tổ chức cấp huyện và sắp xếp tổ chức bộ máy, góp phần cắt giảm khoảng 35% số lượng thủ tục hành chính trong công tác phòng, chống tham nhũng.

Thẩm tra dự án luật, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án luật. Đối với một số chủ trương của Đảng chưa được thể chế hóa và một số hạn chế, bất cập trong công tác phòng, chống tham nhũng chưa đề xuất được giải pháp khắc phục trong lần sửa đổi này như: Việc xử lý tài sản kê khai không trung thực, tài sản tăng thêm không giải trình được nguồn gốc; việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế... cơ quan chủ trì thẩm tra đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu để đề xuất khi sửa đổi toàn diện Luật Phòng, chống tham nhũng.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát dự thảo luật để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, trường hợp chưa thể quy định cụ thể ngay trong Luật, thì có thể quy định mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.