Ngày cô tôi nhận nhà tình nghĩa…

Trong mấy ngày phép ngắn ngủi, chú tôi - một sĩ quan quân đội đã kết duyên cùng một cô giáo. Mỗi năm, mười mấy ngày phép chưa đủ để nói hết yêu thương thì chú lại phải lên đường. Hai lần cô tôi “vượt cạn” đều không có chú ở bên. Đó cũng là chuyện bình thường của vợ các sĩ quan ngày ấy. Một mình cô vừa làm bố, vừa làm mẹ nuôi dạy các con, cùng với nhiệm vụ của một giáo viên, với kỷ luật khắt khe của thời bao cấp. Rồi một ngày cuối năm 1980, khi đang mang thai đứa con thứ ba, cô nhận được tin chú hy sinh. Các đồng nghiệp ở trường đưa cô về nhà trong chiều đông giá lạnh. Rồi cô không khóc, mà chỉ im lặng. Dường như, khi nỗi đau vượt quá khả năng chịu đựng của con người, nó không còn “đau” nữa!

Những ngày sau đó, rồi những năm sau đó, nhiều người vẫn thấy một cô giáo trẻ tận tâm dạy học, nuôi con trong cô đơn, gian khó. Ai đã qua thời bao cấp trong thập niên 1980 và ai đã sống ở quê tôi-huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa, mới thấu hiểu được cuộc sống của giáo viên ngày ấy vất vả, khó khăn như thế nào. Nhưng cô tôi vẫn im lặng, bằng lòng với bản thân, với công việc và ngôi nhà tranh xập xệ. Cô muốn bù đắp cho các em và chú nữa, có lẽ là như vậy. Đất nước dần vượt qua khó khăn, trên đường đổi mới. Nhà người ta có chồng, có vợ, làm ăn khá lên, xây nhà, mua xe..., còn cô vẫn vậy, chưa một lần cô phàn nàn, đòi hỏi. Bù lại, các con của cô đều ngoan, học hành đỗ đạt.

Năm 2010, khi cô nhận quyết định nghỉ hưu, Công đoàn nhà trường và Phòng Lao động-Thương binh và Xã hội huyện Tĩnh Gia phối hợp giúp đỡ, xây tặng cô ngôi nhà tình nghĩa trên khuôn viên khu vườn mà bao năm cô và gia đình gắn bó. Ngày khánh thành, bàn giao nhà, cô tâm sự, bao năm, cô chỉ mong có một nơi vững chãi đặt bàn thờ cho chú, để chú yên tâm! Ngày khánh thành nhà tình nghĩa, đến bên bàn thờ chú, cô lặng lẽ thắp nén hương và ngắm nhìn di ảnh chú rất lâu. Bất chợt cô cười, nụ cười hiếm hoi, hòa trong hai dòng nước mắt kìm nén bao năm...

Cô là Lê Thị Tuyết, nguyên Phó hiệu trưởng Trường THCS Nguyên Bình, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa, là vợ liệt sĩ Mai Văn Cốc.

LÊ DANH HẢI (Khoa Ngoại ngữ, Học viện Chính trị)