Đây là giải pháp nhằm tăng cường sự lãnh đạo của chi bộ, tạo mối quan hệ giữa cán bộ và đảng viên với nhân dân, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Chưa như kỳ vọng

 Hội nghị báo cáo kết quả lãnh đạo chỉ đạo hoạt động của CBQS xã Thanh Minh, TP Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) năm 2021 diễn ra nghiêm túc, chặt chẽ, không khí có phần căng thẳng. Điểm nhấn của hội nghị đó là trước đại diện của lãnh đạo Thành ủy Điện Biên Phủ, Ban CHQS TP Điện Biên Phủ, các ý kiến đảng viên đều bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, theo phương châm “nhìn thẳng, nói thật” mà ít đề cập đến những thành tích đạt được.

Hơn 5 năm trên cương vị là Bí thư CBQS xã, đồng chí Phạm Quang Đôn, Bí thư Đảng ủy xã Thanh Minh khẳng định, từ khi thành lập đến nay, các nghị quyết, chỉ thị, quy định của cấp trên được chi bộ quán triệt đầy đủ, kịp thời, nghiêm túc. Tuy nhiên, công việc của anh Đôn thường xuyên gặp chồng chéo. Anh Đôn cho biết: "Đồng chí Chủ tịch UBND xã là Chủ tịch hội đồng nghĩa vụ quân sự, chịu trách nhiệm về công tác quân sự, quốc phòng (QS, QP) nhưng lại không tham gia sinh hoạt tại CBQS. Trong quá trình vận hành, bản thân tôi là Bí thư CBQS (Bí thư Đảng ủy xã) phải thường xuyên báo cáo việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao với Chủ tịch UBND xã. Sau khi nắm bắt tình hình QS, QP địa phương, Chủ tịch UBND xã tổng hợp, báo cáo Bí thư Đảng ủy xã. Ðây là điểm chồng chéo, bất cập lớn nhất trong quá trình hoạt động của CBQS cấp xã".

Lễ kết nạp đảng viên của Chi bộ quân sự xã Búng Lao, huyện Mường Ảng. (Ảnh chụp trước 27-4-2021). 

Khảo sát tại các CBQS xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Điện Biên, như: Xã Búng Lao (huyện Mường Ảng), xã Sính Phình (huyện Tủa Chùa)... chúng tôi cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Nhiều ý kiến đảng viên nêu bật những khó khăn, vướng mắc như: Bản thân là Đảng ủy viên xã, bí thư đoàn thanh niên xã được phân công phụ trách hoạt động chi bộ tại các thôn, bản, song hành với đó lại phải tham mưu cho CBQS xã xây dựng các nghị quyết, nên công việc thường xuyên chồng chéo. Nhiều ý kiến bày tỏ, việc bình xét, xếp loại đảng viên hằng năm trong chi bộ thiếu khách quan, không toàn diện. Bởi lẽ, bí thư và phó bí thư chi bộ là cấp ủy xã, trong khi đảng viên làm công tác quân sự, dân quân lại chủ yếu sinh hoạt, lao động sản xuất tại nơi cư trú.

Theo đồng chí Hoàng Thanh Hải, Phó trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Điện Biên: Từ những bất cập, hạn chế nảy sinh trong quá trình hoạt động dẫn đến vai trò lãnh đạo của các CBQS xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh không rõ. Hiện nay, một số cấp ủy cơ sở đề xuất, kiến nghị với Ban Tổ chức Tỉnh ủy cho giải thể CBQS cấp xã.

Đề xuất hướng đi phù hợp

 Khoảng trên dưới chục năm trước, thực hiện Hướng dẫn số 35-HD/BTCTW ngày 15-10-2009 của Ban Tổ chức Trung ương về "Tổ chức và hoạt động của CBQS xã, phường, thị trấn", Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên đã ban hành Thông báo số 259-TB/TU ngày 21-8-2012 về việc thành lập thí điểm CBQS xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, Tỉnh ủy chỉ đạo mỗi huyện, thành phố, thị xã lựa chọn thành lập thí điểm từ 1 đến 2 CBQS xã, phường, thị trấn. Ðến đầu năm 2013, toàn tỉnh đã thành lập và đưa vào hoạt động 17 CBQS xã, phường, thị trấn. Tổng số đảng viên thuộc các CBQS được thành lập thí điểm là 139 đồng chí. Đến tháng 6-2019, giải thể 2 chi bộ, còn 15 CBQS xã, phường, thị trấn; số chi bộ có cấp ủy là 5. Cơ cấu đảng viên của CBQS xã là: Bí thư Đảng ủy xã, các đảng viên trong ban chỉ huy quân sự và các đảng viên là trung đội trưởng, tiểu đội trưởng, khẩu đội trưởng dân quân thuộc các bản trên địa bàn xã, phường, thị trấn; đồng chí bí thư đảng ủy, kiêm chính trị viên ban chỉ huy quân sự trực tiếp làm bí thư CBQS xã.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Lê Tiến Dũng, Phó chính ủy Bộ CHQS tỉnh Điện Biên cho biết: Các CBQS sau khi được thành lập đã thực hiện tốt công tác xây dựng chi bộ vững mạnh, công tác quản lý đảng viên; xây dựng được các nghị quyết về lãnh đạo công tác QSQP địa phương. CBQS xã đã chủ động xây dựng các kế hoạch huấn luyện, khám tuyển nghĩa vụ quân sự, trực SSCĐ và diễn tập; thực hiện tốt phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn trên địa bàn. Tuy nhiên mô hình CBQS hiện nay ở Điện Biên bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo Hướng dẫn số 35-HD/BTCTW của Ban tổ chức Trung ương, đồng chí bí thư Đảng ủy xã, phường, thị trấn sinh hoạt về CBQS xã, phường, thị trấn; đồng chí chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn, chịu trách nhiệm về kết quả công tác QSQP ở xã nhưng không tham gia sinh hoạt tại CBQS xã, phường, thị trấn; do đó sẽ khó khăn trong việc nắm bắt, tham mưu, đề xuất và thực hiện nhiệm vụ công tác QSQP của địa phương.

Bên cạnh đó, theo ghi nhận của chúng tôi, việc tổ chức sinh hoạt ở một số CBQS xã, phường, thị trấn chưa được thường xuyên; tỷ lệ đảng viên tham gia các buổi sinh hoạt tại các chi bộ có đảng viên cư trú ở thôn, bản thường không cao. Vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ đối với tổ chức đoàn thể chưa rõ nét. Nguyên nhân là do địa bàn các xã rộng, đi lại khó khăn, nên việc tuyên truyền, triển khai các chủ trương, kế hoạch của chi bộ tới đảng viên có lúc chưa kịp thời. Một nhiệm vụ quan trọng của CBQS xã là phát triển đảng viên nhưng thực tế hầu hết các chi bộ đều gặp khó khăn, do đối tượng quần chúng thuộc lực lượng dân quân, tự vệ không tập trung, cư trú tại các thôn, bản do cấp ủy, chi bộ thôn, bản quản lý, nên việc theo dõi, giúp đỡ quần chúng ưu tú chưa được thường xuyên, sâu sát. Mặt khác Hướng dẫn số 35-HD/BTC TW nêu rõ việc thành lập CBQS xã phải kết hợp chặt chẽ với việc xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở xã, phường, thị trấn, bởi vậy nếu lấy hết đảng viên thôn bản lên CBQS xã thì cơ sở lại thiếu và yếu.

Từ thực trạng trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên đề xuất với Ban Tổ chức Trung ương: Không duy trì mô hình CBQS xã, phường, thị trấn; thực hiện giải thể CBQS xã, phường, thị trấn; sắp xếp chuyển đảng viên là dân quân tự vệ của CBQS xã, phường, thị trấn về sinh hoạt tại chi bộ thôn, bản, tổ dân phố. Quyết định này có thể được xem là giải pháp nhằm tăng cường sự lãnh đạo của chi bộ, tạo mối quan hệ giữa cán bộ và đảng viên với nhân dân, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong thời gian tới.

Bài và ảnh: PHẠM KIÊN