Thời gian qua, công tác quản lý, bảo vệ hệ thống đê điều vẫn chưa được cấp ủy, chính quyền một số địa phương quan tâm đúng mức, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão.

Nhiều vi phạm về đê điều chưa được xử lý

Những ngày đầu tháng 7-2019, chúng tôi có mặt tìm hiểu thực tế về công tác quản lý đê điều tại tuyến đê biển của tỉnh Nam Định. Theo ghi nhận của chúng tôi, hằng ngày diễn ra khá nhiều hành vi vi phạm về vận hành, quản lý và bảo vệ hành lang đê điều, ảnh hưởng tới sự an toàn của đê khi có triều cường, bão lớn. Đơn cử, tại tuyến đê biển dài 25km chạy qua địa bàn 6 xã, thị trấn của huyện Hải Hậu, người dân tự ý đặt các ụ máy bơm công suất lớn để bơm nước mặn vào trong đê phục vụ việc nuôi hải sản, gây xói mòn, sạt lở hai bên chân đê. Cùng với đó, hàng trăm đầm nuôi thủy, hải sản của người dân được mở rộng sát chân đê, ảnh hưởng nghiêm trọng tới kết cấu an toàn của đê. Để phục vụ việc nuôi trồng và thu mua thủy, hải sản, hằng ngày, trên tuyến đê này có hàng trăm lượt xe tải lớn lưu thông, khiến bề mặt đê dù đã được Nhà nước đầu tư bê tông hóa nhưng vẫn bị vỡ, tạo nhiều vết nứt kéo dài...

leftcenterrightdel
Ảnh minh họa. Nguồn: Thanh tra

Trao đổi với chúng tôi, ông Đặng Ngọc Thắng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Nam Định cho biết: "Nam Định hiện có 663km đê, trong đó có 365km đê từ cấp I đến cấp III (gồm 91km đê biển, 274km đê sông) và 298km đê dưới cấp III. Theo đánh giá, hiện trạng công trình đê điều mùa mưa bão năm 2019 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Nhiều đoạn đê bị sạt trượt, rò rỉ, thẩm lậu, xuất hiện mạch đùn, mạch sủi. Qua kiểm tra, các địa phương và cơ quan chức năng xác định 28 trọng điểm và đã xây dựng xong phương án bảo vệ; đồng thời, lên phương án bổ sung, dự trữ các loại rọ thép, bao nilon, bạt chống tràn, vải lọc… tập kết tại những đoạn đê, kè xung yếu. Tuy nhiên, về các hành vi vi phạm hành lang đê điều thì đến nay, địa phương vẫn chưa có biện pháp xử lý dứt điểm".

Theo thông tin từ ông Trần Quang Hoài, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): Thời gian qua, hành vi vi phạm pháp luật về đê điều vẫn ở mức cao với quy mô lớn, phức tạp, kéo dài. Số liệu báo cáo của các địa phương cho thấy, trên địa bàn 19 tỉnh, thành phố có đê từ cấp III đến cấp đặc biệt, trong năm 2018 xảy ra 558 vụ vi phạm, đã xử lý được 186 vụ, còn tồn đọng 372 vụ. Từ đầu năm 2019 đến nay, trên địa bàn cả nước tiếp tục xảy ra 282 vụ vi phạm pháp luật về đê điều, tuy nhiên, các cơ quan chức năng mới chỉ xử lý được 39 vụ.

Về nguyên nhân của những tồn tại nêu trên, ông Trần Quang Hoài cho biết: “Ở Việt Nam, hệ thống đê sông, đê biển phần lớn cũng đồng thời là những trục đường giao thông quan trọng của các địa phương. Do nhu cầu của các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội nên lượng xe lưu thông trên đê là rất lớn, gây ra tình trạng hệ thống đê nhiều nơi bị hư hỏng, xuống cấp. Ngoài ra, phải thừa nhận cấp ủy, chính quyền một số địa phương hiện vẫn chưa thực sự quan tâm đúng mức tới việc xử lý các hành vi vi phạm an toàn hành lang đê điều. Còn biểu hiện của tư tưởng chủ quan từ người dân đến cấp ủy, chính quyền địa phương, do một số năm gần đây địa phương không có mưa bão lớn xảy ra…".

Thực hiện đồng bộ các giải pháp

Mùa mưa bão năm 2019 dự báo sẽ diễn biến phức tạp, để bảo đảm an toàn cho các tuyến đê, theo ông Trần Quang Hoài, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục kiểm tra, rà soát, triển khai những phương án bảo vệ tuyến đê trọng điểm. Trong đó, lưu ý việc quy định trách nhiệm và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ chức, cá nhân để thực hiện. Cùng với đó, các ngành chức năng và cấp ủy, chính quyền các địa phương cần đặc biệt quan tâm và xử lý triệt để tình trạng vi phạm Luật Đê điều. Chi cục quản lý đê điều các địa phương cần tăng cường công tác tuần tra, bám tuyến, bám sát địa bàn, kịp thời phát hiện và ngăn chặn, xử lý vi phạm ngay từ khi mới phát sinh; quản lý tổng thể hồ sơ vi phạm pháp luật về đê điều trên địa bàn, tham mưu cho ngành nông nghiệp và UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, xử lý vi phạm cũng như xây dựng kế hoạch, biện pháp di dời công trình, nhà ở lấn chiếm đê điều và bãi sông.

“Hiện nay, Tổng cục Phòng, chống thiên tai đang tích cực phối hợp với Bộ Công an và lực lượng thanh tra chuyên ngành tổ chức kiểm tra đột xuất tình trạng vi phạm Luật Đê điều. Lực lượng công an sau khi kiểm tra sẽ triển khai điều tra những vụ vi phạm nổi cộm, xác minh cụ thể để có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật… Để giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước, nhân dân, tôi cho rằng, cấp ủy, chính quyền các địa phương cần ưu tiên tập trung cải tạo, gia cố mặt đê, bảo đảm giao thông thông suốt, sẵn sàng phục vụ ứng cứu, hộ đê; khẩn trương tu sửa, bổ sung cột mốc, biển báo, điếm canh đê; phát quang mái đê, chân đê để phục vụ tuần tra canh gác trong mùa mưa, lũ. Đồng thời, đẩy mạnh việc tăng cường tuần tra nhằm kịp thời phát hiện, xử lý các sự cố cũng như hành vi vi phạm về đê điều…”, ông Trần Quang Hoài cho biết.

ANH THÁI