Nhưng về đời sống tinh thần thì bà con buôn M'liêng 1 thực sự tự hào khi đã gìn giữ được những nét đẹp văn hóa của người M'nông R'lâm. Trong đó phải kể đến việc bảo tồn cồng chiêng, lễ hội, nhà sàn; duy trì các nghề dệt, trồng lúa nước và chài lưới trên hồ Lắk”. Hiện nay, buôn M'liêng 1 có 151 hộ với 750 nhân khẩu, trong đó 99,8% là người M'nông R'lâm. Bà con trong buôn sản xuất 81ha lúa nước hai vụ và 15ha rẫy trồng cây ngắn ngày.

Đồng chí Y Bhin Bkrông, Bí thư Chi bộ buôn M'liêng 1 kiểm tra công tác gìn giữ, bảo tồn trống tại nhà dân. 

Cuộc sống của các hộ dân chưa thực sự sung túc, nhưng không còn cảnh thiếu đói. Năm 2005, buôn M'liêng 1 được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chọn đầu tư bảo tồn buôn văn hóa truyền thống dân tộc M'nông R'lâm. Tiếp đó, ngày 25-10-2006, UBND tỉnh Đắc Lắc ban hành Quyết định số 1987/QĐ-UBND về việc phê duyệt Dự án đầu tư bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc M'nông R'lâm thuộc buôn M'liêng 1. Từ dự án này, buôn M'liêng 1 được đầu tư hơn 7 tỷ đồng xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, bảo tồn 6 nhà sàn dài truyền thống, cấp 8 bộ chiêng cùng các trang bị khác, như: Ghế kpan, trống cho nhà sàn... Ngoài ra, bà con trong buôn còn tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn văn hóa như tu bổ, gìn giữ được 30 nhà sàn dài dựng bằng gỗ, 50 nhà sàn dài xây bằng gạch, bảo tồn 30 bộ chiêng, 50 bộ ché cổ, duy trì nghề dệt thổ cẩm. Buôn M'liêng 1 thành lập và thường xuyên duy trì hoạt động của 3 đội chiêng, một đội múa, trong đó có đội chiêng trẻ và đội chiêng nữ.

Cùng cán bộ Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lắk, chúng tôi tìm đến các hộ: H'Srông Ênuôl, Y Soan Ông, Y Dhang Nơm, H'Ge Bkrông, Y Thoan Hlong. Đây là 5 trong số 6 hộ được dự án hỗ trợ bảo tồn nhà sàn dài truyền thống. Tất cả các hộ dân đều bảo tồn, gìn giữ được chiêng, trống, ché và ghế kpan. Đồng chí H'Loan Buôn Đắp, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lắk khẳng định: "Từ sự tham gia tích cực của các hộ dân trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, buôn M'liêng 1 đã được UBND huyện Lắk công nhận danh hiệu buôn văn hóa, trở thành một trong những buôn văn hóa điển hình của tỉnh Đắc Lắc. Tháng 9-2021, buôn M'liêng 1 được tỉnh Đắc Lắc chọn đầu tư để phát triển du lịch cộng đồng. Khi trở thành buôn du lịch cộng đồng sẽ mở ra cơ hội mới để phát triển kinh tế và quảng bá văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc M'nông R'lâm trên vùng đất Tây Nguyên".

Bài và ảnh: BÌNH ĐỊNH