Ngọn lửa tri thức thắp sáng mảnh đời cơ nhỡ

Không tiếng trống, bảng tên lớp, cũng không có những bộ đồng phục áo trắng quần xanh là ủi phẳng phiu, lớp học miễn phí của CLB Lửa Việt do anh Huỳnh Ngọc Định sáng lập chỉ có tiếng đánh vần đồng thanh vang khắp căn phòng. Gần trăm đứa trẻ có hoàn cảnh khó khăn, em thì mồ côi ba mẹ, có em phải nhặt ve chai, bán vé số để mưu sinh,… đang thấy hy vọng tương lai tươi sáng hơn khi có cơ hội tiếp cận tri thức. Khi nhìn thấy con chữ, con số, đôi mắt trẻ thơ sáng bừng lên như được mở ra một cánh cửa mới.

Anh Huỳnh Ngọc Định (mặc áo xanh) đang dạy các em tại lớp học. 

Đến thăm lớp học, chúng tôi không khỏi xúc động trước nghị lực của những đứa trẻ nơi đây. Hai chị em Nguyễn Trần Bích Ngọc (sinh năm 2018) và Nguyễn Trần Ngọc Châu (sinh năm 2017) không may mất cha mẹ từ năm 2024. Trong đôi mắt trẻ thơ đó vẫn phảng phất một nỗi niềm sâu thẳm, dù đã mất đi những vòng tay chở che, dìu dắt, nhưng Ngọc và Châu vẫn tự giác, chủ động đi học. Trong giọng nói non nớt, em Nguyễn Trần Bích Ngọc chia sẻ: “Em có ước mơ trở thành bác sĩ ạ. Em rất thích đi học vì tại đây em được học chữ, học số và mọi người rất yêu thương, chăm sóc em”.

Hay trường hợp của em Nguyễn Mỹ Ngọc Hân (sinh năm 2012) cũng khiến chúng tôi xúc động. Mang trong mình căn bệnh tim bẩm sinh, sức khỏe mong manh của em khiến gia đình chật vật giữa chi phí chữa trị và nỗi lo cho con được đến lớp. Đã có lúc, việc học của em trở thành điều quá xa vời vì gánh nặng kinh tế. Thế nhưng, nhờ lớp học miễn phí của CLB Lửa Việt, cánh cửa tri thức lại mở ra, giúp em hoàn thành chương trình tiểu học như bao bạn bè khác. Em Nguyễn Mỹ Ngọc Hân bày tỏ: “Vì bệnh của con, con càng thương ba mẹ và thầy cô đã luôn ở bên. Con sẽ cố gắng trở thành người tốt để không phụ lòng mọi người".

Trong căn phòng nhỏ, gần 100 đứa trẻ tìm được "mái nhà tri thức". Lớp học do anh Huỳnh Ngọc Định sáng lập. Mười một năm trước, khi còn là sinh viên năm Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, trong một chiều ngồi ôn bài tại công viên, anh Huỳnh Ngọc Định nhìn thấy vài đứa trẻ bán vé số lam lũ vất vả nhưng mắt dõi theo những đứa trẻ khác đang cắp sách đến trường. Khát khao học hành trong ánh nhìn trẻ thơ ấy đã thôi thúc anh hành động. Nhờ sự hỗ trợ của chị Huỳnh Tố Linh, nguyên Bí thư Đoàn phường Hòa Thạnh, lớp học miễn phí được hình thành, bắt đầu từ một góc nhỏ trong trụ sở khu phố mà anh được tạo điều kiện cho mượn. Rồi tiếng lành đồn xa, những đứa trẻ lang thang, cơ nhỡ, những em trễ tuổi, những em mưu sinh từ sớm… cứ thế tìm đến lớp, tìm đến con chữ.

Lớp học tổ chức cuộc thi cờ tướng. 

Từ 30 học trò ban đầu, lớp tăng lên từng ngày. Để đủ chỗ, anh Định thuê căn phòng trọ 15m2 để các em có thêm không gian học tập. Lớp học chia thành ca sáng và tối. Lớp học hiện chia theo trình độ: Từ lớp 1 đến lớp 2 học các môn Toán, Tiếng Việt, Đạo đức; từ lớp 3 đến lớp 5 có thêm Lịch sử, Địa lý, Khoa học. Không chỉ vậy, lớp học còn tổ chức cho các em tham gia những hoạt động như: Đá cầu, nhảy dây, bơi lội, cờ vua… Từ năm 2018, lớp học công nhận CLB Lửa Việt là đơn vị liên kết, từ đó mang nhiều cơ hội học tập đến những đứa trẻ chưa từng biết đến trường.

“11 năm qua là 11 hành trình ký ức. Mỗi em một câu chuyện, một vết thương. Đứa thiếu dinh dưỡng, đứa thiểu năng trí tuệ, đứa sợ bị bạn bè chê cười vì lớn tuổi. Vì thế, lớp học không chỉ là nơi dạy chữ, mà là nơi chữa lành”, anh Huỳnh Ngọc Định chia sẻ. Đối với anh, niềm vui của người thầy chỉ đơn giản là khoảnh khắc nhìn một đứa trẻ viết được tên mình sau bao năm đời đẩy đi xa khỏi chữ nghĩa.

Kiên định trên hành trình trồng người

Sau 11 năm hoạt động, lớp học miễn phí của CLB Lửa Việt đã tiếp nhận và dạy học cho biết bao trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Năm 2024, lớp học đã tiếp nhận 170 hồ sơ và sang năm 2025, lớp nhận 85 em, trong đó 61 em chưa từng được học chính quy. Lớp học nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ từ các mạnh thường quân, người dân quanh khu phố 18, phường Tân Phú, TP Hồ Chí Minh. Tất cả cùng chung tay để lớp có thêm sách giáo khoa, vở viết, bánh sữa để các em yên tâm tới lớp.

Đồng hành với anh Huỳnh Ngọc Định là gần 20 sinh viên và tình nguyện viên trẻ. Các sinh viên và tình nguyện viên cùng kiên trì kèm cặp, ôn luyện kiến thức cho các em, đồng thời giúp xóa mù chữ cho những đứa trẻ chưa từng một ngày đến trường. Điều đáng trân quý hơn cả là khi chính những học trò năm nào, sau khi trưởng thành, lại chọn quay về lớp học đầu đời của mình để tiếp tục gieo chữ. Như bạn Đặng Trúc Anh (sinh viên năm thứ tư ngành Luật, Trường Đại học Trưng Vương), từng ngồi học tại lớp học này, nay đã trở thành người chị, người cô dìu dắt đàn em. Trúc Anh xúc động chia sẻ: “Tám năm gắn bó nơi này, em rất vui khi thấy các bạn nhỏ ngày nào còn lúng túng với bảng chữ cái, giờ đã học THCS, THPT. Lớp học đã trao cho chúng em tri thức để bước vào tương lai, và cũng là ngôi nhà thứ hai để em trở về, tiếp tục giúp đỡ những em nhỏ có hoàn cảnh giống mình”.

 Các sinh viên và tình nguyện viên tham gia giảng dạy tại lớp học.

Với sự nỗ lực bền bỉ suốt 11 năm qua trên hành trình trồng người, lớp học miễn phí của CLB Lửa Việt nhận Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia 2024. Đồng chí Trần Minh Tân, Trưởng khu phố 18, phường Tân Phú, TP Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Lớp học đã giúp nhiều trẻ vượt qua mặc cảm và tìm lại lòng tự tin. Đây là mô hình rất nhân văn, ý nghĩa. Các bạn thanh niên tuy trẻ nhưng có tấm lòng cao cả và có trách nhiệm với cộng đồng. Tôi cho rằng, việc làm này cần được nhân rộng, lan tỏa để nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được học tập và phát triển như bao trẻ khác”.

Bước sang năm thứ 12, ngọn lửa tri thức tại lớp học này vẫn lặng lẽ thắp sáng tương lai trẻ em. “Mong ước lớn nhất của tôi là lo được bảo hiểm y tế và chỗ ăn ở ổn định cho học trò. Các em đã thiếu thốn nhiều quá. Tôi chỉ sợ một ngày mình không còn đủ sức khỏe thì các em lại không biết nương tựa vào đâu. Chỉ cần lớp học này còn đứng vững, còn sáng đèn mỗi tối, thì dù có chuyện gì xảy ra, các em vẫn có một nơi để trở về”, anh Huỳnh Ngọc Định chia sẻ.

Bài và ảnh: BẢO NGÂN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.