Nắm bắt yêu cầu này, Viện Khoa học vật liệu đã triển khai đề tài “Nghiên cứu và chế tạo các thiết bị phục hồi chức năng cho điều trị vôi hóa cột sống, giảm đau và cho phục hồi nhanh vết thương”, do TS Tống Quang Công làm chủ nhiệm. Kết quả nghiên cứu đã mang lại những sản phẩm thiết thực, góp phần nâng cao năng lực tự chủ trong sản xuất thiết bị y tế và phục vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Giá trị khoa học, đổi mới sáng tạo và hiệu quả ứng dụng

Điểm nổi bật của đề tài là sự kết hợp hài hòa giữa khoa học hiện đại và tri thức truyền thống, tạo ra các thiết bị có khả năng trị liệu sâu, an toàn mà vẫn gần gũi với người dùng. Nhóm nghiên cứu đã phát triển ba dòng thiết bị chính: Nhiệt - dược trị liệu, nhiệt lạnh trị liệu và quang trị liệu đa bước sóng.

Về phương diện khoa học, các thiết bị được nghiên cứu trên nền tảng các nguyên lý nhiệt học, quang học và nhiệt động học, nhằm tác động trực tiếp đến vùng tổn thương, kích thích tuần hoàn, giảm viêm và thúc đẩy quá trình tái tạo mô. Cùng với đó, việc ứng dụng các dược liệu tự nhiên như ngải cứu, quế, gừng giúp tăng hiệu quả trị liệu, kế thừa những kinh nghiệm quý báu của y học cổ truyền.

Đặc biệt, công nghệ quang trị liệu sử dụng cửa sổ quang sinh học (600 - 980nm) thể hiện rõ tính đột phá. Đây là công nghệ vốn chỉ xuất hiện trong các hệ thống y tế tiên tiến, có khả năng xâm nhập sâu, kích thích tăng sinh tế bào và hỗ trợ liền thương nhanh. Việc tích hợp công nghệ này vào thiết bị nhỏ gọn, giá thành thấp là bước tiến quan trọng, góp phần mở rộng khả năng tiếp cận của người dân.

Thiết bị được thiết kế theo hướng “y tế tại nhà” - một xu hướng chăm sóc sức khỏe đang được thế giới ưu tiên. Người cao tuổi, người bị thoái hóa cột sống, người mắc bệnh đau cơ, xương, khớp mãn tính hoặc bệnh nhân sau phẫu thuật có thể dễ dàng sử dụng thiết bị mà không cần sự hỗ trợ của nhân viên y tế. Không chỉ mang lại lợi ích điều trị trực tiếp, mô hình này còn giúp giảm chi phí cho người dân và giảm tải cho các cơ sở y tế vốn đã chịu nhiều áp lực.

Cấu trúc thiết bị đơn giản, dễ sản xuất hàng loạt, phù hợp để chuyển giao cho các doanh nghiệp trong nước. Việc sử dụng nguồn dược liệu bản địa còn tạo điều kiện hình thành chuỗi giá trị khép kín, gắn kết ngành y tế với nông nghiệp và công nghiệp chế tạo, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Viện Khoa học vật liệu triển khai đề tài “Nghiên cứu và chế tạo các thiết bị phục hồi chức năng cho điều trị vôi hóa cột sống, giảm đau và cho phục hồi nhanh vết thương”.

Tác động lan tỏa đối với cộng đồng, môi trường và ngành phục hồi chức năng

Các thiết bị phục hồi chức năng được phát triển từ đề tài không chỉ mang lại giá trị khoa học mà còn tạo ảnh hưởng tích cực đến xã hội. Trong bối cảnh nhiều người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn hoặc người lao động phổ thông, thiếu điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế chuyên sâu, những thiết bị điều trị tại nhà là giải pháp thiết thực. Người bệnh có thể chủ động chăm sóc sức khỏe, duy trì trị liệu liên tục, từ đó nâng cao chất lượng sống và giảm sự phụ thuộc vào thuốc giảm đau.

Từ góc độ môi trường, thiết bị hoạt động bằng điện, không tạo ra rác thải y tế độc hại và không sử dụng hóa chất trong trị liệu. Việc tăng cường sử dụng dược liệu thiên nhiên còn giúp thúc đẩy các mô hình trồng thảo dược bền vững, gắn với khai thác tri thức bản địa, góp phần phát triển kinh tế xanh.

Về chuyên môn, kết quả của đề tài góp phần mở rộng hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực phục hồi chức năng tại Việt Nam. Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và y học cổ truyền không chỉ mang lại hiệu quả điều trị cao hơn mà còn phù hợp với điều kiện tự nhiên và thói quen sử dụng của người Việt. Đây là tiền đề quan trọng để phát triển các sản phẩm thiết bị y tế “made in Vietnam”, có khả năng cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu và đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn trong nước.

Đề tài này vì thế không chỉ mang giá trị học thuật mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu rộng, thể hiện nỗ lực của đội ngũ khoa học Việt Nam trong việc làm chủ công nghệ, phục vụ cộng đồng và hướng đến mục tiêu phát triển ngành thiết bị y tế hiện đại, bền vững.

HỒNG MINH