Con sông Bứa lững lờ chảy qua huyện Tân Sơn êm đềm tựa như dải lụa mềm nằm dưới chân đồi. Trên sông, những cặp trai gái ở khu 7, xã Kiệt Sơn (huyện Tân Sơn) chèo bè mảng nhẹ trôi theo dòng nước. Tiếng hát ví đối đáp vang lên mở đầu cuộc du xuân mừng năm mới. Đứng trên bè mảng, cô gái Hà Thị Hà cất câu hát mời bạn: “Đến đây thì ở lại đây/ Bao giờ bén rễ xanh cây mới về”. Nghe câu hát, chàng trai Hà Văn Dũng đáp lại: “Đến đây muốn ở lại đây/ Chỉ lo mít chín cành cao của người”... Cứ thế, những câu hát đối đáp giao duyên kéo dài ngân vang cả khúc sông. Thế rồi trai gái rủ nhau đi ngắm cảnh sắc thiên nhiên, cùng hòa mình vào lễ hội xuân được tổ chức trong các bản Mường.

Trai gái dân tộc Mường ở xã Kiệt Sơn (Tân Sơn, Phú Thọ) du xuân dịp đầu năm mới. 

Vào dịp đầu năm mới, khắp các bản Mường vang lên tiếng chiêng trống, tiếng đâm đuống, chạm ống cùng câu hát ví, hát rang. Những cuộc du xuân đem theo âm thanh rộn ràng, lời ca dìu dặt vắt từ quả đồi này sang quả đồi khác. Người trong bản mời nhau đến nhà chơi, cùng uống chén rượu xuân, ăn xôi ngũ sắc và các sản vật do chính mình làm ra. Bên nếp nhà sàn, mọi người quây quần vui hội hát ca. Những câu hát đưa đẩy thể hiện lời chúc tốt đẹp đầu năm mới.

Khi men rượu đã thấm, tiếng chiêng trống vang lên rộn ràng, trai gái nắm tay nhau cùng chung điệu múa, cuộc vui xuân càng trở nên rộn rã, tưng bừng. Nghệ nhân Hà Thị Tiên, Chủ nhiệm Câu lạc bộ văn nghệ dân gian xã Kiệt Sơn chia sẻ: “Những điệu hát ví, hát rang, đâm đuống, chạm ống, múa mỡi là nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Mường được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Các loại hình văn nghệ dân gian đó không chỉ đem lại niềm vui cho bà con mà còn thể hiện ước muốn một năm mới sung túc, đủ đầy, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, cuộc sống no ấm”.

Hội xuân bản Mường là phong tục truyền thống độc đáo dịp đầu năm mới. Khi đó, đồng bào đi du xuân và tham gia những hoạt động sinh hoạt văn hóa cộng đồng, các trò chơi dân gian. Tất cả góp phần làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần, trở thành nét đẹp truyền thống của đồng bào nơi vùng núi cao Tân Sơn mỗi dịp xuân về.

Bà Nguyễn Thị Thu, Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thể thao và Du lịch và Truyền thông huyện Tân Sơn cho biết: “Nhằm giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa đặc trưng của người Mường, huyện Tân Sơn đã chỉ đạo thành lập câu lạc bộ văn nghệ dân gian ở các xã để tổ chức truyền dạy cho người dân trên địa bàn. Tại đây, bà con được tham gia các hoạt động trình diễn dân ca, dân vũ truyền thống của người Mường. Vào dịp đầu xuân, các địa phương tổ chức nhiều hoạt động vui hội ý nghĩa để mọi người tham gia”.

Xuân về bản Mường thêm rộn ràng lời ca, tiếng hát, điệu múa. Những nét văn hóa đặc trưng, phong tục truyền thống độc đáo đó làm cho ngày xuân thêm vui, lòng người thêm hứng khởi, cùng nhau thi đua trong lao động sản xuất, đoàn kết dựng xây bản Mường no ấm, đủ đầy.

Bài và ảnh: NGỌC NAM