Từ Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên...

Trở về tòa soạn, chúng tôi tìm đến nhà số 35 phố Hàng Hòm, phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Bên căn gác nhỏ, bác Vũ Hồ, năm nay đã hơn 90 tuổi, sức khỏe tuy giảm sút, nhưng vẫn rất minh mẫn. Bên ấm trà nóng, câu chuyện bác kể đưa chúng tôi trở lại một thời quá khứ hào hùng...

Đầu tháng 9-1951, đồng chí Nguyễn Chí Thanh, Chủ nhiệm TCCT, kiêm Chủ tịch Liên đoàn Thanh niên Việt Nam và các cán bộ Trung ương Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam đã thống nhất: Cần thiết phải lập tổ công tác nghiên cứu, khảo sát và thành lập các chi đoàn thanh niên cứu quốc trong quân đội, nhằm xây dựng một tổ chức quần chúng tiên tiến của thanh niên làm trung tâm đoàn kết, tập hợp giáo dục thanh niên; phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo của thanh niên trong quân đội thực hiện các nhiệm vụ của Đảng, quân đội…

Ngay sau buổi làm việc đó, đồng chí Nguyễn Lam, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn gặp gỡ, giao nhiệm vụ trực tiếp cho 4 cán bộ gồm: Phạm Văn Lịch, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn; Vũ Hồ, phóng viên Báo Tiền phong (sau này về công tác tại Báo Quân đội nhân dân); Lê Phấn Đới và Phạm Sinh, cán bộ Ban Thanh niên xung phong, Trung ương Đoàn. Đồng chí Nguyễn Lam nói rõ: “Các đồng chí được tăng cường sang Cục Tuyên huấn, TCCT để cùng cán bộ trong cục chỉ đạo thành lập Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên trong quân đội. Các đồng chí phải tuyệt đối chấp hành mệnh lệnh của thủ trưởng TCCT, thủ trưởng Cục Tuyên huấn...”.

Khi tăng cường sang quân đội, tổ công tác của Trung ương Đoàn (sau này được tăng cường thêm đồng chí Lê Phong, cán bộ Cục Tuyên huấn) đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Lê Liêm, Phó chủ nhiệm TCCT.

Tổ công tác kịp thời tham mưu cho TCCT chọn Trung đoàn 246 là đơn vị thí điểm thành lập Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc trong quân đội, bởi 100% cán bộ, chiến sĩ trung đoàn là người trẻ tuổi, đang thực hiện nhiệm vụ rất quan trọng là bảo vệ An toàn khu, nơi Trung ương Đảng, Bác Hồ và Bộ Tổng tư lệnh... ở và làm việc, chỉ đạo kháng chiến.

Ngày 8-2-1952, khi bộ đội vừa đón Tết Nguyên đán Nhâm Thìn, Đảng ủy Trung đoàn 246 đã ra quyết định thành lập và tổ chức Lễ ra mắt Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc tại Đại đội 29, Tiểu đoàn 183 (sau này là Đại đội 9, Tiểu đoàn 3) trong niềm hân hoan, phấn khởi của cán bộ, chiến sĩ toàn đơn vị.

Dưới cánh rừng già của xóm Văn Minh, xã Na Mao, buổi ra mắt chi đoàn diễn ra thật trang nghiêm. 32 đoàn viên giơ cao cánh tay, hứa quyết tâm thi đua, lập nhiều thành tích trong chiến đấu, chỉnh quân. Sau buổi lễ ra mắt, chi đoàn tổ chức Đại hội lần thứ nhất và nhất trí bầu ban chấp hành chi đoàn gồm 5 ủy viên. Đồng chí Phạm Ngọc Rao, Trung đội trưởng Trung đội 1, Chi ủy viên Chi bộ Đại đội 29 được bầu làm Bí thư chi đoàn. Sau khi ra đời, Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên trong quân đội đã có nhiều hoạt động thiết thực trong công tác tập hợp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện thanh niên, góp phần để các chiến sĩ trẻ-đoàn viên, thanh niên lập nhiều thành tích, chiến công xuất sắc.

Ôn lại sự kiện lịch sử thành lập Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên trong quân đội 65 năm trước (8-2-1952), Thượng tá Đinh Quốc Hùng, Trưởng ban Thanh niên Quân đội bày tỏ: “Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên trong quân đội ra đời là mốc son lịch sử quan trọng đối với sự ra đời, phát triển của công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong quân đội. Đến nay, toàn quân có hơn 6.000 chi đoàn; hệ thống cơ quan thanh niên các cấp trong toàn quân không ngừng phát triển, thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam. 65 năm qua, các thế hệ cán bộ, đoàn viên, thanh niên quân đội luôn đoàn kết phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chiến đấu anh dũng, chiến thắng vẻ vang, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tô thắm truyền thống vẻ vang của QĐND Việt Nam anh hùng. 

QUANG THẮNG