Cán bộ, đội viên TNXP thuộc các Liên đội Trung Kiên, Thống Nhất và Dũng Chí là những đơn vị đầu tiên của lực lượng TNXP thành phố được giao nhiệm vụ tham gia phối thuộc cùng bộ đội, phục vụ chiến đấu trên mặt trận bảo vệ biên giới Tây Nam. Theo đó, cán bộ, đội viên TNXP các liên đội tham gia phối thuộc với bộ đội Trung đoàn 4 và Trung đoàn 16 (Sư đoàn 5, Quân khu 7) làm đường, chống lầy, làm cầu cho xe cơ giới của ta ra chiến trường, cùng với các nhiệm vụ tải lương, chuyển đạn dược, vũ khí ra chiến trường; cùng bộ đội trực tiếp đánh địch…

Thanh niên xung phong TP Hồ Chí Minh làm đường cho xe ra chiến trường trong chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam. Ảnh tư liệu

Ngày 26-6-1978, UBND TP Hồ Chí Minh đã ra Quyết định số 141/QĐ-UB về việc thành lập “Tổng đội TNXP phục vụ chiến đấu ở khu vực biên giới Tây Ninh trực thuộc lực lượng TNXP thành phố” (gọi tắt là Tổng đội 3 biên giới), với quân số hơn 5.000 người được biên chế thành 14 liên đội, có nhiệm vụ phối thuộc với các đơn vị bộ đội làm nhiệm vụ chiến đấu, cáng thương, tải đạn, làm công tác tử sĩ... Từ tháng 9-1978 đến tháng 9-1979, lực lượng TNXP thành phố đã huy động 10.000 lượt TNXP tham gia phục vụ chiến đấu và chiến đấu trên chiến trường biên giới Tây Nam. Quá trình đó đã xuất hiện nhiều tấm gương đội viên TNXP tiêu biểu, như Nguyễn Văn Bảy một mình bắt sống 4 tên địch có vũ khí; các nữ đội viên: Lương Thị Mỹ Khanh, Nguyễn Thị Hoa, Huỳnh Thị Khương Loan, Trần Thị Thời hiến máu để cứu thương binh; các đội viên Nguyễn Hữu Dũng, Lương Việt Huân, Phan Hoàng Trang thường xuyên mang trên lưng 50kg đạn đi xa từ 2 đến 8km…

Nữ đội viên TNXP Phạm Thị Lan, từng ở Liên đội 303 nhớ lại, vào tháng 7-1978, khi mới 17 tuổi đã tham gia mặt trận biên giới Tây Nam. Đơn vị đóng ở rừng, bà và đồng đội tập bắn súng, ném lựu đạn để giữ chốt cùng bộ đội. Thời gian gắn bó cùng các đơn vị bộ đội giúp bà và đồng đội được tiếp thêm sức mạnh từ các tấm gương chiến đấu anh dũng của cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta. Từ đó, có thời điểm đơn vị của bà hăng hái vác gạo với năng suất 150 bao/người/ngày tiếp lương cho tiền tuyến, được bộ đội khen là “kiện tướng tải gạo”.

Trên chiến trường ác liệt chống quân Pôn Pốt, 99 cán bộ, đội viên TNXP đã anh dũng hy sinh và gần 200 đồng chí hiến dâng một phần thân thể cho sự nghiệp bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế. Nữ đội viên TNXP Nguyễn Thị Huệ, ở Liên đội 303, bồi hồi: “Đơn vị tôi có 24 đồng chí đã hy sinh khi phục vụ chiến đấu. TNXP thành phố đã chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế với tất cả trái tim của tuổi trẻ, sẵn sàng có mặt ở nơi gian khổ, nóng bỏng lửa đạn, nhưng vẫn lạc quan, yêu đời. Sự hy sinh anh dũng của đồng chí, đồng đội và tinh thần chịu đựng gian khổ của cán bộ, đội viên TNXP thành phố đã góp phần vào thắng lợi chung của quân và dân ta trên chiến trường biên giới Tây Nam”.

HỒNG GIANG