Ngành Y tế triển khai nhanh các biện pháp ngăn chặn bệnh bạch hầu tại 4 tỉnh Tây Nguyên

1. Số bệnh nhân mắc bạch hầu tăng nhanh tại 4 tỉnh Tây Nguyên

Báo cáo tại cuộc họp, ông Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, từ đầu năm tới nay, tại khu vực Tây Nguyên đã ghi nhận 63 ca dương tính với bệnh bạch hầu, trong đó có 3 trường hợp tử vong... Cụ thể, Đắk Lắk là tỉnh mới nhất ghi nhận ca mắc đầu tiên. Tỉnh Đắk Nông có thêm 4 ca bệnh, nâng tổng số ca mắc ở đây lên 25 người; tỉnh Gia Lai có thêm 5 ca, tổng ở đây có 15 ca; riêng tỉnh Kon Tum vẫn giữ nguyên số ca mắc là 22. “Đa số các trường hợp mắc bệnh bạch hầu không được tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu đủ mũi, đúng lịch. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ có xác minh chỉ khoảng 6%”, ông Đặng Quang Tấn nhấn mạnh.

Trước tình hình trên, Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, Sở Y tế, Trung tâm kiểm soát bệnh tật các địa phương này tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, phát hiện sớm các ca mắc mới, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp tiếp xúc và các đối tượng nguy cơ để phát hiện sớm các trường hợp mắc mới và người lành mang trùng, triển khai kịp thời các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên kiểm tra công tác phòng, chống dịch bạch hầu tại xã Quang Hòa, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông.

Trao đổi với chúng tôi về dịch bạch hầu gia tăng tại các tỉnh Tây Nguyên thời gian gần đây, PGS, TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, ở khu vực Tây Nguyên và miền Trung hằng năm đều xuất hiện những trường hợp mắc bạch hầu. Nguyên nhân là do trẻ em ở những nơi vùng sâu, vùng xa, miền núi chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ theo quy định. “Người mắc bệnh bạch hầu nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến viêm cơ tim, tổn thương hệ thần kinh dẫn truyền cơ tim, tử vong do đột ngột trụy tim mạch. Bệnh cũng có thể dẫn đến thoái hóa thận, hoại tử ống thận, chảy máu lớp tủy và vỏ thượng thận. Vì vậy người dân không nên chủ quan với bạch hầu”, PGS, TS Nguyễn Huy Nga nhấn mạnh.

Còn TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, vi khuẩn bạch hầu có khả năng đề kháng cao và tồn tại không chỉ ở người mắc bệnh mà cả người lành mang vi khuẩn nên bệnh bạch hầu có thể xảy ra ở nơi chưa từng xuất hiện bệnh trước đó. Khi chưa có kháng thể bảo vệ, mọi lứa tuổi đều có thể bị bệnh bạch hầu khi tiếp xúc với nguồn lây. Do đó, ở những vùng tỷ lệ tiêm chủng thấp, những trẻ nào tiêm chủng không đủ mũi, đúng lịch đều có nguy cơ mắc bệnh.

Cũng theo PGS, TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hiện ở các tỉnh Tây Nguyên như: Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông… đã xảy ra dịch bạch hầu với các ổ dịch và đã có ca tử vong. Vì vậy, người dân không nên chủ quan. "Các bà mẹ cần tỉnh táo khi con có biểu hiện giống viêm họng, không nên chủ quan với bệnh bạch hầu. Đặc biệt là người dân ở các vùng dịch cũng phải uống kháng sinh để phòng bệnh. Cùng với đó, phải thực hiện các biện pháp phòng bệnh; nhất là những người dân trong ổ dịch phải đeo khẩu trang, đặc biệt là vệ sinh tay chân, quần áo, nhà cửa… bằng các hóa chất”, PGS, TS Trần Đắc Phu khuyến cáo.

Triển khai cấp bách chiến dịch tiêm dự phòng bạch hầu trên diện rộng

Theo các chuyên gia y tế, bệnh bạch hầu là bệnh nguy hiểm, người lớn và trẻ nhỏ đều có nguy cơ mắc bệnh. Những năm gần đây cả nước đã xảy ra các vụ dịch bạch hầu rải rác tại một số địa phương. Nhiều ca bệnh là trẻ lớn ngoài độ tuổi tiêm chủng thường xuyên và người lớn.

Biện pháp phòng bệnh bạch hầu hiệu quả nhất hiện nay là chủ động tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy đủ. Ngoài việc tiêm đủ các mũi cơ bản, các hướng dẫn trên thế giới đều khuyến cáo tiêm nhắc để phòng bệnh bạch hầu. Mũi tiêm nhắc cho trẻ lớn (trẻ chuẩn bị đi học) và người lớn sẽ giúp giảm nguồn lây cho trẻ nhỏ và giảm tỷ lệ mắc bệnh ở cộng đồng.

GS, TS Nguyễn Thanh Long, quyền Bộ trưởng Bộ Y tế phát biểu kết luận tại cuộc họp chiều tối 7-7. Ảnh: suckhoedoisong

Kết luận cuộc họp, GS, TS Nguyễn Thanh Long nhận định tình hình bệnh bạch hầu có nhiều điểm khác biệt so với các năm trước đây. Diện mắc rộng hơn, nhiều địa bàn mắc hơn, đối tượng mắc trải rộng mọi lứa tuổi, không riêng ở trẻ em, đặc biệt, tỷ lệ tử vong do bệnh này đến thời điểm hiện nay khá cao. GS, TS Nguyễn Thanh Long yêu cầu cần tập trung hết sức phòng, chống bệnh bạch hầu như phòng, chống dịch Covid-19. Bạch hầu là bệnh lây qua đường hô hấp, qua giọt bắn, qua tiếp xúc trực tiếp người bệnh.

GS, TS Nguyễn Thanh Long giao Cục Y tế dự phòng phối hợp Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia triển khai ngay chiến dịch tiêm dự phòng vắc-xin bạch hầu trên diện rộng, cho tất cả đối tượng từ 2 tháng tuổi trở lên. Đồng thời cần rà soát, lập danh sách những người dân trên địa bàn đã tiêm, chưa tiêm; tập huấn cán bộ. Bên cạnh đó cần phải triển khai ngay điều trị dự phòng với người có tiếp xúc mầm bệnh và những người trong khu vực có mầm bệnh. Ngoài ra, cần khoanh vùng, dập dịch, thực hiện cách ly với tất cả những xã có người mắc (hạn chế ra vào, ra vào vùng dịch phải đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc gần)… “Việc này phải triển khai ngay và nhanh để đạt hiệu quả cao. Phải tiêm diện rộng mới giải quyết được bài toán bạch hầu. Ngay từ bây giờ, cần tập trung cao độ cho điều trị. Đặc biệt, phải giám sát việc này chặt chẽ. Trong trường hợp cần thiết, báo cáo Thủ tướng về việc xuất cấp khẩu trang với các địa phương này”, GS, TS Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Về vắc-xin phòng bệnh, Việt Nam đảm bảo được, tuy nhiên hiện nay cần tiêm cho người dân ở vùng có dịch trước (4 tỉnh Tây Nguyên), sau đó các tỉnh có nguy cơ. Theo các chuyên gia, để phòng bệnh bạch hầu hiệu quả, việc tiêm nhắc lại cho trẻ lớn (giai đoạn 7 tuổi) cũng như tiêm vắc-xin cho người lớn là rất quan trọng. Đối với các địa phương đang có dịch bạch hầu, để phòng, chống dịch bùng phát, địa phương cần thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh như duy trì hệ thống giám sát phát hiện sớm ca bệnh, lập danh sách các ca bệnh tiếp xúc, tiến hành cách ly, khoanh vùng, điều trị và dập dịch. Đồng thời tuyên truyền, vận động người dân hiểu, ủng hộ và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Đặc biệt là tổ chức tiêm chủng vắc-xin chống dịch cho các nhóm đối tượng nguy cơ cao.

THÁI SƠN-NGUYÊN ANH