Bức tranh sơn mài khổ lớn “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” gồm hai mặt, cao 2,4m và dài 7,2m, diện tích hơn 17m², nặng 3 tấn, hoàn thiện trên một tấm vóc hai mặt liền khổ (không ghép), được thực hiện từ cuối năm 2019. Mặt trước tái hiện khoảnh khắc lịch sử ngày 2-9-1945 tại Quảng trường Ba Đình, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Mặt sau mang tên “Mùa xuân dân tộc”, biểu trưng cho niềm hân hoan, khát vọng hòa bình và hạnh phúc của dân tộc Việt Nam.

 Họa sĩ Chu Nhật Quang bên tác phẩm “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập”. Ảnh do nhân vật cung cấp

“Với ngôn ngữ tạo hình độc đáo, có chiều sâu, tác phẩm đã khắc họa phong cách, nhân cách Chủ tịch Hồ Chí Minh qua lăng kính sáng tạo của thế hệ trẻ. Hồn cốt, thần thái của Bác vẫn hiện hữu, nhưng được diễn giải bằng ngôn ngữ nghệ thuật của thế hệ 9X, trẻ trung, mới mẻ, dám khác biệt”, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nhận định.

Ngay khi thực hiện tác phẩm, họa sĩ Chu Nhật Quang đã phải ghép các tấm vóc thành một khối liền trước khi vẽ. Trong suốt hành trình sáng tác kéo dài, anh không chỉ nghiên cứu bố cục và tạo hình mà còn tìm hiểu kỹ lưỡng về kiến trúc lễ đài, bối cảnh lịch sử cũng như trang phục LLVT tại Quảng trường Ba Đình năm 1945. Nhật Quang còn phối hợp chặt chẽ với các nhà nghiên cứu, sử học để bảo đảm tính chính xác, liên tục tích lũy tư liệu, điều chỉnh và bổ sung phác thảo theo những phát hiện mới. 6 năm lao động nghệ thuật đầy thử thách, anh cho biết khó khăn lớn nhất là xử lý kỹ thuật sơn mài trên tấm vóc nặng hàng tấn, vừa phải làm nổi bật không khí trang nghiêm, vừa giữ được sự tinh tế trong từng chi tiết, đồng thời vượt qua cả những trở ngại trong quá trình thi công và vận chuyển.

Trải qua các vòng sơ khảo, chung khảo, giám định độc lập và các bước thẩm định cuối cùng, tác phẩm đã được tổ chức Guinness công bố chứng nhận tranh sơn mài liền khối, không ghép lớn nhất thế giới. Chia sẻ về khoảnh khắc đáng tự hào này, họa sĩ Chu Nhật Quang cho biết: “Bức tranh tôi thực hiện không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng thiêng liêng về niềm tự hào dân tộc. Đó là lời tri ân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và tinh thần bất diệt của dân tộc Việt Nam, đồng thời là thông điệp gửi đến toàn cầu về ý chí kiên cường, bất khuất và bản lĩnh của nhân dân Việt Nam”.

Bằng cách kết hợp khoảnh khắc biểu tượng thiêng liêng trong lịch sử dân tộc với thủ pháp sơn mài truyền thống trong mỹ thuật Việt, họa sĩ Chu Nhật Quang đã cho thấy sự hài hòa giữa nghệ thuật và lịch sử, giữa giá trị thẩm mỹ và giá trị tinh thần. Từ đó tạo nên một tác phẩm vừa mang tính sử thi, vừa giàu chiều sâu nghệ thuật. Ghi dấu bước tiến mới của mỹ thuật Việt Nam trên trường quốc tế, khẳng định sức sống bền bỉ và giá trị đặc biệt của nghệ thuật sơn mài truyền thống trong dòng chảy văn hóa dân tộc.

THÁI PHƯƠNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.