Đã hơn 20 năm nay, bà Sằm Thị So ở thôn Nà Cà, xã Mỹ Thanh, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn gắn bó với nghề may trang phục truyền thống cho đồng bào Dao đỏ. Bà So cho biết: “Trang phục của phụ nữ Dao đỏ ở Bắc Kạn gồm hai loại là thường phục và lễ phục.
Bộ thường phục mặc hằng ngày, gồm khăn đội đầu, áo, yếm, dây lưng và thường không thêu hoa văn, chủ yếu có hai màu chủ đạo là xanh và đen. Áo lễ phục được mặc trong ngày cưới hoặc những dịp lễ hội, được cắt, khâu, thêu công phu, tỉ mỉ, cài bằng khuy bạc, hai ngực áo đính nhiều bông len đỏ thành hình chữ V. Cổ áo phía sau đính nhiều chuỗi hạt màu.
    |
 |
| Bà Sằm Thị So (bên phải) thêu trang phục truyền thống của người Dao đỏ. |
Hai ống quần được thêu hoa văn từ đầu gối trở xuống. Dây lưng làm từ hai mảnh vải dài khoảng hai sải, thêu hoa văn và trang trí hai đầu. Tông màu chủ đạo của bộ lễ phục là màu đỏ, bởi theo quan niệm của người Dao đỏ, màu đỏ mang lại hạnh phúc và may mắn".
Bằng đôi tay khéo léo, người phụ nữ dân tộc Dao đỏ đã làm ra những bộ trang phục cầu kỳ với từng đường kim mũi chỉ, hoa văn, họa tiết đẹp mắt. Cái “hồn” trong trang phục truyền thống cũng như nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Dao đỏ đã, đang và mãi là sản phẩm tinh thần được bà con gìn giữ, bảo tồn.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn đã thành lập nhiều câu lạc bộ bảo tồn văn hóa nhằm nghiên cứu, sưu tầm, gìn giữ, phát huy những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Dao đỏ như chữ viết, trang phục, tập quán về tâm linh, tín ngưỡng, ẩm thực, các lễ hội... Bên cạnh đó, tỉnh còn hỗ trợ, khuyến khích khôi phục, phát triển sản xuất một số ngành, nghề truyền thống gồm đan lát, dệt, may các loại trang phục dân tộc bằng thổ cẩm thành dịch vụ hàng hóa để vừa bảo tồn, quảng bá, vừa tăng thu nhập cho đồng bào.
Với những nỗ lực gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, đồng bào Dao đỏ ở xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn đã vinh dự được đón nhận bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia về “Nghệ thuật trang trí hoa văn trên trang phục của người Dao đỏ” của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đây là niềm vinh dự của đồng bào dân tộc Dao nói riêng và cộng đồng người Dao ở Bắc Kạn nói chung.
Bài và ảnh: HÀ NHUNG