Cử tri quan tâm vấn đề quản lý đầu tư công, chống thất thoát, lãng phí

* Cử tri Trần Văn Hồi (Mễ Sở, Văn Giang, Hưng Yên): Minh bạch đấu thầu để chống đội giá

Ông Trần Văn Hồi đánh giá, những vấn đề mà các đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là những nội dung mà dư luận rất quan tâm. Nhưng thực tế, qua theo dõi phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, ông Hồi nhận thấy nhiều nội dung chưa thuyết phục và chưa đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của nhiều người theo dõi.

Ông Hồi dẫn chứng, các dự án đầu tư sản xuất lớn của ta kém hiệu quả, một số dự án lớn của Nhà nước và địa phương bị phá sản ngay khi mới bước vào sản xuất vì sản phẩm không cạnh tranh được khi ra thị trường, với hàng hóa ngoại nhập cùng loại. Hoặc là tình trạng khủng hoảng thừa vì đầu tư nhiều nhà máy sản xuất xi măng, nhưng sản phẩm bán ra thị trường vẫn đắt so với thu nhập của người dân; đầu tư nhiều nhà máy thức ăn chăn nuôi với công suất lớn, nhưng sản phẩm đến tay người nông dân thì không hề rẻ. Như vậy cho thấy quá trình đầu tư không hiệu quả, gây lãng phí, thất thoát tài sản, kinh phí Nhà nước. Vấn đề này có phần trách nhiệm của Bộ KH-ĐT ngay từ khi tham gia phê duyệt và triển khai các dự án.

Ông Hồi băn khoăn trước hiện tượng đội giá thầu nhiều dự án, công trình. Ông dẫn chứng: Hiện nay, tình trạng đội giá thầu ở các dự án là khá phổ biến, cá biệt có dự án đội giá thầu rất lớn, gây bức xúc trong dư luận như dự án đường sắt trên cao Hà Nội, dự án xe buýt nhanh... Vậy nhưng, trong phần tranh luận, các đại biểu Quốc hội chưa đưa ra và nếu có đưa ra thì cũng không nhận được giải trình thỏa đáng, làm rõ nhiều vấn đề. Bởi thực tế là, chúng ta có chế tài rõ ràng, kiểm soát tình trạng vi phạm pháp luật trong đấu thầu, nhưng dường như quá trình thực hiện đấu thầu và chỉ định thầu chưa hiệu quả bởi chưa minh bạch. Từ những thực trạng nhức nhối ấy, cử tri Trần Văn Hồi cho rằng, những biểu hiện ấy khiến dư luận dễ nghi ngờ rằng các cơ quan tư vấn, giám sát, chủ đầu tư và nhà thầu bắt tay, móc ngoặc để nâng giá thầu thực hiện dự án. (HỒNG VIỆT ghi)

* Cử tri Phạm Thị Ninh (Diễn Hoàng, Diễn Châu, Nghệ An): Kiểm soát đầu tư công hiệu quả

Qua theo dõi phiên chất vấn Bộ trưởng KH-ĐT, cử tri Phạm Thị Ninh tâm đắc với cách đặt câu hỏi thẳng thắn của các đại biểu Quốc hội cũng như phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng. Tuy nhiên, cử tri Ninh lại lo lắng là, việc đầu tư dàn trải sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Cử tri Ninh băn khoăn trước hiện tượng này và đưa ra dẫn chứng về việc dùng ngân sách nhà nước, địa phương để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước nhưng không sử dụng hết công năng. Cụ thể là, trước đây, Nhà nước đã có dự án di dời các bộ ngành ra vị trí mới, nằm ngoài thành phố, nhưng mặc dù một số bộ đã có hạ tầng xây dựng mới, nhưng vẫn bám trụ, chưa bàn giao trụ sở cũ cho cơ quan chức năng quản lý. Hay như các dự án đưa bệnh viện tuyến Trung ương, trường đại học ra khỏi trung tâm thành phố Hà Nội, nhưng hiện nay thực hiện chưa được bao nhiêu. Ở các địa phương có diễn ra tình trạng cho rằng, trụ sở cũ đã xuống cấp, không phù hợp với giai đoạn phát triển hiện tại và tương lai nên đã lập dự án xây dựng trụ sở mới, tiện nghi, hiện đại, với kinh phí đầu tư rất khủng. Khi tình trạng đầu tư dàn trải, kéo dài và không thiết thực sẽ dẫn tới nhiều vấn đề khó giải quyết... (NGUYỆT ANH ghi)

* Cử tri Nguyễn Đức Trung (Xuân Yên, Nghi Xuân, Hà Tĩnh): Ưu tiên nguồn lực cho các địa phương còn nhiều khó khăn

Qua theo dõi phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã có câu trả lời việc phân bổ, thông báo kế hoạch vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước; tăng cường quản lý, kiểm soát, tránh lãng phí trong đầu tư công; trách nhiệm của bộ, ngành trong việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, giải pháp cụ thể để huy động các nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển… Theo tôi, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã có những câu trả lời đi thẳng vào vấn đề, thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, khuyết điểm. Tuy nhiên, thời lượng chất vấn còn bị hạn chế nên chưa đi sâu, phân tích được hết các căn nguyên của vấn đề. Một vấn đề hệ trọng của quốc gia đem ra bàn bạc thì phải dành thời gian thỏa đáng để mổ xẻ vấn đề.

Theo tôi, những năm qua, với kết quả huy động vốn đầu tư toàn xã hội đã làm thay đổi đáng kể hệ thống kết nối hạ tầng kinh tế - xã hội đặc biệt là các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Nhiều công trình thủy lợi, nước sạch; hệ thống điện, phát triển đô thị, hệ thống bưu điện viễn thông, các công trình văn hóa… được đầu tư xây dựng đã góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế của các địa phương. Tuy nhiên, thời gian qua, do chính sách cắt giảm đầu tư công nên một số quy hoạch, dự án đã công bố nhưng kéo dài nhiều năm không thực hiện ảnh hưởng đến quyền lợi và sinh hoạt của nhân dân. Đã có nhiều cuộc làm việc và nhiều văn bản chỉ đạo đôn đốc các nhà đầu tư thực hiện các nội dung đã cam kết trong Giấy chứng nhận đầu tư nhưng chưa giải quyết triệt để; nhiều dự án bỏ dở dang, kéo dài qua nhiều năm gây lãng phí.

Thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tiếp tục ưu tiên nguồn lực để đầu tư cho các địa phương còn nhiều khó khăn nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất, ổn định đời sống nhân dân. Đôn đốc UBND các tỉnh đã ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư từng giai đoạn, trong đó ưu tiên tính điểm tiêu chí đối với những vùng khó khăn; đồng thời, tiếp tục rà soát, sửa đổi, ban hành các chính sách phù hợp với tình hình thực tế và khả năng cân đối nguồn vốn từ ngân sách nhà nước nhằm tăng tỷ lệ hỗ trợ đầu tư của nhà nước cho địa phương.(LÊ HOA ghi).

* Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TP Hồ Chí Minh): Chất lượng trả lời của các bộ trưởng tương đối đồng đều

Theo tôi, cách trả lời, nội dung trả lời của mỗi bộ trưởng đã phản ánh phần nào chất lượng hoạt động của bộ đó và bản thân người Tư lệnh ngành đó có nắm được vấn đề, có đi sâu đi sát vào thực tế hay không; và quan trọng nhất là có nhiệt huyết để giải quyết công việc, có những giải pháp gì hay không.

Tại các phiên chất vấn lần này, chất lượng trả lời của các bộ trưởng tương đối đồng đều, trả lời thẳng vào câu hỏi chứ cũng không vòng vo. Tuy nhiên, việc trả lời thẳng vào câu hỏi không phải lúc nào cũng có câu trả lời, đặc biệt là với những giải pháp, những vấn đề còn tồn đọng nhiều năm. Ví dụ như trong lĩnh vực y tế, cũng có thể do câu hỏi của các đại biểu và sau đó cũng đã tập trung vào việc làm sao để giải quyết những vấn nạn, những tồn tại rất nhiều năm của ngành y tế. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến là bộ trưởng duy nhất tái cử, đã từng có kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra không mới. Những giải pháp đưa ra cũng không mới nhưng đã huy động được sức mạnh của cả ngành. Tuy nhiên, nếu đi sâu vào vấn đề định hướng thì phải xem bao nhiêu năm đã như vậy thì vấn đề sai ở chỗ nào, vướng mắc ở chỗ nào? Đại biểu cho rằng vẫn chưa thấy Bộ Y tế đặt ra vấn đề nhân lực của ngành thiếu về số lượng và yếu về chất lượng và phải giải quyết như thế nào cho hết căn cơ, tận gốc của vấn đề này. Giải pháp ở đây không phải chỉ là tăng cường số lượng đào tạo hằng năm, trong khi cơ sở vật chất của các trường thì chưa đủ và cách sử dụng con người cũng hết sức lãng phí khi mà tập trung phát triển y tế cơ sở chỉ là hô khẩu hiệu còn khi áp dụng vào thực tế thì rất lãng phí nguồn nhân lực và lãng phí cơ sở vật chất và chúng ta vẫn chưa tìm được mô hình sao cho phù hợp nhất.

Theo đại biểu, để có câu trả lời chất lượng thì cũng phải có câu hỏi chất lượng, đi sâu vào từng vấn đề. Chúng ta hy vọng đây là dịp để phát huy tính dân chủ và là dịp thử thách cho các bộ trưởng “xông pha” đối với “bão tố” câu hỏi. Tôi mong rằng thời gian tới, Quốc hội sẽ tăng thời gian chất vấn và tăng nhóm vấn đề vì trong xã hội còn nhiều vấn đề khác cũng rất bức xúc, rất nóng.(HOÀNG LAN ghi)

* Đại biểu Đặng Ngọc Nghĩa (Thừa Thiên-Huế): Các bộ trưởng đã phần nào đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân

Qua phần trả lời chất vấn của các Bộ trưởng, tôi thấy các Bộ trưởng đã nhanh chóng nắm bắt và hòa nhập trên cương vị Tư lệnh ngành của mình. Theo tôi, các bộ trưởng khi trả lời chất vấn đã đi sâu về những vấn đề nóng hiện nay, những đòi hỏi bức xúc của đất nước, của nhân dân và gắn với chủ trương Đại hội Đảng XII của Đảng, gắn với các quyết sách của Nhà nước trong phát triển kinh tế-xã hội gắn với quốc phòng, an ninh hiện nay. Các bộ trưởng đã phần nào đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân và gần 500 đại biểu Quốc hội.

Trong đó, tôi thấy Bộ trưởng Bộ Y tế là người nắm vững vấn đề, trả lời vừa có tính khái quát, vừa tổng hợp. Tuy nhiên, có bộ trưởng khi trả lời chất vấn một số vấn đề còn nói dàn trải, chưa tập trung vào lĩnh vực mình. Các vị Tư lệnh ngành phải nắm được những vấn đề mà xã hội, cử tri bức xúc đã phản ánh từ các nhiệm kỳ trước thuộc lĩnh vực của mình và bản thân cần phải có nội lực hơn nữa. (PHƯƠNG MINH ghi)

Cử tri Phan Hữu Thạch, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng: Tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường

Những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường diễn ra rất nghiêm trọng ở khu vực nông thôn. Nguyên nhân một phần do tốc độ công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh chóng cùng với sự gia tăng dân số gây áp lực ngày càng nặng nề nguồn tài nguyên nước. Đối với sản xuất nông nghiệp, tình trạng quá lạm dụng vào các loại thuốc bảo vệ thực vật, các nguồn nước ở sông, hồ, kênh, mương bị ô nhiễm, ảnh hưởng lớn đến môi trường nước và sức khỏe nhân dân. Mặt khác, tình trạng nuôi trồng thủy sản ồ ạt, thiếu quy hoạch, không tuân theo quy trình kỹ thuật nên đã gây nhiều tác động tiêu cực tới môi trường nước. 

 

 

Cùng với việc sử dụng nhiều và không đúng cách các loại hóa chất trong nuôi trồng thủy sản khiến các thức ăn thừa lắng xuống đáy ao, hồ, lòng sông làm cho môi trường nước bị ô nhiễm. Tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng tại các khu vực nông thôn.

Theo tôi, để góp phần giảm thiểu những tác động xấu từ ô nhiễm môi trường đến sức khỏe của người dân nông thôn hiện nay cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ từ cơ chế, chính sách, nguồn lực hỗ trợ đến công tác tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường. Các địa phương cần phải có các kế hoạch và biện pháp đánh giá toàn diện về thực trạng ô nhiễm môi trường tại các khu vực nông thôn, qua đó xác định các vùng ô nhiễm trọng tâm, trọng điểm để từng bước đề ra các biện pháp khắc phục phù hợp. Công tác quy hoạch phát triển các khu dân cư, các làng nghề tại các khu vực nông thôn phải đảm bảo tính khoa học, coi trọng vấn đề môi trường. Các khu công nghiệp được xây dựng trên địa bàn nông thôn cần có quy định bắt buộc các công ty đầu tư hạ tầng phải xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung. Về lâu dài, các địa phương cần có các giải pháp về kiểm tra, kiểm soát môi trường chặt chẽ, trong đó cần quan tâm hơn đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý môi trường tại các khu vực nông thôn hiện nay. (VĨNH LỘC ghi)