Chính vì thế, các cấp chính quyền thành phố đang đẩy nhanh việc rà soát quy hoạch tạo lập quỹ đất cho phát triển nhà ở với mục tiêu trong giai đoạn 2021- 2025, sẽ có thêm khoảng 44 triệu mét vuông sàn nhà ở các loại.

Nhà ở xã hội, nhà ở dành cho người thu nhập thấp sẽ được ưu tiên

Số liệu của Sở Xây dựng Hà Nội, giai đoạn 2016 - 2020, thành phố phát triển thêm xấp xỉ 35 triệu mét vuông sàn nhà ở các loại, kêu gọi đầu tư được 69 dự án với khoảng 4,3 triệu mét vuông sàn, trong khi đó mục tiêu đặt ra ban đầu chỉ là khoảng 31,5 triệu mét vuông sàn nhà ở.

Trong giai đoạn này, nhu cầu toàn thành phố cần 40 dự án nhà ở phục vụ tái định cư với tổng diện tích hơn 1,3 triệu mét vuông sàn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau tới năm 2021, mới hoàn thành 19 dự án với hơn 371.000m2 sàn. Điều này cũng diễn ra tương tự với các dự án nhà ở xã hội với 82 dự án, nhưng hoàn thành 25 dự án với 1,25 triệu mét vuông sàn...

Dân số cơ học tăng nhanh khiến TP Hà Nội đang chịu sức ép thiếu nhà ở nghiêm trọng, đặc biệt là tại phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở dành cho người thu nhập thấp. 

Điều này càng trở nên cấp bách khi từ năm 2021 tới nay, thành phố không có thêm các dự án nhà ở xã hội hay dành cho người thu nhập thấp (dưới 25 triệu đồng/m2) nào được mở bán. Trong khi đó, mức giá nhà tại TP Hà Nội tính tới hết quý II năm 2022 đã tăng thêm khoảng 10% so cùng kỳ, khiến người dân có thu nhập thấp ngày càng khó khăn tiếp cận với nhà ở đô thị.

Để từng bước tháo gỡ vấn đề trên, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Mạc Đình Minh cho biết: “Để tháo gỡ các khó khăn hiện nay, giai đoạn 2021 - 2030, TP Hà Nội xác định sẽ kiểm soát tiến độ các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà tái định cư và kế hoạch bồi thường, hỗ trợ tái định cư giải phóng mặt bằng các dự án hạ tầng trọng điểm, quá trình triển khai dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn để đảm bảo hiệu quả việc sử dụng quỹ nhà ở. Cùng với đó, công tác rà soát quy hoạch tạo lập quỹ đất cho kế hoạch phát triển nhà sẽ được đẩy mạnh”.

Theo lời ông Mạc Đình Minh, trong thời gian tới, thành phố sẽ có nhiều chính sách ưu tiên phát triển quỹ nhà ở phục vụ công nhân, người lao động trong các khu, cụm công nghiệp, người thu nhập thấp. UBND TP đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở, ngành chức năng tổ chức rà soát, thống kê các quỹ đất quy định là 20% (riêng TP Hà Nội là 25%) dành riêng cho nhà ở xã hội thuộc các dự án nhà ở thương mại.

“UBND TP Hà Nội cũng yêu cầu kiểm tra, rà soát toàn bộ quy hoạch chi tiết từ cấp quận, huyện, thị xã của quỹ đất 25% bắt buộc dành cho nhà ở xã hội tại dự án nhà ở thương mại trong các dự án đầu tư phát triển nhà ở thương mại, đầu tư phát triển đô thị. Cùng với đó, việc đấu giá quyền sử dụng đất theo quy hoạch chi tiết phải bố trí khu vực nhà ở xã hội và việc chấp hành quy định dành quỹ đất cho phân khúc nhà ở này tại những dự án bất động sản nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị”, ông Mạc Đình Minh cho biết thêm.

Tháo gỡ điểm nghẽn trong quy hoạch

Trong tháng 2-2022, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 498/2022/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ công tác liên ngành, nhiệm vụ chính là tổng hợp thông tin về quy hoạch, rà soát quỹ đất phát triển nhà ở, dự án đầu tư xây dựng nhà ở; cân đối bảo đảm phù hợp các chỉ tiêu Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; dự báo nhu cầu và các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030, định hướng đến năm 2045.

Theo đó, thành phố đặt mục tiêu xây dựng mới khoảng 44 triệu mét vuông sàn nhà ở các loại. Nguồn kinh phí dành cho phân khúc nhà ở này trong dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới sẽ được tận dụng để phát triển và mở rộng các khu nhà dành cho công nhân tại các vùng ven đô.

Thành phố cũng tập trung rà soát quỹ đất, đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho phát triển nhà ở, những dự án chậm triển khai sẽ thu hồi. Trong quá trình triển khai thực hiện căn cứ trên nhu cầu thực tế để cân đối, cơ cấu các loại hình nhà ở phân bổ phù hợp từng khu vực dân cư, tránh tình trạng tập trung quá cao một loại hình nhà ở trên một khu vực.

TP Hà Nội đang rà soát và quy hoạch quỹ đất với mục tiêu sẽ có thêm 44 triệu mét vuông sàn nhà ở mới trong giai đoạn 2021-2025, trong đó ưu tiên dành cho nhà ở xã hội và nhà ở dành cho công nhân.

Một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng thiếu nhà ở xã hội, nhà ở dành cho người thu nhập thấp có liên quan tới tình trạng quy hoạch chung “chạy” theo quy hoạch chi tiết diễn ra phổ biến ở các địa phương, dẫn đến điều chỉnh, thay đổi quy hoạch, trong đó Hà Nội không phải ngoại lệ.

Nhằm hạn chế việc điều chỉnh, thay đổi quy hoạch, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU về Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, quản lý đô thị và trật tự xây dựng trên địa bàn TP Hà Nội.

Chỉ thị yêu cầu các cấp, ngành phải chú trọng hơn nữa công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc gắn với từng đồ án quy hoạch, đảm bảo chặt chẽ, giữ đúng định hướng, mục tiêu ban đầu của quy hoạch; xem xét một cách thận trọng, khách quan, khoa học việc điều chỉnh và điều chỉnh cục bộ quy hoạch, hạn chế thấp nhất việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch làm giảm diện tích đất xây dựng công trình phúc lợi, công cộng.

"TP Hà Nội cần xác định rõ quy mô quỹ đất dành cho phát triển nhà ở, đặc biệt với nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ ở mỗi phân khu quy hoạch. Dành tỷ lệ đất ở hợp lý trong tổng số đất đai quy hoạch để phát triển phân khúc nhà ở này, từ đó có kế hoạch đảm bảo nguồn cung phù hợp với nhu cầu nhà ở trong từng giai đoạn. Đồng thời, các đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 quy mô từ 10ha trở lên, tỷ lệ bố trí đất xây nhà ở xã hội phải đảm bảo nguyên tắc dành bình quân 25% diện tích đất ở theo Nghị quyết của HĐND thành phố”, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, TS, KTS Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh.

Bài, ảnh: LOAN ĐẶNG