Lỏng lẻo trong mối quan hệ dẫn đến tan vỡ gia đình gia tăng

Trong quan niệm từ xa xưa của người dân Việt Nam thì gia đình luôn là tổ ấm thân yêu của mỗi người vì ở đó con người nhận được sự yêu thương, chăm sóc cả về vật chất và tinh thần. Gia đình tái tạo ra con người, đồng thời là cái nôi nuôi dưỡng và hình thành nhân cách của con người. Gia đình truyền thống người Việt luôn trọng tình, trọng đạo lý. Tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam đã có nhiều câu, nhiều bài rất hay nói về vai trò của gia đình và khuyên nhủ mọi người chăm lo đến tổ ấm gia đình như: “Thuận vợ, thuận chồng, tát bể Đông cũng cạn”; “Anh em như thể tay chân”; “Râu tôm nấu với ruột bầu/Chồng chan, vợ húp gật đầu khen ngon”; “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”...

Niềm vui của gia đình trẻ.Ảnh: DUY ĐÔNG 

Thời đại toàn cầu hóa, khoa học và công nghệ hiện đại, nhất là công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ đang tạo ra nhiều cơ hội tốt tiếp thu tri thức mới cho các gia đình trong việc thực hiện các chức năng. Song sự phát triển của khoa học và công nghệ, nhất là của mạng internet cũng đang đặt ra những thách thức mới cho mỗi gia đình và nhất là công tác quản lý, kiểm soát các luồng thông tin trái chiều, thậm chí độc hại trên mạng. Tình trạng bạo lực gia đình, mất cân bằng giới tính và tình trạng lỏng lẻo trong mối quan hệ ứng xử giữa các thành viên của gia đình dẫn đến tan vỡ gia đình đang gia tăng. Vấn đề chăm sóc trẻ em chưa được coi trọng. Tình trạng trẻ em bị xâm hại, hoặc vi phạm pháp luật ở tuổi vị thành niên đang ngày càng gia tăng, gây đau xót cho nhiều gia đình và gây bất ổn xã hội. Quan hệ giữa vợ-chồng trong nhiều gia đình ngày càng lỏng lẻo...

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 10 năm qua, tỷ lệ các cặp vợ chồng ly hôn luôn tăng dần qua các năm, tỷ lệ ly hôn ở khu vực thành thị cao hơn khu vực nông thôn, khu vực kinh tế phát triển cao hơn khu vực chậm phát triển... Điều dễ nhận thấy ở các gia đình hiện đại trong các đô thị hiện nay là các thành viên trong gia đình ít có dịp được hỏi han, tâm sự với nhau bởi mỗi người ở một phòng, giao tiếp với nhau chủ yếu qua điện thoại và máy tính... Nhiều bi kịch trong gia đình hiện đại là do bố mẹ không có nhiều thời gian dành cho con cái vì thời gian rảnh rỗi, họ đã dành hết cho internet.

Đồng lòng xây bến đỗ bình yên

Kết quả điều tra xã hội học gần đây cho thấy, trong số người chưa thành niên vi phạm pháp luật có tới 17% là những trẻ lang thang, vô gia cư. Đáng chú ý là, hơn 71% số trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật trả lời rằng: "Không nhận được sự quan tâm, chăm sóc đầy đủ của gia đình". Theo thống kê của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới, thì có tới 20% ông bố và 7% bà mẹ không có thời gian dành cho con cái. Thời gian ở cạnh con cái eo hẹp là một phần nguyên nhân khiến các em ở độ tuổi vị thành niên xa cách bố mẹ. Dần dần, các em không còn coi bố mẹ là chỗ dựa tinh thần để chia sẻ những tâm tư, tình cảm của mình. Với thực trạng này, nhiều em sẽ không được uốn nắn và dạy dỗ kịp thời nếu có dấu hiệu hư hỏng.

Từ thuở xa xưa, gia đình luôn là bến đỗ bình yên nhất của mỗi người, là nơi chia sẻ yêu thương giữa các thành viên, là trường học đầu tiên của con trẻ. Thế nhưng gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội, tiện nghi hiện đại nhanh thì các thành viên trong gia đình lại ít thời gian dành cho nhau. Cũng từ đó, tình cảm giữa các thành viên trong gia đình ngày càng vơi dần đi và ở nhiều người, gia đình không còn là bến đỗ bình yên nữa.

Thay vì gia đình là một nơi đầy tình thương yêu, an toàn và hạnh phúc thì giờ đây, đã có không ít người lại sợ về ngôi nhà của mình, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, bạo lực gia đình lại có chiều hướng gia tăng.

Nhằm góp phần bảo vệ tổ ấm gia đình người Việt trước những nguy cơ thách thức, ngày 24-6-2021, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XIII) đã ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới”. Chỉ thị xác định gia đình là tế bào của xã hội, là nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gia đình là một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững đất nước. Vì thế, việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về gia đình theo hướng lấy hoạt động của gia đình làm trọng tâm, bảo đảm sự gắn kết xã hội và gia đình, xây dựng hệ giá trị gia đình Việt Nam là rất quan trọng.

Để Chỉ thị số 06-CT/TW đi vào cuộc sống, rất cần sự chung tay, góp sức của các cấp, các ngành, các cơ quan trong việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến gia đình; xây dựng Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam giai đoạn 2021-2030; xây dựng, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới. Đặc biệt là phải lồng ghép kiến thức xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; phòng, chống bạo lực gia đình vào các chương trình giáo dục, đào tạo phù hợp với yêu cầu của từng ngành học, cấp học.

ĐỖ PHÚ THỌ