Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc bảo đảm cung cấp điện năm 2007, nêu rõ những bất lợi xảy ra, ảnh hưởng đến việc cung cấp điện, như tình hình khô hạn, tăng trưởng nhu cầu phụ tải điện cao hơn 14%, hệ thống điện quốc gia có khả năng thiếu công suất đỉnh và điện năng, đặc biệt vào các tháng mùa khô. Tiết kiệm, sử dụng điện hiệu quả, cung cấp điện ổn định, an toàn là một yêu cầu hết sức cấp bách.

Mất cân đối cung-cầu

Theo thông báo mới đây của EVN, năm 2007, do hiện tượng Elnino, tình hình khô hạn trên diện rộng xảy ra trong toàn quốc. Do nước về thấp hơn nhiều năm, nên trong tháng 3-2007, mực nước các hồ thủy điện đã giảm hơn 2m (tương ứng với giảm 600 triệu kWh) so với cùng kỳ năm 2006, trong khi nhu cầu sử dụng điện tăng rất cao: Tháng 1-2007 tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước, riêng điện cấp cho công nghiệp tăng 24%, dẫn đến nguy cơ thiếu điện trên toàn hệ thống điện quốc gia, nhất là các tháng mùa khô. Thiếu điện, nhưng việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả chưa được đẩy mạnh, nhiều tổ chức, cá nhân chưa chấp hành nghiêm Chỉ thị tiết kiệm điện của Thủ tướng Chính phủ.

Năm 2006, Thành phố Hà Nội sử dụng điện chiếu sáng công cộng tăng gần 65%; điện cơ quan hành chính sự nghiệp tăng 7,1% so với năm trước; điện ánh sáng sinh hoạt chiếm tỷ trọng cao (43,55%). Theo kế hoạch dự báo ban đầu của EVN, lượng điện cung ứng cho Hà Nội năm 2007 là 5,346 tỷ kWh (tăng 10,43% so với năm 2006) nhưng trước tình hình thiếu điện và yêu cầu tiết kiệm điện, vừa qua, lãnh đạo thành phố và EVN đã ký cam kết tiết kiệm tối thiểu 82,42 triệu kWh. Như vậy, lượng điện cung ứng cho Hà Nội năm 2007 chỉ tăng 8,7% so với năm 2006, trong khi riêng tháng 1-2007, tăng trưởng phụ tải điện của thành phố ở mức 16%. Tình hình thiếu điện tại Hà Nội và một số địa phương càng gay gắt khi từ ngày 23-3, một nhà máy trong Cụm điện lực Phú Mỹ tách ra khỏi hệ thống để bảo dưỡng, sửa chữa...

EVN khuyến cáo, nếu không có các biện pháp quyết liệt tiết kiệm điện sẽ dẫn đến thiếu điện nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, sinh hoạt và phát triển kinh tế-xã hội.

Tiết giảm tối đa, kiểm soát chặt chẽ

 Bộ trưởng Bộ Công nghiệp đã ban hành chỉ thị tiết kiệm điện, bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định trong mùa khô năm 2007. Bộ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố giao Sở Công nghiệp phối hợp chặt chẽ với các công ty điện lực và điện lực địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời các trường hợp không thực hiện các biện pháp tiết kiệm điện trên địa bàn quản lý; giám sát chặt chẽ biểu đồ phụ tải điện của các khách hàng sử dụng điện, đề xuất lịch làm việc 3 ca luân phiên phù hợp; lập danh sách khách hàng sử dụng điện theo thứ tự ưu tiên trong điều kiện thiếu điện trình UBND phê duyệt, công bố công khai; xử lý nghiêm khách hàng sử dụng điện vi phạm biểu đồ công suất đã đăng ký.

Sở Công nghiệp Hà Nội phối hợp với các sở, ban ngành, Công ty điện lực Hà Nội trực tiếp làm việc với các quận, huyện, nhà máy, xí nghiệp... triển khai các biện pháp tiết kiệm điện. Chỉ tiêu tiết giảm điện của thành phố được xây dựng chi tiết từng tháng, từng ngày, tiết giảm cao nhất vào hai tháng "cao điểm" mùa khô: Tháng 3 là 12,73 triệu kWh; tháng 4 là 12,78 triệu kWh. Mặc dù đã rất nỗ lực (có ngày toàn thành phố tiết giảm đến 1 triệu kWh), thời tiết mát mẻ, nhưng mức tiêu thụ điện của thành phố vẫn vượt chỉ tiêu trên giao mỗi ngày từ gần 300.000 đến hơn 1 triệu kWh.

Một trong những biện pháp tiết kiệm điện "bất đắc dĩ" mà ngành điện Hà Nội và nhiều địa phương "buộc phải làm" là cắt điện luân phiên có báo trước; đồng thời giảm tối đa điện chiếu sáng và thời gian chiếu sáng của đèn đường; cắt giảm toàn bộ hoặc phần lớn đèn chiếu sáng tại các vườn hoa, công viên; không vận hành hệ thống chiếu sáng kiến trúc. Việc cắt điện được thông báo trước đến từng phường, xã, cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị, trường học... trên báo, đài, hệ thống truyền thanh, hoặc bằng văn bản. Cán bộ, nhân viên trực tiếp vận hành lưới điện, nhất là ở cơ sở, hết sức bận rộn, phải liên tục "rải quân" đi cắt, đóng điện cho các phụ tải với phương châm: Không cắt trục chính, ưu tiên bảo đảm điện cho sản xuất, các bệnh viện, nhà máy nước, đèn tín hiệu giao thông... Các khu vực sản xuất công nghiệp và xây dựng, công ty tăng cường giám sát mức tiêu thụ điện, biểu đồ phụ tải; lắp đặt điện kế điện tử 3 giá kịp thời cho các khách hàng mới, khuyến khích khách hàng sử dụng điện vào giờ thấp điểm.

Ngành điện chủ động làm việc với các cơ sở sản xuất, kinh doanh lớn, thông báo tình hình khó khăn trong cung ứng điện; tư vấn, vận động khách hàng bố trí sản xuất hợp lý, sử dụng điện tiết kiệm; dùng máy phát điện vào giờ cao điểm...

Theo ông Nguyễn Xuân Chính, Giám đốc Sở Công nghiệp tỉnh Hà Tây: Do sản xuất kinh doanh phát triển, nhất là các làng nghề, khu công nghiệp, nhu cầu sử dụng điện trên địa bàn tỉnh tăng rất cao. Ngành công nghiệp và điện lực địa phương ưu tiên cấp điện cho sản xuất, khuyến khích sử dụng "tránh" giờ cao điểm; tiết giảm điện ánh sáng nông thôn hợp lý và thực hiện chỉ đạo của EVN: Tiết kiệm ít nhất 10% chi phí điện sử dụng của cơ quan, đơn vị so với cùng kỳ năm 2006; giảm ít nhất 50% số lượng đèn chiếu sáng...

Cần có giải pháp đồng bộ

Tiết kiệm điện chưa trở thành ý thức tự giác, nhất là đối với cán bộ, nhân viên các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp. Qua kiểm tra của Công ty Điện lực Hà Nội, một số cơ quan vẫn sử dụng điện vượt "hạn mức" và tăng nhiều so với năm trước. Có nơi đèn đường, đèn trang trí vẫn bật 100% suốt đêm; trụ sở cơ quan ban đêm cửa khóa, nhưng điện vẫn sáng trưng... Công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh hơn nữa, đồng thời phải quản lý chặt, thực hiện "khoán" sử dụng điện theo hạn mức.

Theo giám đốc một số nhà máy sản xuất quốc phòng chúng tôi có dịp trao đổi: Giá điện giờ cao điểm và thấp điểm có sự chênh lệch lớn (có nơi gần 4 lần). Nếu tăng cường bố trí sản xuất vào giờ thấp điểm sẽ tiết kiệm một khoản kinh phí đáng kể, đồng thời góp phần giảm căng thẳng do thiếu điện. Nhiều đơn vị quân đội đã hoàn thành lắp đồng hồ điện đến từng phân đội (cấp đại đội); chủ động trích quỹ thay bóng đèn sợi đốt bằng bóng nê-on, com-păc... giảm được từ 20 đến 30% điện tiêu thụ so với trước; tiết kiệm đáng kể kinh phí hoàn lại tiền mua bóng đèn và đầu tư nâng cấp đường dây...

Ông Đào Văn Hưng, Chủ tịch hội đồng quản trị EVN cho biết: "EVN thành lập 11 đoàn công tác đến 64 tỉnh, thành phố phối hợp với chính quyền địa phương ráo riết bàn phương án tiết kiệm điện. Nhiều địa phương đã triển khai thực hiện nghiêm, hiệu quả chỉ thị tiết kiệm điện của Chính phủ...".

Được biết, Bộ Công nghiệp đã chỉ đạo EVN đưa vào vận hành các công trình nguồn điện do tập đoàn đầu tư năm 2007 đúng kế hoạch; đẩy nhanh tiến độ đàm phán hợp đồng mua bán điện với các nhà đầu tư khác để đưa vào vận hành sớm nhất các công trình nguồn điện đã hoàn thành; khai thác tối đa nguồn nhiệt điện than, khí hỗn hợp, dầu... Chủ đầu tư các nhà máy điện xây dựng kế hoạch bảo đảm phát điện ở mức cao, ổn định, tuyệt đối tuân thủ biểu đồ huy động công suất của Trung tâm hệ thống điện quốc gia và phù hợp với các hợp đồng mua bán điện đã ký, nhất là trong các tháng mùa khô.

PHẠM QUÂN