Dù cuộc sống đã có nhiều thay đổi nhưng người Sán Chỉ nơi đây luôn trân trọng và tích cực giữ gìn nét văn hóa mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình. Thôn Khâu Đấng là một trong những thôn tiêu biểu hiện vẫn giữ được nghề làm trang phục dân tộc truyền thống của huyện vùng cao Pác Nặm.

Từ năm 15 tuổi, các cô gái dân tộc Sán Chỉ ở Khâu Đấng đã phải tự mình may và thêu những bộ trang phục dân tộc mặc hằng ngày, đặc biệt là trang phục trong ngày cưới, lễ hội.

Phụ nữ dân tộc Sán Chỉ ở thôn Khâu Đấng tự may trang phục. 

Bà Hoàng Thị Xuân ở thôn Khâu Đấng chia sẻ: “Trang phục ngày nay dễ làm hơn trước vì vải có thể mua ngoài chợ, nhiều họa tiết bán sẵn, chỉ việc mua về thêu thêm và may lại. Tuy nhiên, do làm thủ công nên nếu làm tập trung, một người cũng phải mất một tháng, còn trung bình phải 2-3 tháng mới hoàn thành một bộ trang phục Sán Chỉ”. 

Trong bối cảnh ở một số vùng dân tộc thiểu số, văn hóa mặc trang phục truyền thống đang dần phai nhạt thì phụ nữ Sán Chỉ ở Khâu Đấng vẫn gìn giữ nó như một vốn quý. Dù làm gì, ở đâu, trong các dịp lễ, tết hay xuống chợ, làm nương, đi học... người phụ nữ Sán Chỉ vẫn mặc trang phục dân tộc mình với niềm tự hào riêng. Được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, trang phục thể hiện sự khéo léo, tinh tế của phụ nữ Sán Chỉ thông qua mỗi đường kim, mũi chỉ, mỗi hoa văn, họa tiết trên áo. Lúc nông nhàn, trên mỗi ngôi nhà sàn truyền thống, những người bà, người mẹ lại truyền dạy cho con cách dệt vải, đan áo.

Dù sắc áo không sặc sỡ nhưng việc mang mặc của phụ nữ Sán Chỉ vẫn có điểm nhấn nhờ những vật trang sức như vòng cổ, vòng tay và các phụ kiện dùng để quấn tóc. Cùng với đó, văn hóa liên quan đến lễ nghi vòng đời người và lao động sản xuất cũng được đồng bào ở đây bảo tồn, phát huy.

Trang phục truyền thống có thể xem như “thẻ căn cước” của một dân tộc, bởi nó thể hiện bản sắc văn hóa, nét đẹp, đặc trưng riêng. Với sự nỗ lực của đồng bào ở thôn Khâu Đấng, những nét đẹp văn hóa của cộng đồng Sán Chỉ sẽ tiếp tục được gìn giữ và phát triển, góp phần làm giàu thêm kho tàng văn hóa truyền thống của dân tộc.

Bài và ảnh: LINH HÀ