Vào khoảng giữa tháng 10 dương lịch, những vườn mận ở Mộc Châu bắt đầu ra hoa lác đác và đến cuối tháng 12 dương lịch là cho những quả mận trái mùa đầu tiên. Thời điểm mận trái mùa nhiều nhất là vào khoảng cuối tháng 1 đến đầu tháng 3 dương lịch.
Trước đây, người dân Mộc Châu không quan tâm đến mận trái mùa, nhưng vài năm trở lại đây, mận trái mùa được nhiều người biết đến và hỏi mua nên những gia đình có vườn mận đều đi hái để bán, tăng thêm thu nhập. Mận trái mùa số lượng rất ít, mỗi cây chỉ thu được vài quả, có khi cả vườn mận chỉ được 4-5kg. Khoảng giữa tháng 2, đầu tháng 3 thì mận trái mùa nhiều hơn, cách vài ngày là có thể hái được 15-20kg.
    |
 |
| Người buôn tiểu khu Pa Khen, thị trấn Nông trường Mộc Châu thu mua mận trái mùa của bà con. |
Theo những hộ dân trồng mận lâu năm, mận trái mùa bên cạnh các yếu tố quan trọng về khí hậu, đất đai thì việc người dân chăm sóc cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của mận. So với mận chính vụ, mận trái vụ dễ bán hơn và giá cao hơn. Vì vậy, gia đình nào có nhiều mận trái vụ năm nay đều vui mừng vì được mùa, được giá. Thời điểm vào vụ mận là từ giữa tháng 5 đến giữa tháng 6, giá mận chính vụ dao động trong khoảng 15.000-40.000 đồng/kg.
Nhưng mận trái mùa số lượng ít, thường được bán với giá cao hơn nhiều lần so với mận chính vụ. Người dân ở các bản sau khi hái mận trái mùa thường bán cho các thương lái địa phương, giá chỉ 50.000-60.000 đồng/kg, nhưng giá bán lẻ lại đắt gấp đôi. Ở các quầy bán hàng ven Quốc lộ 6 thường bày mận hậu trái mùa để bán cho khách du lịch. Cùng với đó, thời điểm này, trên các trang mạng xã hội, nhiều người rao bán mận hậu trái vụ với giá 100.000-130.000 đồng/kg.
Chị Đinh Thị Phương Thảo, tiểu khu 70, thị trấn Nông trường Mộc Châu, người bán mận trái mùa online cho biết: “Tôi vừa hái được 9kg mận, rao bán trên Facebook với giá 110.000 đồng/kg. Có nhiều người hỏi mua, có cả khách ở Hà Nội và Sơn La, nhưng số lượng quả ít nên không đủ để gửi cho khách mua lẻ trong khu vực”.
Dù giá đắt gấp nhiều lần nhưng mận trái mùa ở Mộc Châu vẫn được khách hàng ưa chuộng, đặc biệt là khách du lịch. Chị Nguyễn Thị Đan, du khách đến từ Lục Ngạn, Bắc Giang cho biết: “Chúng tôi khá bất ngờ vì mùa này Mộc Châu đã có mận. Dù không ngon ngọt như mận chính vụ nhưng mận trái mùa vẫn là món quà quý của cao nguyên mà tôi mua về dành tặng những người bạn của mình”.
Mận hậu trái mùa dù mẫu mã, chất lượng quả không được ngon và đẹp như mận chính vụ, giá lại cao nhưng vẫn được khách hàng tìm mua, đem lại thu nhập cho người dân và là một sản phẩm độc đáo, thu hút du khách đến với Mộc Châu.
Bài và ảnh: LÝ HUYỀN TRĂNG