Từ đầu năm 2020 đến nay, Việt Nam đã trải qua 4 đợt bùng phát dịch. Quy mô, địa bàn và mức độ lây lan qua mỗi đợt đều có xu hướng phức tạp hơn. Riêng từ cuối tháng 12-2021, sau khi ghi nhận ca mắc đầu tiên biến thể Omicron, số ca mắc cả nước tăng cao nhất trong 3 tuần đầu của tháng 3-2022 do biến thể này đã chiếm chủ đạo về số ca mắc. Sau đó, số ca mắc giảm mạnh từ cuối tháng 3-2022 cho đến nay.
    |
 |
| Trẻ em thích thú được tham gia những hoạt động tại khu vui chơi ngoài trời. Ảnh: AN AN |
Trên cơ sở kế hoạch của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tham khảo kế hoạch đáp ứng của một số quốc gia và thực tiễn tình hình dịch bệnh tại Việt Nam, thực hiện Nghị quyết số 38/NQ-CP, Bộ Y tế xây dựng hai tình huống phòng, chống dịch Covid-19 trong giai đoạn chuyển tiếp từ phòng, chống đại dịch sang quản lý bền vững.
Đối với tình huống thứ nhất: Chủng virus vẫn tiếp tục tiến hóa, tuy nhiên do cộng đồng đã có miễn dịch nên số trường hợp nặng và tử vong giảm dần dẫn đến các ổ dịch không còn nghiêm trọng như trước hoặc xuất hiện biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 nhưng ít nghiêm trọng hơn. Tình huống thứ hai: Xuất hiện biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến ca nhiễm có triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong tăng lên, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương.
Đối với cả hai tình huống, Bộ Y tế nhấn mạnh, vaccine vẫn là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm giảm nguy cơ chuyển nặng, tử vong. Tỷ lệ bao phủ vaccine cao ở tất cả các nhóm đối tượng, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương và nhóm nguy cơ cao là nền tảng để từng bước nới lỏng các biện pháp y tế và biện pháp xã hội khác. Việt Nam đã triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 với quy mô lớn nhất trong lịch sử.
Việc triển khai chiến dịch được thực hiện trên quan điểm thống nhất “tiêm nhanh nhất, nhiều nhất, rộng nhất, bảo đảm an toàn, hiệu quả và phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” để bảo đảm không bỏ sót đối tượng tiêm chủng, đặc biệt với người nguy cơ cao. Việt Nam là một trong những quốc gia có số liều tiêm vaccine phòng Covid-19 cao nhất thế giới với tỷ lệ tiêm mũi 1 đạt 100%, tỷ lệ mũi 2 đạt 99,8%, tỷ lệ mũi 3 đạt 49%.
Trong tình huống thứ nhất, Bộ Y tế đề xuất một số hoạt động tập trung ở tình huống này là nghiên cứu tiêm vaccine mũi thứ 4 cho người lớn. Ngoài ra, tiêm mũi thứ 3 cho trẻ em từ 5 đến dưới 18 tuổi và tiêm chủng cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi ngay trong năm 2022. Riêng đối với công tác giám sát, theo Bộ Y tế, cần tăng cường theo dõi giám sát, xét nghiệm, phát hiện kịp thời các biến chủng đáng lo ngại và những thay đổi về khả năng gây bệnh, khả năng lây truyền và hiệu quả của các biện pháp can thiệp.
Bên cạnh đó, triển khai giám sát giải trình tự gen tại các điểm giám sát trọng điểm để phát hiện sự tiến hóa của virus; mở rộng giám sát SARS-CoV-2 trên động vật (bao gồm cả vật nuôi và động vật hoang dã). Về các biện pháp xã hội, kịch bản tình huống 1 của Bộ Y tế đề xuất tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định tại Nghị quyết 128 của Chính phủ, song xem xét giảm bớt hoặc nới lỏng các điều kiện, hướng dẫn để tạo thuận lợi hơn cho các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân việc triển khai thực hiện.
Cùng với đó, đánh giá việc thực hiện, điều chỉnh các chỉ số, ngưỡng xác định cấp độ dịch phù hợp với bản chất dịch, đáp ứng thực tế, tạo điều kiện cho các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội. Riêng với công tác điều trị, sẵn sàng thiết lập cơ sở thu dung, điều trị Covid-19 phù hợp với tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương. Ngoài ra, thực hiện khám, chữa bệnh từ xa, có cơ chế cấp phát, cung ứng thuốc phù hợp, hiệu quả bảo đảm người mắc Covid-19 được điều trị kịp thời.
Với tình huống thứ hai, Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với WHO, các nhà sản xuất vaccine để cập nhật các loại vaccine phù hợp với biến chủng mới của virus SARS-CoV-2, kịp thời báo cáo Chính phủ để cập nhật và cho phép mua bổ sung phục vụ tiêm chủng cho người dân. Bên cạnh đó, theo dõi sát diễn biến tình hình dịch bệnh trên thế giới, trong nước. Cụ thể là tăng cường công tác giám sát sự xâm nhập của biến thể mới tại các cửa khẩu, khu vực biên giới...; tiếp tục giám sát phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh tại cộng đồng, tập trung giám sát các trường hợp nhập viện, điều trị tích cực và các trường hợp tử vong. Ở tình huống này sẽ thực hiện linh hoạt nguyên tắc “ngăn chặn-phát hiện-cách ly-khoanh vùng-dập dịch” theo quy mô và phạm vi hẹp nhất có thể, phù hợp với diễn biến dịch bệnh; áp dụng linh hoạt công thức chống dịch “5K + vaccine, thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người dân + các biện pháp khác”.
HÀ VŨ