Trong lịch sử xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đoàn 2 có một vinh dự đặc biệt, đó là nơi có hơn 20 năm gắn bó của đồng chí nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu.

Ngày 1-5-1950, đồng chí Lê Khả Phiêu tham gia quân đội, ở Trung đoàn 66, Đại đoàn 304-Đoàn Vinh Quang (một trong những đơn vị tiền thân của Quân đoàn 2). Từ năm 1954 đến 1958, đồng chí làm cán bộ từ cấp đại đội đến Chủ nhiệm Chính trị trung đoàn. Từ năm 1965 đến 1968 là Phó trưởng ban, Trưởng ban Cán bộ, Tổ chức, Phó chính ủy, Chính ủy trung đoàn. Đặc biệt, trong trận đánh bảo vệ nội thành Huế tháng 1-1968, khi Trung đoàn trưởng hy sinh, đồng chí Lê Khả Phiêu được cấp trên phân công làm Chính ủy kiêm Trung đoàn trưởng Trung đoàn 9, Sư đoàn 304.

Qua các cương vị công tác, ngay từ cơ sở, đồng chí đã sớm khẳng định là một cán bộ có trí tuệ, tư duy và tầm nhìn chiến lược; chỉ đạo, chỉ huy quyết đoán, nhưng rất bản lĩnh, điềm tĩnh. Năm 1965, sau đợt Trung đoàn 9 giành thắng lợi ở Trung Lào, khi thấy một số người say sưa với chiến thắng, đồng chí đã điềm tĩnh chỉ đạo trung đoàn thẳng thắn tìm và chỉ ra khuyết điểm: “Không phải chỉ ra thiếu sót để bi quan, mà ngược lại là biến thành kinh nghiệm sâu sắc để tiến lên. Ngay kiểm điểm nghiêm túc cũng là một thắng lợi, còn biết lấy đó để giáo dục và sửa chữa chuyển thành mặt tích cực lại là một thắng lợi lớn hơn”... Thực hiện chỉ đạo của đồng chí, trong phiên họp Đảng ủy, trung đoàn đã nghiêm túc nhìn nhận lại toàn diện hơn, chống được tâm lý chủ quan, tích cực học tập, huấn luyện, nâng cao sức mạnh và bản lĩnh chiến đấu.

leftcenterrightdel
Đồng chí Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu thăm Sư đoàn 304, ngày 27-2-2000.

Khi Quân đoàn 2 được thành lập (17-5-1974), trên cương vị Chủ nhiệm Chính trị quân đoàn, đồng chí đặc biệt quan tâm xây dựng nhân tố chính trị tinh thần và luôn gần gũi, sâu sát bộ đội, thường xuyên có mặt ở những trận đánh then chốt, mũi hướng chủ yếu, nơi cam go ác liệt, hòa vào quần chúng, “truyền lửa”, gửi gắm niềm tin, xây dựng, động viên tinh thần chiến đấu của bộ đội, đề cao tinh thần cách mạng tiến công, nhân lên sức mạnh để cán bộ, chiến sĩ vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng, càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng lớn, cùng với toàn quân lập nên những chiến thắng vang dội trong các chiến dịch. Một dấu ấn đặc biệt, thể hiện hiệu quả trong xây dựng nhân tố chính trị tinh thần ở thời điểm tháng 3-1975, được đồng chí khái quát trong bài viết “Tiến vào Sài Gòn”: “Có thể nói công tác chính trị lúc này như buồm gặp gió... Chính bởi thế, khó có thể tìm thấy một sự mệt mỏi, uể oải hoặc một trường hợp thoái thác. Đi tới đâu cũng chỉ gặp người bàn công việc, kể chuyện chiến thắng... Đến bữa cơm không ăn nhưng bụng chẳng thấy đói...”.

Đồng chí luôn quan tâm, chăm lo xây dựng tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, thấu triệt và lan tỏa truyền thống “lấy dân làm gốc” đến mọi cấp, mọi ngành, mọi cán bộ, chiến sĩ. Với sự chỉ đạo đúng đắn của Đảng ủy, chỉ huy quân đoàn, trong đó có vai trò của đồng chí Chủ nhiệm Chính trị về công tác vận động nhân dân, trong đội hình trùng điệp của quân đoàn thần tốc tiến vào giải phóng miền Nam có thêm nhiều lái xe là những người dân; nhiều vật chất được nhân dân hỗ trợ; khi Sư đoàn 325 vượt sông Đồng Nai tiến vào nội đô, nhiều tàu bè được nhân dân tự nguyện mang đến góp sức...

Truyền thống “Thần tốc, Táo bạo, Quyết thắng” và những mốc son lịch sử hào hùng của Quân đoàn 2 anh hùng luôn gắn với vai trò đặc biệt quan trọng của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT) của những cán bộ chính trị tài năng, đức độ, có tư duy, chỉ đạo sâu sắc, trong đó đồng chí Lê Khả Phiêu là tiêu biểu, mẫu mực, người Chủ nhiệm Chính trị đầu tiên, một trong những cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo đặt nền móng cho hoạt động CTĐ, CTCT của Quân đoàn 2.

Sau này, đảm nhiệm những cương vị, trọng trách cao của quân đội, của Đảng, bận nhiều công việc, song đồng chí vẫn dành thời gian trở lại thăm, động viên và ân cần chỉ dạy cán bộ, chiến sĩ quân đoàn. Ngày 10-3-1995, khi về thăm Sư đoàn 304, đồng chí căn dặn cán bộ, chiến sĩ đơn vị: “45 năm một thời kỳ với nhiều bước đi mà Đại đoàn 304, tên truyền thống bây giờ là Sư đoàn Vinh Quang đã lập nên những kỳ tích oanh liệt trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Mong sư đoàn mãi mãi dương cao, giữ vững và phát huy truyền thống tiếp tục rẽ sóng ra khơi xây dựng sư đoàn lớn mạnh, xứng đáng đơn vị mạnh của nhân dân ta, hoàn cảnh nào cũng vững vàng, kiên định một lòng vì chủ nghĩa xã hội”.

Đầu năm 2000, trên cương vị Tổng Bí thư về thăm Quân đoàn 2, đồng chí căn dặn: “Quân đoàn phát huy hơn nữa truyền thống “Thần tốc, Táo bạo, Quyết thắng” của một binh đoàn tinh nhuệ, chủ lực anh hùng trong chiến đấu vào nhiệm vụ xây dựng quân đoàn cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Luôn nêu cao cảnh giác sẵn sàng chiến đấu, cơ động nhanh..., xứng đáng là binh đoàn chủ lực cơ động chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng”.

leftcenterrightdel
Đồng chí Lê Khả phiêu chụp ảnh lưu niệm tại Khu di tích thành lập Sư đoàn 304, năm 2010. Ảnh tư liệu.

Là người gần gũi, chan hòa, sâu nặng nghĩa tình, đồng chí luôn trăn trở và dành những tình cảm đặc biệt với những cán bộ, chiến sĩ đã cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Vì lẽ đó, đồng chí đã khởi đầu, nung nấu ý tưởng xây dựng Khu di tích thành lập Quân đoàn 2 tại xã Ba Lòng, huyện Đakrông tỉnh Quảng Trị... Ngày khánh thành Khu di tích (tháng 4-2016), tuy tuổi cao, sức yếu, đường sá xa xôi, đồng chí vẫn vào tận nơi, gặp gỡ nhiều cựu chiến binh, bạn chiến đấu, kiểm tra từng hạng mục công trình, căn dặn quân đoàn cần làm thêm trong khu di tích một vài mái lán, một vài căn hầm, trồng nhiều cây xanh cho gần gũi với hình ảnh chiến khu xưa, để các cựu chiến binh về thăm được sống lại ký ức một thời trận mạc và cũng để góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ...

Vinh dự, tự hào với những chiến công oanh liệt và là nơi đồng chí nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu cùng nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, quân đội từng công tác, cống hiến; cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 2 hôm nay nguyện học tập và làm theo tấm gương của các thế hệ cha anh đi trước, ra sức phấn đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân giao phó.

Thiếu tướng ĐỖ XUÂN TỤNG, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân đoàn 2